Waa imaam saalix ah oo xalaal quute ah oo saahid ah, waa kii Muslimiintu meel ay joogaanba ay umuuraha Diintooda kula noqonaayeen xagga fatwada iyo Cilmigaba,waana mid ka haray salafkii saalaxa ahaa xagga laazimida xaqa iyo raacidda sunadda.Shiikhu wuxuu ka soo jeedaa Qoys Cilmiga ku xeel dheer laguna yaqaano garsho iyo Akhlaaq, wuxuu ku yiri Suleymaan ibnu Xamdaan kitaabkiisa uu uga hadlaayey Culumada Xanaabilada: Asalkoodu waa Madiina, mid ka mid ah Awoowayaashood ayaa u Guuray Daraciyah,kadibna waxay uga sii guureen meesha la yiraahdo Xuudatu banii Tamiim.(1)

DHALASHADIISII:

Shiikhu wuxuu ku dhashay Riyaadh maalintii labaad ee Bisha Dul Xijah, Sannadka 1330 Hijriyadda , ayaduuna ku barbaaray kuna weynaaday kamana tagin ilaa uu Xaj ama Cimro aadaayo mooyee.

KORITAANKIISII:

Shiikhu wuxuu ku koray Bay’ad Cilmiga ku faanta iyo Hanuunka iyo wanaagga oo ay ka buuxaan Culumo Fara badan iyo Imaamadii Diinta. Wuxuu Shiikhu markiiba Xifdiyey Quraanka inta uusan Baaluqin si fiican buuna u xifdiyey,kadibna wuxuu bilaabay in uu Cilmiga ka barto Culumada ayadoo lala qabo dadaal dheeraad ah iyo sabir iyo adkaysasho.

Waxaa haboon in aan sheegno waxaa Barashada Diinta ku boorisay Hooyadiis Allaah ha u naxariistee oo ku adkaysay in uu barashada Culuumta Sharciga ah uu ku dadaalo, Raad weyn bayna arrintaasi ku reebtay.
Shiikhu Markuu yaraa wax buu arkaayey se Allaah ayaa doortay in uu indho dareeyo Sannadkii 1346 oo cudur indhaha kaga dhacay, wuuna indho beelay guud ahaan 1350 H.

Se taasi kama reebin in uu Barashadii Diinta halkiisii ka sii wado, wuxuuna laazimay Culumo caan ah oo Rabaaniyiin ah iyo fuqaho saalixiin ah, wuuna ka faa’ideystay faa’ido badan. Noloshiisiina waxay ku raadeeyeen Ra’yi Toosan iyo Cilmi naafac ah iyo in uu umuuraha sar sare tiigsado iyo Akhlaaq fiican iyo Tarbiyad hagaagsan, Taas oo Raad weyn ku reebtay.

ARRIMAHA KHEYRKA AH UU KULANSADAY:

Waxaa aad u adag in la soo koobo arrimaha kheyrka ah ee Shiikh C/siis uu kulansaday,se haddii aan wax yar ku soo koobno Sifooyinka wanaagsan ee uu Shiikhu leeyahay waxaa ka mid ah :

1) Xaqa oon lala gaban.
2)Qalbi waasac ah oo uu ku xamilo kala gediyaanshana dadka.
3)wuxuu ahaa nin caadi ah oon dadka iska qarin oo aad si fudud ku helayso.
4)Dacwaddiisa oo ku dhisneyd xikmad iyo waano wanaagsan.
5)Wuxuu ahaa Shiikh Caalimi ah oo adduunka oo dhan laga ictiraafsa yahay.
6)Sida la yaabka leh uu u yaqaanay ikhtilaafka ku dhisan ijtihadka Cilmiga ah
7)Qalbi wanaagga oo uusan Ruuxna qalbiga wax ugu haynin.
8)Asagoo la noolaaday jiilal kala gedisan macnaa cimri dheer .
9)Akhlaaq wanaagga iyo dhawrsanaashaha Carabkiisa.
10)u taagnaashihiisa faritaanka waxa wanagsan iyo ka digitaanka waxa xun.
11) Zuhdigiisa iyo Tawaadiciisa macnaa Allah ka cabsigiisa.
12) wuxuu ahaa midka loogu maahmaaho Deeqsinimadiisa, oo deeqsi ah.
13) Aad iyo aad buu u oohin badnaa macnaa Allaah ka cabsasho darteed.
14)Ma uusan ka suulin dacwo gaarsiinta ilaa noloshiisa dhamaadkeeda.
15) Wuxuu ahaa mid Barauunka ( miskiga) ah oo kale, kan wuu u fatwoonaa,kan wuu waaninaa,kan tazkiyo ayuu u qoraa,kan waa u shafeeca qaadaa,kan kitaab buu siinaa, kan ugu liita wuu u dhoola cadeynaa ama cunno ayuu gurigiisa ugu yeeraa.
wuxuu ahaa baxdoow dhankii loo eryaba waa gammaan xulashadiissiye.

Qeyb ka mid ah ammaantiisa :

Mar ayaa Shiikh la su,aalay Xukunka Sujuudda sahwiga, markaas ayuu ku jawaabay waa Suno mu’akad ahn (sunatun mu’akidah) Ruux kale ayaa isla su,aashaas weydiiyey darsiga dhexdiisa,markaas ayuu ku jawaabay waa sunno mu’akad ah.Mid Sedddexaad ayaa isla su,aashii wax yar kadib ku soo celiyey si fudud ayuu haddana ugu celshay jawaabtii asagoon caroonin oo qalbi fiican.

