Ra'iisul Wasaaraha DFKMG oo Markii ugu horeysey qiray, soona dhaweeyey in
Ciidamo Kenya galeen Soomaaliya, Arrintaas oo khilaafsan hadalkii Sheikh Shariif
ku diidanaa Ciidamada soo galay Soomaaliya
"Yaa Madaxweyne u ah DFKMG mar haddii uu meel mari waayey hadalkii Sheikh
Shariif ku diidanaa Ciidanka Kenya ee ku soo duulay Soomaaliya...."
SomaliTalk.com | Oct 27, 2011
October 25
ayey ahayd markii Madaxweynaha DFKMG Sheikh Shariif uu shir jaraa'id
oo ku qabtay
magaalada Muqdisho si qeexan u sheegay in aan xukuumaddiisu raali ka ahayn
ciidanka Kenya ee iska soo galay dalka Soomaaliya, waxana uu yiri "Ciidamo in ay
dalka iska soo galaan Dawladuna ma ogola, Shacabka Soomaaliyeedna ma ogola".
Telefishanada Kenya ayaa ku soo celceliyey hadalkaas Sheikh Shariif , ayagoo
sheegay in hadalkaasi wiiqayo ciidamadooda ku sugan gudaha Soomaaliya. (Hoos ka
daawo NTV iyo CitizenTV).
Laakiin hadalkaas waxaa mid aad uga duwan sheegay ra'iisul Wasaaraha DFKMG
C/weli Gaas, isagoo markii ugu horeysey qiray, soona dhaweeyey in ciidamo Kenya ay soo galeen
Soomaaliya, isagoo sheegay in uu raali ka yahay, hadalkaas oo ka hor imanaya kii
Sheikh Shariif ee uu ku diidanaa ciidamada. Waxana C/weli gaas uu sidaas qiray Oct 26, 2011,
oo ah
kow iyo toban maalmood kaddib markii ciidanka Kenya ku duuleen gudaha Soomaaliya -
(Hoos ka dhegeyso waraysi uu siiyey Idaacadda Codka Maraykanka.)
Dhanka kale waxaa shir jaraa'id Muqdisho si wada jir ah ugu qabtay
Madaxweynaha DFKMG iyo ra'iisul Wasaaraha DFKMG, waxaana shirkaas jaraa'id laga
akhriyey qoraal loogu magac daray "Caddeynta Mowqifka Dowladda", hoos ka
dhegeyso, kana akhri qoraalkii laga akhriyey shirka jaraa'id.
Caddaynta DFKMG ayaa soo baxday kaddib markii ay sidaas dalbatay Kenya,
waxaana shirka Jaraa'di Muqdisho lagu qabtay saacado kaddib markii wasiirka
Amniga Gudaha ee Kenya, George Saitoti, oo saxaafadda Kenya u sheegay in DFKMG
looga baahan yahay in ay caddeeyaan warkii Sheikh Shariif, ayna ka qaataan
mowqif midaysan.
Dhanka kale safiirka Kenya u fadhiya Qarammada Midoobey ayaa
Golaha
Ammaanka ee UN u gudbiyey qoraal (S/2011/646) uu ku sheegayo in Kenya ay ogolaansho
ka haysato DFKMG, si ay uga gudubto xadka, waxana uu qoraalkiisa ku lifaaqay
warsaxaafadeedkii ay Muqdisho ka soo wada saareen DFKMG iyo waftigii Keny
aee tegey Oct 18, 2011. Wax war ah oo arrintaas ku saabsan dhankiisa lagama hayo
safiirka DFKMG u fadhiya Qarammada Midoobey.
Dhanka kale waxaa qoraal ay ku diidan yihiin weerarka Kenya soo saaray
aqoonyahanno Soomaaliyeed oo qurbaha ku dhaqan oo tiradoodu gaareyso 80,
qoraalkaas oo cinwaankiisu ahaa THE KENYAN ARMY’S
ILLEGAL INVASION OF SOMALIA, qoraalkaas oo loo diray xoghayaha guud ee UN.
Dhanka kale waxaa jira mudaharaad looga soo horjeedo weerarka Kenya oo laga
qaban qaabinayo magaalada London Jimcada 28 October 2011. In badan oo Soomaali
ah ayaa rumaysan in Kenya ka baxday is-fahmkii Caruusha maadaama ay ciidamadeeda
ka gudbisey xadka NFD.
Waxa kale oo warsaxaafadeed labaad maanta (Oct 27) ka soo baxay DFKMG ay
cinwaan uga dhigtay Mowqifka Dowladda Soomaaliyeed (hoos ka akhri).
