Waad salaamantihiin walaalaha qeymaha badan ee kuxiran websitekan qaaliga ah. Maanta iyo maqaalkeena wuxuu kusaabsanyahay caado aad ufool xun Quursi oo ubaahan in la’iska kaashado cirib-tirkeeda.
Quursi? Waa qofka oo isku qanciyo inuu qofka kale kaga fiicanyahay isir,midib,diin, qaabka Allah usameeyey,lab iyo dhadig kuu yahay!
Quursiga waa cudur da’ weyn oo lakowsaday Aadamaha maalintii uu ifka yimid, wuxuuna kamidyahay cudurada faafa ee lakala dhaxlo!
Quursigu waa amardiidadii uhoraysay ee uu Ibliis ku kacay markii la’amray isaga malaa’ikta inay usajuudaan Nabi Aadam isagoo sabab kadhigtay inuu kaga fiicanyahay asalka iyo meesha uu kasoo jeedo, taas oo keentey inuu sidaas janada kuwaayo.
Qofkii cudurkan laga helo, wuxuu halis uyahay inuu mustaqbalkii aakhiro kuwaayo aduunkana dhib kunoolaado!
“Quursigu qiil maleeyahay”
Sagaashamaadkii ayaan kaqeybgaley aaska hooyo Soomaaliyeed oo kugeeriyooday magaalada Nairobiee wadanaka Kenya! Waxaa qabriga isku tuuray nin dheer oo sitay funaanad ay kuqorantahay “Quursigu qiil maleeyahay” si’uu iilka udhigo meydka! Waxaa la’igu sheegey inuu ahaa wiilkeeda oo ushaqeeya BBCda,laanta afka Soomaaliga. Inkasta oo aan hortaagneyn meyd iyo mowqif kuxasuusinaya Aakhiro, hadana hadalka funaanada kuqornaa wuxuu igu reebey xasuus!
Quursigu kala xanuun badan
Inta aad dad lanooshahay waayi maysid wax geeska kugaliya oo kudareensiyo inaadan lasineyn.
Waxaa laga yaaba inaad iska cafiso qof kugu faquuqay qaabka Allah kuu sameeyey, sida isagoo kugu ceebiyo inaad jiistahay,ra’yigaadu qaldanyahay ama isu arko inuu kaafanyahay maadama uu lacag leeyahay laakinse aadan waxweyn kasoo qaadin oo aad halgan noolasha sii wado.
“Isma guursano? Isma gayno? Kuf umatihid gabadhanada! Dhanka Diinta? Midibka? Dhalashada? Malaha waxaa la’igu haystaa asalka ilaahay iga abuuray? Mmmm..Waa gaf diinta laga galay haddii taas la’igu haysto!! Mise talow aniga gacmahayga kugaystay waxaa aan fadarada kunoqotay?”
Waa su’aalo aan tafsiir laheyn! Waxaase hubaal ah qofka sidaas lagu sameeyey inuu ciil qabo, kana fikirayo sidii uu ku aar-goosanlahaa!Su’aasha waxay tahay ‘tolow muxuu samaynkaraa?’
Cashiro aan kuqaatay wadamada Carabta
Anigoo horay u ogaa dhibaatada haysata dadkn Soomaaliyeed ayaan hadana waxan cashiro kusoo qaatay wadamada Carabta oo aan mudo daganaa.
Wadamada Carabta waxaa lagu qancinaya oo aad si sahlan u ogalaanaysaa inaysan ummadda Alle sineyn ee lagakala sareeya. Haddii uu midabkaada madowyahay amaba aad kasoo jeedidi Qaarada Africa,waxaa shaki lagaa galinayaa inaad xurtahay iyo inkale!
In badan ayaan isweydiyey ‘dul-qaadka’ walaalaha Soomaaliyeed ee mudada dheer latakoori jirey!
Xusuusin: cunsiriyada carabta ama soomaalida dhexdeeda iyo Diinta Islaamka yaan la’isku qaldin!