Marna wiil yar ayaa joojiyey asagoo socda si uu su,aal u weydiiyo , Su,aashii ayuu ku badiyey ilaa uu shiikhu dhinac u istaago si uu su,aalihiisa oo dhanba uga jawaabo ilaa dadkii la socday ay uga naxariistaan taagnidiisa dheeraatay darteed.

Marna waxaa u yimid Nin Reer baadiyo ah oo wax ka weydiinaaya Naagtiisa oo uu furay,Shiikha ayaa u sheegay in uusan ku noqon kareynin oo uu seddexdii Dhalaaq u dhamaatay,oo haddii uu rabo in uu ku noqdo aysan u suurtoobeynin ilaa uu nin kale soo guursado mooyee, Ninkii Reer Baadiyaha ahaa ayaa Shiikha ku celceliyey su,aashii oo samri waayey.Shiikhuna wuxuu ku celceliyaa jawaabtii hore uun, markaas ayaa ninkii kula hadlay shiikha Lahjaddii reer baadiyaha oo ku yiri Shiikh bal darteey arrinka u daa.
Makaas ayuu Shiikhu ku yiri dadkii la joogay Ul i siiya arrinku Ciyaar buu noqdaye.Shiikhu ma xanaaqin ee wuxxu rabay in uu ninka ogeysiiyo arrinku in uusan ciyaar galin.

Sabarkiisa iyo Adkeysigiisa Cilmiga :

Shiikha ku sabridiisa Cilmiga waxay aheyd mid la yaable oo xataa ardeydiisu la yaabi jireen,Shiikha casharka ma baajin jirin in uu safar jiro ama uu xanuunsan yahay mooyee !!!
Casharkiisa Maalinta khamiistana wuxuuba mar mar socon jiray muddo 3 saac iyo siyaado,mar mar na wuu ka cudur daaran jiray in uu casharka dheereeyo, mar marna wuxuu tamanin jiray in haddii uusan mashquul aheyn uu casharka sii wadi lahaa.

Ohintiisa Allah dartiis uu u ooyo :

Wuxuu ahaa Shiikhu Allah ha u naxariistee mid Qalbi jilicsan oo oohintiisu dhawdahay, Wuxuu ku ooyey markii uu akhrinaayey Sheekadii Kacab ibnu Maalik markii uu dagaalkii tabuuk ka haray,Sheekadii Beecaddii labaad ee Caqabah,Sheekadii ninkii Reer Baadiyaha ahaa ee intuu Islaamay horay Jihaadka ka galay ee la dilay ee uu Nabigu yiri : Camal yar buu sameeyey Ajar weyna wuu helay, wuu ooyey markii uu akhrinaayey sheekadii furashadii Makkah, Sidoo kale wuxuu aad u ooyn jiray markuu Maqlo sheekadii ifkigii Caa’isha iyo markuu Maqlo hadalkii Abuu bakar markuu Nabigu dhintay Nnkh ee ahaa ( Ninkii Maxamed caabudi jiray Maxamed wuu dhintay Ninkii Allaah Caabudi jirayna Allaah waa nool yahay mana dhiman) !!! iwm.

Wax Bixintiisa Allah dartiis :

Wax badan ayuu Shiikhu sida la sheegay uu Mushahaarkiisa oo dhan sadaqeysan jiray ama u Bixin jiray Dacwada Darteed, mar marna wuu sii deynsan jiray si uu u siiyo mid wax su,aashay.Mar ayaa haweyney Filibiiniyad ah oo ninkeedii Nasaaradu Dishay ay Shiikha Warqad u soo qoratay ay uga hadleyso Carruurteeda Agoonta ah, una sheegtay in ay maqashay Shiikh la yiraadho Ibnu Baaz oo dadka caawiya, markaas ayuu Shiikhu 10 kun oo Riyaal in Mushahaarkiisa looga gooyo amray.Arrimahaasina aad bey Shiikha ugu badnaayeen.

Deeqsinimadiisa iyo Marti Soorkiisa :

Shiikha Gurigiisu wuxuu ahaa mid dadkoo dhan u furan waqti kasta , dadkuna ay soo aadaan soo Dhaweyna weyna ay kala kulmaan, Dadkoo dhana wax bay ka Cuni jireen ama qado ama Casho.
Nin Shiikha Cunto kariyihiisa ahaa ayaa maalin ka sheekeeyey in uu Shiikhu maalin Gurigiisa Maka Al mukaramah soo galay waqti qado ah ,markaas ayuu codad maqli waayey wuxuu weydiiyey sabata markaas ayaa loo sheegay in maanta waardiyayaashii ayaa dadkii celiyeen, aad buu markaas arrinkaas uga xumaaday kuna celiyey in aysan arrinkaan mar kale ku noqonin.

Waa inoo Qeyb labaad iyo Samaaxatul Shiikh ibnu Baaz Raximahulaah.

fii amaanilaah.

Sheikh Saahid maxamed yusuf
Mutakhasis fil xarakaat Al-islaamiyah
USA,VA
sahid_yusuf @yahoo.com

(1) waxaan ka soo qoray kitaab la yiraahdo: (Culumaa faqad naahum) Culumo aan weynay.