Waxaan halkan Maanta idiin ku soo
gudbinayaa dhowr qodob oo ka tarjumeysa Mowqifka Dowladda Soomaaliyeed ee ku
aadan xaaladda dhabta ah ee ka jirta qaar ka mid ah Gobolada Konfureed ee dalka.
a) Waxaa
nasiib darro ah warar ka soo baxay saxaafadda qaarkeed in ay si khaldan u
tarjumeen; cabir xuna ka bixiyeen xaaladda dhabta ah ee ka jirta Gobolada
Konfureed ee Soomaaliya.
b) Wararka
sheegaya in Dowladdu qabto Mowqif ka soo horjeeda dadaalka Kenya; waa been abuur
ka fog xaqiiqda dhabta ah.
c) Labada
Dowladood ee Soomaaliya iyo Kenya waxay wadajir u soo saareen war murtiyeed
(communiqué) bishan October 18, kaas oo lagu saxiixay Magaaladan Muqdisho.
d) Dowladda
Soomaliya waxay mar kale ku celisay, shalay oo taariikhdu ahayd October
26keedii, in ay ku taagan tahay, kana leexanayn is afgaradkii usbuuc ka hor ay
la gashay waddanka walaalaha ah ee Kenya.
e) Ujeedada
qoraalkii shalay waxay ahayd in meesha laga saaro wixii mad madow ah ee soo dhex
galay is afgaradkii October 18keedii. Waxaan soo saarnay bayaan taageeraya,
xoojinayana is afgaradkii hore. Nasiib darro; waxaa dhacday in saxaafadda
qaarkeed si khaldan uga warbixiyeen una tarjumeen.
f) Labada
Dowladood ee Soomaaliya iyo Kenya waxay leeyihiin Mowqif mideysan ee ku aadan la
dagaalanka kooxda argagixisada Alshabab.
g)Waxaan
hoosta ka xariiqnay in labada dal ay iska kaashadaan ka hortagga colaadaha ay
wadaan kooxaha argagixisada ah.
h) Dowladda
Soomaaliyeed waxay u aragtaa Dagaalka ku wajahan Alshabab; taageero loo fidyey
shacabka Soomaaliyeed, waxna ka taraysa xoojinta amniga Soomaaliya, Amniga Kenya
iyo Aminga Geeska Afrikaba.
i) Dowladda
Soomaaliyeed waxay amaan u jeedinaysaa Ciidamada Soomaaliyeed ee horseedka ka ah
dagaalka lagula jiro nabadiidka kooxda Alshabab; si ay uga xoreyaan Gobolada ay
xoogga ku haystaan, gacantana ugu soo celiyaan shacabka
Soomaaliyeed.
· Kenya
waxay illaa muddo fog taageersaneyd nabadda iyo xasilloonida Soomaaliya.
· Axdiga
KMG ee ay ka dhalatay Xukuumadda KMG ah waxaa lagu soo ansixiyay dalka Kenya,
iyadoo Kenya ay illaa muddo fog u doodeysay in beesha caalamka ay gacan ka
geysato xasilinta iyo dib-u-dhiska dalkeena
Midda labaad, waxaan Kenya uga
mahadcelineynaa sida ay Xukuumadda KMG ah ugala shaqeyso xasilinta Soomaaliya
iyo tababarka tiro badan oo ciidamo Soomaali ah, iyagoo martgeliyay tiro aad u
badan oo qaxooti Soomaali ah.
Dhab ahaantii,
shacabka Soomaaliyeed iyo weliba saaxiibada aan ku leenahay gobolka sida Uganda,
Burundi, Kenya iyo Itoobiya waxay dhibaatooyin ka soo gaareen Al-Shabaab. Waxaan
wadaagnaa baahida loo qabo in la jebiyo kooxda Al-Shabaab, mana jirto cid
Soomaaliya kaga baahi badan in Al-Shabaab ay burburto.
Waxaan kaloo la
wadaagnaa mowqifka ah in Al-Shabaab ay tahay cadow ay wadaagaan labada dal, hase
yeeshee dhinaca kale loo baahan yahay in la ixtiraamo madaxbannaanida iyo dhulka
labada dal.
Haddaba si loo
dajiyo istiraatiijiyad dhinaca ammaanka oo loo dhan yahay, waxay labada dale ee
walaalaha ah isku raaceen:
· In layska
kaashado howlgallada militeri ee ay qaadayaan ciidamada Dowladda Soomaaliya ee
ay soo tababartay Kenya.
· In layska
kaashado in la wadaago macluumaadka ku saabsan dagaalka ka dhanka ah howlgallada
iyo dambiyada ka dhaca meelo ka baxsan xuduudaha dalalka.
Ra’iisul-wasaaraha Soomaaliya ayaa loo xilsaaray inuu arrintan la socdo, wuxuuna
magacaabi doonaa guddi wadajir ah oo dhinaca ammaanka ah oo uu hoggaamin doono
Ra’iisul-wasaaraha, guddigaas oo la shaqeyn doono guddi kale oo dhinaca Kenya
ah.
Waxaan sidoo
kale dooneynaa inaan faahfaahinno in Qorshaha Ammaanka iyo Xasilinta Qaranka
(NSSP) ee la ansixiyay wuxuu qaban doonaa:
1. In dalka
oo dhan laga xoreeyo arxan-darrada Al-Shabaab, iyadoo la kaashanayo AMISOM, IGAD
iyo dalalka saaxiibka ah.