Sheekada maqaalka
Sheekada ugu weyn ee maqaalkaan keentey waxay aheyd markii aan lakulmay oday Soomaaliyeed oo kacabana wiilkiisa oo guur loo diidey!
Sheekadan oo dhowr waji leh, waxaa xusid mudan in odaygan kasoo jeedin dadka xooga lagu heeb-soocay, wuxuuna yiri isagoo kasheekeynaya wixii kudhacay:
“Wiil aan dhalay oo dagan wadankaNorwayiyo gobar Soomaaliyeed ayaa go’aan ku gaaray inay isguursadaan; waxayna kuheshiiyeen inuu nikaaxu kadhaco magaaladaDohamaadama aniga iyo gabadha adeerkeed soo korsadey wada daganahay halkaan. Nasiib wanaag, gabadha adeerkeed waa raggii aan mudadada dheer wada joogney wadankaQatar. Kulan iyo iswaraysi kadib waxaan kuheshiiney inuu nikaaxu dhaco isbuuc kadib.Waxaan farta kasaaray lacagtii howsha lagu qabanlahaa!
Sida dhaqanka Soomaalidu yahayba, waxaan gaarsiiyey odayaasha beesha aan kasoo jeeda ee ila tagilahaa gogasha aan gabadha kuweydiisanayno iyo anigoo sii diyaariyey sooryadii.
Maalin kahor taariikhdii aan kuheshiiney, ayaa telephone la’ii soo direy ayadoo la’igu wargaliyey in gabadhii lagu mehriyey ina adeerkeed! Dabagal kadib, gabadha waxaa lagu yiri ‘anaga iyo reerkaas’ isma guursano ee ina adeerka ayaa kumudan!”
Sheekada odayga kudhacday waxaa lagayaaba inaysan kugu cusbayn oo aad maalinkasta maqashid qof sidaas loo galay haseyeeshe, qof ahaan waa inaad kaxumaato oo aad muujiso inaad kaxuntahay.
“Anigaba uma guuriyeeyn”
Odayga maadama uu nala wadaagay dareenkiisa iyo sida looga gardaranyahay,waxaan isku daynay inaan samirsiino anagoo xasuusinay in dad badan oo Soomaaliyeed sidaas lagu sameeyo hortiis ayadoo wax ay galabsadeen aysan jirin. “Maxkamad la’aan ayaa laxukumay inaan loo guurin, lagana guursan maadama ay yihiin gabooyo, midgaamo iyo magacyo fara badan oo aan lagaraneyn meesha laga soo guuriyey!”
Subxaanallaah, waa kanaa odaygkii oo isbadal! Walaahi magaranayo waxaa ku keeney isbadalkaas.Inta aamusay oo neefsada ayuu kujawaabay “Ilaahbaa nalahe, anigaba kuwaas uma guuriyeen gabar aan dhalay”
Yaab iyo amakaak iyo cadaalad xumo intaas la’eg! qof diidan in isaga latakoorin laakinse dulminaya umadda kale! “Hadaa maxaad ugu xuntahay waxa wiilkaada kudhacay? Waxaad aaminsantahay ayaa lagugu ciqaabay!“
Waa tanaa Fikradaha dadweynaha mar aan weydiyey sida ay u arkaan takoorida iyo inay ayaga laftooda kudhaqmaan caadadaas aadka ufool xun:
Faysal abusalman,Copenhagen, Denmark
Walaal Aadam khayr Allaha kusiiyo aad baan ugu farxay markaan arkay mawduucan qaaliga ah runtii waa arin ubaahan inaan sihufan uga qayb qaato haduu eebuhu yiraahdo waayo anigay iqabsatay xanuunkeedana soo arkay.
