Nidaamka Riyaale oo halkii kasii wada
falalkii ka dhanka ahaa Islaamka iyo culimada Soomaaliyeed ee kacaankii
21kii Oktoobar.Qore AbuGaala-eri
abduulkaariim@hotmail.com
Hordhac.
Inta badan dhulalkii uu gumeystihii
reer galbeedku haystay, gaar ahaanna qaaradda Afrika ayaa si uu u
wiiqo kacdoonnadii gobannimo doonka una yareeyo khasaarihii dhimasho
ee soo gaarayey ciidamadiisa iyo shaqaalihiisa waxaa diyaariyey
dabaqad ka mid ah bulshooyinkaas. Ku waas oo lagu magacaabi karo
Damiir laawayaal aan lahayn shaqsiyad iyo karaamo toona.
Dabaqaddan ayaa waxaa shaqadeedu
ahayd/walina tahay in ay halkii kasii wadaan qorshayaashii
gumeystaha. Taasoo meesha looga saarayey in guulo wax ku ool ah iyo
miroba laga dhaliyo dhiidhigii iyo kacdoonnadii shucuubta gumeyste
la dirirka ahayd. Waxaa go’aannada sidoodii ay uga imanayaan:
London, Rom iyo Paris. Waxaa dhammaanba laga taqalusay oo la
baabi’iyey hoggaamiyayaashii dhaqdhaqaayadii xornimo doonka. Waxaa
Ceeryaamo ka timid halkii Roobka laga filayey. Waxaa meesha ka baxay
oo kaliya ninkii caddaa. Waxaa meelo fara badan oo (oo ay ka mid
tahay Soomaaliya) dhulalkii la gumeysanayey awooddii la wareegey
Boygii/booyaaskii ninka cad. Waxaa xitaa aan direyskii/labiskii laga
badalin ciidammadii dalalkii curtay. Waxaa ilaa hadda oo lajoogo
halkii ay kasii wadaan nidaamkii booliska iyo jir dilka muwaadinka.
Waxaa ay dabaqaddaasi ilaa hadda si aan qarsoodi ahayn ixtiraam iyo
qaddarin u hayaan gumeystihii oo iska daa in uu mag-dhow ka bixiyo
dambiyadii uu ka galay bulshooyinka, aan waan ka xumahay wixii aan
geystey xitaa laga hayn. Waxaa intaa dheer in halkii ugu yaraan
bulshadu nacayb u hayn lahayd khasab looga dhigay in ay jeclaato.
Tusaale ahaan, shacabka Woqooyiga
Soomaaliya ku dhaqan (intiisa badan) waxaa ka dhaadhacsan in
Ingiriiska ay is xigaan. Oo wax la iskula yaabo ma ahan in
golayaasha sidaa looga sheekaysto.
Dhanka kale, Koonfurta Dalka waxaa
qalbiga u fadhiya Talyaani, oo ninkii reer magaalnimadiisa doonaya
in uu muujiyo waa in uu dhowrkii jumlaba hadalkiisa xabbado talyaani
ah ku daro/qaso, illayn waa loo jajaban yahaye.
Nin aad taqaan yaad tahay lama
yiraahdo!!!!
Sida la wada ogsoon yahay Daahir
Riyaale waxaa uu ka mid ahaa saraakiishii ciidamadii loo yaqiin
NNS-ta ama nabad sugidda ee rajiimkii Max’ed Siyaad.
Waxaan shaki ku jirin qaybtii ay
ciidamadaasi ku lahaayeen arga-gixintii iyo gumaadkii uu rijiimkaasi
ku hayey Ummadda Soomaaliyeed 21-kii sano ee uu haba kala darraadee
Dalka ka talinayey. Waxaa la oron karaa dhammaanba waxaa siyaalo
kala duwan looga dareemay degmada Soomaaliya bahalnimada nidaamkaas
oo sidii aan kor ku soo xusnayba la oron karo waxaa uu wakiil ka
ahaa gumeystayaashii Ingiriis iyo Talyaani. Marka aan nidaam ama
rijiim ka hadlayo micnaheedu ma ahan madax weynaha oo kaliya, ee waa
ciddii nidaamkaas lasoo shaqaysay, marka laga reebo shaqaalaha hoose
ee hay’adaha Dalka.
Haddaba dadka Soomaaliyeed ee ku
dhaqan gobollaada Woqooyi Soomaaliya waxaa ay ka hor yimaadeen
nidaamkaas, waxa ayna sidii gobollo kale ku dhacdayba la kulmeen
burbur iyo bara kac aan looga aabbe yeelin.
Sidaa waxaa Soomaaliya ku
wadasaameeyey dagaallo ilaa nidaamkii iyo dowladdiba ay burburaan,
oo meesha ka baxaan.