2. In la
xasiliyo meelaha laga xoreeyay Al-SHabaab.
3. In loo
dhiso maamullo meelaha la xoreeyay iyadoo la raacayo Axdiga Federaalka KMG ah.
Waxaan ugu baaqeynaa beesha caalamka
inay sii laba-laabaan dadaallada ay ku caawinayaan dadka baahan eek u nool
deegaannada laga xoreeyay arxan-darrada Al-Shabaab.
Waxaan mar kale soo dhoweyneynaa
taageerada beesha caalamka ee lagu jabinayo Al-Shabaab, waxaan caddeyneynaa in
arrintaasi baahi loo qabo, hase yeeshee waa in la ixtiraamaa madaxbannaanida iyo
dhulka Soomaaliya.
Dhegeyso
Samaan Maxamed Sheikh Daahir - Agaasimaha Guud ee Wasaaradda
Gaashaandhigga ee DFKMG oo ka jawaabayey Hadalkii uu Faarax Macallin ka
sheegay VOA ee dhismaha Azaniya
Faarax Macallin saxaafadda weli uma soo bandhigin heshiiskaas dhexmaray DFKMG
iyo Kenya ee ogolaanaya in ciidamada Kenya galaan Soomaaliya.
DFKMG oo ka aamusnayd weerarka Kenya ku qaaday gudaha Soomaaliya ayaa
Isniintii Madaxweynaha DFKMG waxa uu ka soo horjeestey faragelinta Kenya asagoo
yiri "Ciidamo in ay dalka iska soo galaan Dawladuna ma ogola, Shacabka
Soomaaliyeedna ma ogola" (oct 25)
Ra'iisul Wasaaraha DFKMG oo la weydiiyey (Oct 22) in uu ka war qabo Kenya oo
soo gashay Soomaaliya waxa uu ku jawaabey "Anigu ogaantayda ma ogi ilaa hadda
ciidamo gudaha Soomaaliya ku jira. Xadka haa weyjoogaan, laakiin ciidamo gudaha
soo galay oo hadda saacaddaan ciidamo gudaha ku jira anigu lama socdo mana ogi,"
ayuu yiri ra'iisul wasaaraha DFKMG.. (
DHEGEYSO).
1,500 BC Fircoonkii laoranjirey Seankhane Menthuhoteps IV ee Thebes ayaa sahan
safar badeed usoodiray xeebaha Soomaaliya, kuwaas oo loo aqoonjirey dhulkii
uduga "The Land of Punt."
7-900 AD Carab iyo Beershiyaan [Persians] ayaa xiriir layeeshay jaaliyaadihii
kunoolaa xeebaha Saylac, Muqdisho, Marka iyo Baraawe.
10/15/1959:Waxaa
la diley Cabdirashiid cali Sharmaarke, oo ahaa Madaxweynihii Soomaaliya, oo
safar kumaraya Gobolada dalka.
Oct 28, 1967 waxaa Is-Afgaradkii Caruusha ee 1967 (Arusha Memorandum of
Understanding) uu dhexmaray xukuumaddii Soomaaliya iyo Kenya, kuna saabsanaa
NFD.
21
Oct 1969: Waxaa wadanka inqilaab ku qabsaday ciidan militari oo uu
hogaaminayey Maxamed Siyaad Barre.1/1977:Waxaa
kor u kacay xiisada dhulka ee Soomaaliya iyo Itoobiya.
July 23 1977:ciidanka
Soomaaliya ayaa galay dhulka Soomaaliyeed ee gobolka Ogaden. Ethiopia waxa ay
taageero militari ka heshay dalalka USSR, Cuba iyo Libya. Dagaal khasaare badan
geysey ayaa dhexmaray Somali iyo Itoobiya.
November 1977 Soomaalidu waxa ay eryeen ruuskii ku sugnaa cariga
Soomaaliya. Waxana ay Soomaaliya markaas mucaaniwo weydiisatey USA iyo UK. USA
waxa ay ogolaadeen oo qura taageerida aadaminimo, halka UK ay Soomaaliya siisay
mucaawino aadamino iyo hub intaba. OAU ayaa isku deyey in ay wadahal soo
qabanqaabiyaan laakiin waftigii Soomaaliya ayaa kabaxay wadahadalkii. Itoobiya
waxa ay bilowdey habkii lamagbaxay"scorched earth"oo
afsoomaali ahaan u dhiganta"u
cadayn dhulka sidii laf hilibka laga xaquuqay"kan
oo ahaa in lasumeeyo biyaha, la laayo xoolaha, dhulka ladeganyahay
lagabarakiciyo, taas oo dhanka ahayd (SALF). Taageero ay Itoobiya ka heshay
Ruuska awgeed waxa ay dib u qababsatay Somali
galbeed (ogaden)markey taariikhu
ahayd March 15 1978.Reference:
Somalia History