Waxaa la,igu takooray 14 kii sano een kunoolaa wadamada Carabta, inaan Soomaali ahay oon waliba madoobahay, waxaan kuwaayay waxyaabo badan oon aaminsanaa inaan xaq uleeyahay sida Shaqada, Tacliinta iyo waliba Caafimaadka, waxay igu qasabtay inaan lasafto nin madoow oo waliba gaal ah. Waxaana naloogu hanjabay in shaqada nalaga caydhin doono, sharciga joogitaanka wadanka nalaga xayuubin doono.Waa nasiib darro in qof Soomaaliyeed latakooro ama layaso, runtii waa arin naxdin leh oo aad uxanuun badan.
Dahir Cumar Abtidoon, Qatar
Inkastoon qurbaha noloshayda ku qaatay somali kalama kulmin wax takoora lakiin dalkan aan deganahay waan kala kulamay oo waxaan la saftay nin madaw oon filayo inusan muslim ahayn; wuxuu ahaa ciyaartoy ;waxaana lagu colaadiyey midabka oo waxaa lagu yiri adoon(عبد)
Aad baan ugu xumahay takoorka ku dhaca walalaha Soomaliyeed ee aan isku diinta iyo qabiilka nahay!
Waxaan kutalin lahaa salaadiint soomaliyee dhamaantood intay isu yimaadan goor ay cedeedu kulushahay oo duhur ah, inta kabaha bixiyeaan ay raaligelen ka bixiyaan dulmigaas sitoos(live) looga daawanaayo televisionada.
Saacid C/laahi Aaden,Copenhegan, Denmark
Waxaan ku talin lahaa in walaalaha laquursaday ee la qabatimay quursiga – lagu qanciyo inkanquursanayaa uusan waxba dheerayn ee uu la siman yahay.
Ubax, Saudi Arabia
Intaan garaadsaday cid matakoorin muslimkuna wuu ii sinnaa laakiin aniga waa la i takooray markii aan imid waddanka aan ku noolahay. Waxaan arkaa in midabka la igu riixayo amase magaca runtii waa arrin aad u xanuun badan ciddii soomaali ah ee soomali tagoorta kooleey waa u diin xumo waxaan leeyahay diinka allaha nagaran siiyo
Intaan markale kulmidoona waa walaalkiin Aadam Abdi Abuzuhri oo idinleh Assalaamu Alaykum. Wixii talo iyo tusaale ahabuzuhri1@gmail.com
Dhamaanti Ac Salaan Bacdi Sheekadda Markii aad aad u dhuuxdo waxaa kuu muuqanaaya Quursi Ama Takoor
Markii aad dul-marto waxaad is lee dahay waa dad somali ah oo ka cabanaaya midab takoor lagula kaca wadan eey joogeen
mayee maahane waa dad somali ah oo is jeclaa oo waalidkood isku diiday laguna lamaaniyay wax yaaba ku dhacay somalida joogta wadamada carabta
tan somalida dhexdaada ah ayaan wax ku darsanaayaa
nin shiiq ah oo ilaah siiyay caruur qaan gaar ah oo gabdho ku jiraan ayaa misaajid kitaab ka aqrin jiray wuxuu kitaabkii aqriyo ayaa waxaa ka soo gaaray in dadku siman yahay oo eeysan kala fadli badneeyn oo eeysan jirin wax gabooyo ama midgo la yiraahdo intaas markii uu marsiinaayay ayaa waxaa su.aal weydiiyay mid ka mid ah jamaacadii masjidka
markaasuu ku yiri shiiqooow arintaas wax badan ayaa maqli jiray ee dadka aaminsan in tumaalo & gabooyo in eeysan dadka kale guursan karin maxaa laga yeelaayaa
shiiqii wuxuu ku jawaabay culumado waa isku raacsan tahay in aan la kala fadli badneeyn wixii caamo ah waan wacdineeynaa
markaas ayaa nin kale ku yiri dadka laga sheekeeynaayo aniga ayaa ka mid ah ee hadii warkaas caamo ku kooban yahay adigu aniga gabadhaada iyi dar
koleey isku dar ma dhici wixii intaas ka soo hara aqrista yaasha ayaan u deynaayaa
salamu aleikum,
walaalka mowduucaan soo diyaariyay aad baan uga mahadcelinayaa, iyo sidoo kale mowduucyo horey aan u aqriyay oo aad u xiiso badnaa.
