Aayado Qur'aan ah:
Qormadan waxaan ku bilaabeynaa
ayaado ka mid ah Qur'aanka Kariimka oo ku saabsan Xalaasha ah
iyo Xaraamta:
Suuradda
Al-Maa'idah, aayadda 3aad waxaan ka qaadaneynaa waxyaabaha Allah
inaga xarrimay, micnaha ayaadaas oo ah:
"Waxaa laydinka Xarrimay Bakhtiga
iyo dhiigga iyo Hilibka Doofaarka iyo wixii lagu Xuso (Lagu
Gawraco) waxaan magaca Eebe ahayn, iyo tii la Ceejiyo, iyo la
Ganac gooyo, iyo tan meel ku dhacda, iyo Tii la Hardiyo, iyo
Midduu Cunay bahal, waxaad Gawracddan mooyee (waxaa kaloo
reeban) wixii lagu gawraco Sanam, iyo inaad ku Nasiib doontaan
Faal, kaasi waa Fisqi, maantayna ka quusteen kuwii Gaaloobay
Diintiina, Ee ha ka Cabsanina ee iga cabsada, Maantaan idiin
kaamilay (Dhameeyey) Diintiina waxaana idiin Taamyeelay
Korkiinna Nicmadayda waxaana idiinka Raalli noqday Islaamka Diin
ahaan, Ciddii loo Dhibaateeyo Baahi inay cunaan wixii laga
xaaraameeyey oon Falayn Dambi Eebe waa dambi dhaafe Naxariista."
Dhegeyso aayadda (5:3):
Baset -
Hussari -
Minshawi
____________________________________
Xalaalnimada Cuntada Badda
(Sea food):
Xayawaanadda badda ku jira in
la ugaarsan karo oo cuntadoodu xalaal tahay waxaa laga qaadayana
Qowlka Allah, Suuradda Al-Maa'idah, aayadda 96aad (5:96) ee
macneheedu yahay:- "Waxaa Laydiin Baneeyey Ugaadhsiga Badda iyo
Cunnadeeda idinkoo ku intifaacaya iyo Socdaalba, (Idinkoo
Xarman) waxaana Laydinka Reebay ka Ugaadhsiga Barriga intaaad
Xarmantihiin, ka Dhawrsada Eebaha Xaggiisa Laydiin soo Kulmin."
Dhegeyso aayadda (5:96):
Baset -
Hussari -
Minshawi
_____________________________________
Gawraca
Xoolaha:
Ha ilaawin in aad ogaatid sida loo
gawracay xoolaha aad hilibkooda cuneysid, gaar ahaan dhulalka
qurbaha. Mar kasta xusuusnow
Suuradda Al-Baqarah, aayadda 173aad (2:173) ee macneheedu
yahay:- "Wuxuu uun idinka reebay Baktiga, Dhiigga, Hilibka
Doofaarka iyo wixii Eebbe Magiciisa waxaan ahayn lagu gawraco
ruuxiise dhibaatooda (baahan) oon xadgudbin dulmina galin
korkiisa dambi masaara (inuu) wax ka cuno Eebena waa dambi
dhaafbadane Naxariista."
Dhegesyo aayadda (2:173):
Baset -
Hussari -
Minshawi
_____________________________________
Sidoo kale xusuusnow Suuradda Al-Ancaam,
aayadda 121aad (6:121) ee macneheedu yahay:- "Ha cunina waxaan
lagu xusin magaca Allah, illeen waa Xumaane, Shaydaamaduna waxay
u Sheegaan Saaxibadood inay idinla murmaan, Haddaad Maqashaanna
waxaad noqonaysaan Gaalo."
Dhegeyso aayadda (6:121):
Baset -
Hussari -
Minshawi
_____________________________________
Sidoo kale
xusuusnow Suuradda Al-Ancaam, Aayyadda 145aad (6:145) oo
macneheedu yahay :- "Waxaad Dhahdaa kaam helayo waxa
laywaxyooday wax ka Reeban Cidda cuni oon ahayn, Bakhti, Dhiig,
Butaaci, Hilib Doofaar, Illeen waa Nijaase iyo wax Xun oo lagu
Gawracay Magaac Eebe waxaan ahayn, Ruuxii Baahda Dulmi iyo
xadgudub la'aan, Eebaha wuxuu u Dambi Dhaafi in una Naxariisan.
(hadduu baahidaa u Cuno).
Dhegeyso aayadda (6:145):
Baset -
Hussari -
Minshawi
_____________________________________
Iska Ilaalinta Israafka::
Cuntada iyo cabitaanka in iska
ilaaliyo israafka waxaa laga qaadanayaa Suuradad Al-Araaf,
Aayadda 31aad (7:31) oo macneheedu yahay:- "Banii Aadamow qaata
Quruxdiina (Dharka) Masaajid kasta agtiisa, Cuna oo Cabbana hana
xad gudbina illeen Eebe ma jecla kuwa xadgudbee".
