Ma dhabbaa in Isboortigu
uu xambaarsan yahay Nabad, laguna dhigi karo Hubka?
Dilaa weyn oo u
dhashay Kenya oo iska dhigay qorigiisii AK-47, kuna soo biiray Ciyaaraha
Fudud
Laba sanadood ka hor Julius Arile waxaa
aad looga yaqaannay Saldhigga Booliska West Pokot ee Kenya, waayo waxa
uu ahaa 21-jir si weyn dadka ugu gumaada qoriga AK-47, hormuudna u ah
50-dhallinyaro oo dadka ku nool tuulada ay deggan yihiin ka dhaca Lo'da,
boob xoogganna u geysta tuuladooda iyo tuulooyinka ku xeeran.
Toddobaadkii la soo dhaafay
Tartan Orod ah oo ka dhacay Tecla Loroupe ee Turkwell, Pokot oo loogu
magac daray (Orodkii Nabadda) ayaa lagu dhex arkay ninkii Baadiyaha
dadka Xoolaha iyo Dilka ugu geysan jirey Mr. Arile oo ku hubeysan Dharka
loogu talo galay Orodka (Funaanad gaaban iyo Matante) iyo Saacadda Stop
Watch kana qayb galaya tartankaasi, mar qura ayay dadkii yaabeen waayo
maskaxdooda marna kuma soo dhicin in Ma naxahani uu Orod ama wax
Isboorti ah ka qayb qaadan karo, hase yeeshee Julius Arile waxa uu
Orodkaasi ka galay kaalinta 2-aad. Isagoo ku soo caan baxay nolol
dhibaato badan oo aan naxariis lahayn ayaa dhallinyaro badan oo Arile
saaxiibadii ah waxa ay iska dhigeen qoryahoodii, kuna soo biireen
Ciyaaraha Orodka.
Sanadkii 2003-dii ayaa haweeneyda
lagu magacaabo Telca Loroupe oo horey u heysan jirtay Horyaalkii Orodka
Marathonka ayaa waxa ay ka abuurtay tartammo Nabadeed oo isku xigxiga
gobolka ay ka soo jeeddo, waxaana tartammadaasi ka mid ahaa tartankanuu
ka qayb galay toddobaadkan dhammaadkiisii uu ka qayb galay Julius Arile,
waxaana halkaasi ka caddaatay in Isboortigu uu kaalin weyn oo muuqata ka
qaadan karo Nabadda, wadahadalka Bulshada iyo is fahamka. "Siyaasiyiintu
waxa ay kulammo isugu yeeraan dadka is khilaafsan cidina ma timaaddo
kulammadaasi" ayay tiri Loroupe oo ku sugnayd gurigeeda West Pokot,
waxaana ay intaa ku dartay "Isboortigu waa shay ka duwan Siyaasadda, qof
kasta wuu ku raaxeysan karaa, kana qayb geli karaa".
Arile waxaa kale oo uu horey uga
qayb galay tartankii Isboortiga eeka dhacay Kapenguria, weligii gadaal
ma uusan soo eegin, xitaa markii uu dhiganayay Dugsiga Hoose waxa uu mar
ka qayb galay Tartan Orod ah oo lagu qabtay Dugsigiisa, waxaana uu galay
kaalinta 1-aad, isagoo abaalmarin ahaanna u helay 25,000-KSH oo u
dhiganta ($350-Dollar). Muddo gaaban Kaddib Arile waxa uu tegay Saldhig
Boolis oo ku yaalla Tuuladiisa waxaana uu ku wareejiyay Qorigiisii AK-47
ee uu garabka surtay isagoo carruur ah. "Dadku waxay ii malaynayaan in
aan ahay nin Nacas ah oo aan waxba ahayn" ayuu yiri Arile oo intaa ku
daray "Laakiin markii aan guuleystay ayaan garwaaqsaday qiimaha Orodka
uu leeyahay marka la bar-bar dhigo Duurkii aan ku noolaa". Wiilashii iyo
Gabdhihii ka qayb galay tartankii Orodka ahaa ee ka dhacay West Pakot
ayaa la guddoonsiiyay abaalmarin ay ka mid ahaayeen lacago Cash ah iyo
Lo', waxaana taa ay sare u sii qaadday niyadda Arile uu u qabay
Ciyaaraha Orodka.