Waxaa gobollada Woqooyi Soomaaliya
ay ku dhaqaaqeen in ay nidaam samaystaan ay kaga baxaan wixii soo
maray1. Waxaa haddaba, la filayaa in maadaama ay nidaam dhibaato
kala kulmeen kana dhiidhiyeen xumaantiisa, in talada ummadda loo
dhiibo cid aan rijiimkaas ka tirsanayn. Waxa kaliya ee xubnaha
rijiimkaasi ay istaahilaanna ay noqoto in maxkamad la hor geeyo, ugu
yaraanna “haddii dambi lagu waayo” aan laga talo galin maamulka
dalka maadaama ay rijiimkii wax laga tirsanayey ka soo jeedaan.
Waana sida hadda Ciraaq iyo Afghaanistaamba lagaga dhaqmo iyo xizbul
bacthigii iyo Taalibaanba aan maamulka laga qayb galin waaba haddii
ayba jeel ka bad-baadaan.
Nasiib xumo, taasi kamay dhicin
Hargeysa ee waxaa taladii la wareegay xubno ka mid ahaa walibana
jagooyin sar-sare ka hayey rijiimkii 21-kii Okt. Kuwaas oo halkii
kasii amba qaaday dardaarankii gumeysigii Ingiriiska/talyaaniga.
Waxaa intaa sii dheer in reer 21-kii Okt. Iska dhaxlaan xukumka iyo
maamulka Gobolladaas. Sidaan hordhaca ku soo xusay waxaa u caado ah
dabaqadda damiir laawayaasha in halkii ay kasii wadaan nidaamkii
gumeysiga. Waxaana taa marag madoonto u ah waxa maanta soo shaac
baxay ee ka jira xabsiyada rijiimka Riyaale ee Hargeysa. Waxaad is
weydiisaa akhristaha qiimaha lahow, su’aalaha la weydiinayo Sheekha
sida waxshinnimada ah loola dhaqmayo su’aalahaas kuma jirto mid
kaliya oo lagu eedaynayo in uu Hargeysa dambi ka galay. Waa wax lala
yaabo lagana dhiidhiyo nin Soomaaliyeed iska Sheekhe oo dhul
Soomaaliyeed rag “Soomaaliyeed” waxay u ciqaabayaan in uu neceb
yahay Itoobiya iyo Maraykan. Waxa ugu weyn ee uu sameeyeyna waa afka
oo uu kahadlay.
Haddaba su’aasha jawaabta doonaysaa
waxay tahay: Reer Hargeysa maxay ahayd wixii ay kula daagaallameen
rijiimkii 21-kii Okt. Ma waxan maanta Hargeysa ka dhacaya wax aan
ahayn ayuu galay?. Mise shacabkii maalinkaas joogey ayaan maanta wax
ka harin? Mise damiirkii ayaa la iibsaday?
Daahir Rayaale |
Sh. Maxamed Sh. Ismaaciil |
Midna waxaan su’aalayaa rijiimka
Riyaale. Ma waxaad dadka ka iibsatay damiirkii iyo dadnimadii ay
rijiimkiinnii 21-kii Oktoobar kula dagaallameen? Mise samirkooda
ayaad ku sirantay oo maanta waa soo afjarmay nidaamkaagii
dugaagnimadu? Qab-qablayaashii xamar iyagoo sidaada Shacabka
Soomaaliyeed ku baayac mushtara oo kay doonaan sidaada Itoobiya iyo
Askarta maraykanka ee xeebta Jabuuti ku sugan ka iibsada ayaa maalin
ceebtooda ilaahay dibadda keenay. Adna waxaad ka dambaysaaba waa
dayrta maanta ahe.
Waxaa hore loo ogaa oo Bulshada
Soomaaliyeed ka warhaysay in magaalooyin Soomaaliyeed oo ay Hargeysi
ka mid tahay laga dhoofiyo oo laga iib geeyo Culimaa’uddiin iyo
muwaadiniin Soomaaliyeed iyo dadyow Muslim ah oo cidna dambi ka
galin. Waxaa Saddexda rijiim Hargeysa, Boosaaso iyo Baydhabo ee isku
meesha ka amarka qaata la gaarey xilligii Bulshada Soomaaliyeed ay
arki lahayd kuna baraarugu lahayd in aaanay iyaga ka mid ahayn
matalina Karin. Sidaa darteed waxaa lagaarey xilligii sidaba
shacabka Muqdisho, Kismaayo, Jawhar iyo magaalooyinka kaleba aynu
iska xorayn lahayn inta ka harsan rijiimyadan inoogu wacan colaadda,
kala qoqbnaanta iyo dib u dhaca dhaqan, dhaqaale iyo dhan walba ina
saameeye. Waxaa lagaarey xilligii aynu hanan lahayn haddaynu
nahay Bulshada Soomaaliyeed (Min Raas-Casayr ilaa Raaskiyambooni)
Madax bannaannida dhabta ah eek u salaysan isku xukumidda Sharciga
Ilaahay iyo Diintiisa.
Wabillaahi attawfiiq.
Qore AbuGaala-eri
abduulkaariim@hotmail.com
Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga
ku saxiixan