Dhegeyso Aayadda (7:31):
Baset -
Hussari -
Minshaw
____________________________________
Wixii Allah Xalaaleeyey in aan la
iska Xarimin:
In wixii Allah kuu xalaaleeyey
aadan iska xarimin waxaa laga qaadanayaa Suuradda Al-Maa'idah,
Aayadda 87aad (5:87) oo macneheedu yahay:- "Kuwa xaqa Rumeyow ha
Xarrimina Wanaagga (Xalaasha) Eebe Idiin Banneeyey hana
Xadgudbina, Eebe ma jecla kuwa Xad gudbee."
Dhegeyso Aayadda (5:87):
Baset -
Hussari -
Minshawi
_____________________________________
Ku Mahadinta Allah:
Cuntada iyo risiqa wanagsan ee
Alalh ku siiyey iyo cuntaad xalaasha ah maraksta oo aad cuntid
Alalh ku mahadi. Xusuusnowna Suuradda Al-Baqarah, Aayyadda
172aad (2:172) oo macneheedu yahay:- "kuwa Xaqa rumeeyow wax ka
cuna wanaagaan idinku arzuqnay, kuan mahdiya Eebe hadaad tihiin
kuwo isaga Caabudi"
Dhegeyso Aayadda (2:172):
Baset -
Hussari -
Minshawi
____________________________________
Halkaas waxaan ku soo ogaaney
Waxyaabaha Xaaraamta ah iyo Waxyaabaha Xalaasha ku ah Diinta
Islaamka ee aan ka qaaneyno Qur'aanka Kariimka.
Haddaba, waxaa qofka Muslimka
ah laga rabaa in uu ogaado waxyaabaha laga sameeyo
cuntooyinka ama lagu daro si uu uga taxadaro waxyaabaha aan
xalaasha ahayn.
Sida la ogsoon yahay
cuntooyinka lasoo diyaariyey, sida kuwa qasacadaha kujira iyo
kuwo barafka lagu fariisiyey waxaa kujira waxyaabo lagu daray,
waxyaabahaas qaybtood waxay noqon karaan kiimiko iwm, waxaana laga
soo diyaariyaa dhir ama xayawaan. Hadaba waxaa qof kasta oo
Muslim ah la gudboon in uu raadiyo ama ogaado nooca xayawaanka
ah ee laga soo diyaariyey waxyaabahaas cuntada lagu daro.
Haddii meesha ay ka imanayaan ay tahay khaansiir (ama doofaar),
markaas xaqiiqadii cuntadaasi waa xaaraam, taas oo aan ku
banaanayn in la cuno. Shareecada islaamku waxay ka xaaraam
tinimaysay in aysan Muslimku cunin cuntada lagu daray
Khaansiirka ama wixii khaansiirka kasoo baxay.
Waxyaabaha soo socda oo kamida kuwo lagu daro
cuntada waxaa aad u isticmaala
shirkadaha sameeya cuntada. Qaar ka mid ah waxyaabahaas cuntada laga
sameeyo ama lagu daro waa xalaal, qaarna waa mash-buuh ama
shaki ayaa kujira, qaarna waa xaaraam. Fadlan la soco
liiskaasi waa qayb kamida waxyaabaha cuntooyinka laga sameeyo,
ee ma ahan mid dhammaan soo koobaya cuntada.
Waxaan isku
daynay, inta bini-aadamku awoodo, in ay sax yihiin akhbaarta aan
halkan kusoo tebineyno, isla mar ahaantaana ay yihiin kuwo Islaamka waafaqsan,
ayaadaha qur'aanku iyagu waa qowlkii Allah oo ka hadal ma
leh waana in loo qaato sida ay yihiin, laakiin waxaan ka
hadleynaa waa maadooyinka ay ka samaysan yihiin cuntooyinka
ee aan soo uririnay kuwaas haddii aad heshid wax
taas ka duwan fadlan nala soo socodsii. Waxyaabaha cuntada
lagu daro ee hoos ku qoran waxaan kusoo gudbineynaa luqada
Ingiriiska, maadaama ay tahay luqad inta badan ku qoran
waxyaabaha cuntada lagu daro ama laga sameeyo
[Ingredients].
Sidaas darteed waxaa kuu fududaan doonta in aad qoraalkan
barbar dhigtid waxyaabaha ay cuntada ka samaysan tahay si aad
u ogaatid waxa xalaasha ah iyo waxa xaaraamta ah.
|