mowduucaan wuxuu iiga duwanyahay kuwii hore waa aniga oo ku nool wadan aan cunsuriyad badan u soo joogay hadana shaqsiyan aan la kulmay,
waxaan ku noolahay Poland 6 sano ku dhawaad, meel aanan diin, dhaqan iyo kolor aanan wadaagin, dhinac walba o nolosha ahna ay tahay in aad filato in lagu cunsuriyeeyo, dagaal mentally iyo physically-ba waan u galay si aan nafteeyda u difaaco iyo dadka kale ee la cunsuriyeeyo, waxaa dhacday in la igu weeraro midiyo iyo dhalooyin qamro sababtoo ah madow ayaan ahay, waxaa dhacday in meelo shaqo la ii diido sababtoo ah xaquuqdeyda ayaan radinayay si la mid ah dadka kale, mararka qaar markuu cadaadisku kaa bato baa ku dhawaaneysaa in aad is dhiibto oo tiraahdo wale amee wax adiga kaa qaldanyihiin , waxee kaa gareysaa xili aad tiraahdo maantaba ticket gooso oo umadaada somaliyeed waxee wadanka ku qabaan la qab.
waxaan isku qanciyaa adiga ayaa soo doontay umad aysan jirin wax aad wadaagtaan , balse maxee isku qancin karaan kuwa la nool umad ay wax walba wadaagaan sida diin, dhaqan, luqad, kolor iyo wax walba.
ilahow u gargaar kuwa sidaa u dhiban ee somaliyeed, xaqana tus kuwa ficiladaan xun umadayada ka dhex wada
Asalaamu caleykum wrarxmatullaahi wabarakaatu.
Walaalayaal marka hore aad iyo aad ayaan ugaxumahay arintan quursiga.
Ee ay soomaalida waliba mawada ehee kuwa sidaas ku dhaqma. waxeey ka sheekeen
Doonaan maalin aan maanta ahayn.
Waana kas gaab yaal iyo diinta oo ay si kale u macneeysteen sidaa dadka qaarkii. oo
Waliba waa jaahiliin. garaadlaawayaal ah. walaalayaal iska raali noqda wixii hada kadib ku dhaqmana
Ilaahay cadaabtii ha ku fogeeyo. waliba kuwa isu diido laba ruux oo walaalo ah oo isku dad iyo dalba ah.
Iyo isku diin ah. waa arin aad iyo aad dulmi soomaali ay ku tahay. oo ay ka mid yihiin waxeey u dagi layihiin. Allaah oo ay danbi dhaaf weeydiistaan mooyee aan cidi cafin kareen.
Oo hadii nin cadaan ah ama madoow sankadhuudhi ah. ama ajinabi oo dhan dheh oo uu ka soo doonto.
Oo ajinabi waa lootumi xitaa diinkale hadii uu haysto waalidkood ama reerkooda weey siin. taaba so gef Weyn soow kuma ahan soomaali. waar Allaah ka cabsada oo walaalaheen dambi dhaaf weediista oo qabiil kal sooca daaya. walaalayaal waxaad tihiin walaalahayo qaali ah ee raali noqda. illaahay dadka xaqqa ha garan siiyo aamiin. wallaahi soomaaliya waxay la dagi ladahay waa heyb sooca. ee intaad illaahiina ka yaabtaan Kama qurux badnin. kama sharaf badnin. kama qiimo badnin. kama aqoon badnidin. kam diin badnidin . kama nasab sanidin. oo jannada ninkii laga waayaa nasab dhiman ah ee ogaada.