Arile waxa uu noqday nin ka duwan
gebi ahaan shaqsiyaddiisii hore ee salka ku haysay Boobka iyo Dilka,
waxaana halkaa ka caddaaay guulaha uu bulshada u soo hoyn karo iyo
awooddiisa hoggaanka, taasoo keentay in loo magacaabo Afhayeenka Ololaha
Kontoroolka hubka, isagoo Bishii July ee tagtayna u ambabaxay magaallada
New York ee dalka Mareykanka, halkaas oo uu kula kulmay Xoghayaha Guud
ee Qarammada Midoobay Kofi Annan. Bishii February ee la soo dhaafay ayaa
isagoo kaashanaya Marwo Loroupe waxa uu Arile Ciyaaraha Orodka ku soo
biiriyey Robert Matanda oo ka mid ahaa kuwii ugu darnaa dagaalyahannada
ka qowleysata West Pakot, waxaa kale oo Arile uu bilaabay in uu tababare
ka noqdo xarun Isboorti oo yar oo ku taalla Kapenguria.
Toddobaad walba dhammaadkiisa
waxa uu 20-Dhallinyaro oo horey uga tirsanaa Tuugadii ku xaan baxday dad
laynta iyo Lo' dhicidda uu u orod ugu hoggaamiyaa dhinaca Buuraha, si ay
isugu diyaariyaan tartammada Nabadda ee soo socda, waxaa kale oo jiilka
da'da yare e uu tababaraha u yahay ka soo if baxday gabar yar oo lagu
magacaabo Dinah Akeles oo 14-jir ah oo lagu xasuusan karo Horyaalkii
hore ee Tartanka Marathonka Laroupe, waxaana gabadhan yar ay ku
guuleystaa tartan kasta oo Orod ah ee la qabto, sidoo kale toddobaadkii
la soo dhaafay waxaa la isla dhex marayay warar sheegaya in lagu darayo
Xulka da'yarta Qaranka Kenya ee Ciyaaraha Orodka.
Dhinaca kale in badan oo ka mid
ah dadka Reer Kenya ayaa rumeysan in inkastoo Orodku uu wax badan
beddelay haddana aysan suurtogal ahayn in lagu xalliyo sanadihii
dagaalladii sokeeye, iyo boqollaalka Burcadda ah ee ku dhuumaaleysanaya
Baadiyaha, halka sidoo kalena tartankii nabadda toddobaadkii la soo
dhaafay lagu arkayay boqollaal Burcad ah oo K-47 uu ka raaraco
Garbahooda.
Si kastaba ha ahaatee Arile oo
haatanmustaqbalkiisu ka wanaagsan yahay sii hore ayaa waxa uu xusay in
qaar badan oo ka tirsan Bulshadiisu ay u baahan yihiin in hubka laga
dhigo "Dhallinyarada dooneysa in ay hubka wareejiyaan waxa ay igu
yiraahdaan (Aad baad u nasiib badan tahay) waxaad joogtaa Xero tababar,
mustaqbalkaagu wuu ifayaa, balse inagu….".
Barnaamijka Loroupe ee ku aaddan
dhinaca Nabadda waxa uu suuro geliyay Dugsiyo cusub iyo xarumo Agoon in
laga furo West Pakot, inkastoo weli Kapenguria-na aysan lahayn wax
Iskuullo ah.
Yaxye Yuusuf Khasaaro ( Nairobi )
e-mail:
yaxyekhasaaro@hotmail.com
Xigasho Daily Nation, Kenya)
Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku
saxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | Oct 5, 2006
|