Muqdisho iyo Hargeysa
W/D:
Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail
amiinkhasaaro@hotmail.com
Muqdisho, Soomaaliya
Shacabka ku
nool Gobolada Waqooyi iyo kuwo ku nool Gobolada Koofureed waxay
Midoobeen sanadkii 1960, waxaana la dhihi karaa si wanaagsan ayay labada
shacab u soo dhaweeyeen Midowgaas iyagoo hoosta ka wada xarriiqay inay
meesha ka baxday kala qoqobkii Gumeysiga. Reer Waqooyiga markii ay ku
biirayaan Koofurta uma imaanin awood qaybsi ee waxa ay sheegeen inay u
yimaadeen Soomaalinimo iyo in ay dhab ka tahay Midnimada Ummadda
Soomaaliyeed. ,Dawladdihii lixdameeyadii saami aad u wanaagsan ayay ka
heleen, Tii Maxamed Siyaad Barrana waxay ka heleen Xilal fara badan oo
aysan helin beelaha kale ee Soomaaliyeed.
Sanadihii Siddeetameeyadii ayay shacabka ku nool Gobolada waqooyi waxay
sameeyeen Kacdoon ay kaga soo hor jeedeen Dawladdii Maxamed Siyaad Barre,
waana la ogaa halkii uu ku dambeeyay kacdoonkaas oo waxaa ku burburay
gebi ahaanba degaano ka tirsan Gobolada Waqooyi
Dhibaatada uu Maxamed Siyaad u geystay Gobolada Waqooyi ma ahayn mid
iyaga u gaar ahayd haddii iyaga Diyaarado lagu garaacay oo la xasuuqay ,waxaa
iyaguna xasuuq loo geystay Shacabkii ku dhaqnaa Gobolada dhexe ee
Soomaaliya, sidoo kale Magaalada Muqdisha iyo Gobolo kale oo koofurta
Soomaaliya ku yaala ayaa iyana bur bur la mid ah baa loo geystay, marka
waxaan dhihi karnaa Maxamed Siyaad waa na wada Xasuuqayee, maxaad idinka
keliya isugu gooni yeeshaan dhibka uu geystay Maxamed Siyaad Barre.
Aan u laabano nuxurka Maqaalkeena ee Muqdisha iyo Harggaysa waa labo
Magaalo oo dadka ku nool sinnaba aanay u kala maarmin, taas waxaa ii
xaqiijinaya mar aan safar shaqo ku tegay Magaalada Harggaysa ayaan
waxaan la sheekeystay Nin Odey ah oo guryo ku lahaa Magaalada Muqdisho
kaasoo aan ku iri “Maxaad Guryahaaga u gadan waydey?” isagoo iigu
jawaabay “Kulli Shey’in Yarjucu Illaa Aslihi” isagoo intaa sii raaciyay
“Hadda Harggeysa waan iska joogaayee waxaan jecelahay inaan gaaro
Muqdisha oo inta nolosheyda ka harsan aan halkaa ku dhamaysto”, sidoo
kale waxaan dhawaan magaalada Muqdisha kula kulmay qoys ka soo guuray
Magaalada Harggaysa, waxaana qoyskaa na dhex maray sheekadan anigoo ugu
horeynba weeydiiyay sababta ay Harggaysa uga soo guureen waxayna I
yiraahdeen “Qoyskeenu wuxuu ka kooban yahay Siddeed qofood, markii aan
Harggaysa joognay waxa Bishii nagu filaan weydey Afar Boqol oo Doolar,
markiise aan Muqdisha nimid waxaan Toddobaatan Doolar ku Kireysanay
Gurri Villa ah, oo qurux badan, Lacag Konton doolar ahna waa wax
barashaii Caruurta oo qaarkood ayaa Jaamacado inoo dhigta, Boqol
Doolarna wuxuu noqday biilkeenii, inta soo hartana waxaan bilownay inaan
meel dhigano waa Cajaa;ib
Muqdisha iyo Harggaysa waa labo Magaalo oo aan kala maarmin,marka runta
loo hadlana xagga maciishadda waxaa aad u raqiisan Magaalada Muqdisho,
waxaad heleysaa Khudaar fireesh ah, halka Harggaysa aad heleysid khudaar
soo daahday oo laga qaaday Xamar ,Muqdisha waxay dadku yiraahdaan
Miskiin koriye ama Miskiin u miciine, waxaan dhawaan booqdey Xabsiga
Maxkamadda Islaamiga ee Ifka Xalan ayaan waxaan ku arkay laba wiil oo
dhallinyaro ah anigoo weydiiyay sababta meeshaa loogu soo xirey, waxayna
labadoodiiba la soo boodeen “Waardee Harggayso baa nala ka keenay,
waxaana naloo soo xiray in halkan nalagu dhaqan celiyo” Maxaad samayseen
baan weydiiyay waxayna I yiraahdeen “Dee Caasi waaliddiin baan noqonay,
Jaad iyo Sigaarna waa cuni jirnay”, markaas ayaan weydiiyay xaaladda
hadda ay ku sugan yihiin, waxayna ii sheegeen inay aad u wanaagsan
yihiin, Qu’aanka kariimkana ay barteen xaaladooda caafimaad ahaana ay
wanaagsan tahay iyagoo intaa ii raaciyay “Muqdisha iyo Harggaysa, farqi
weyn baa u dhaxeeya, araggeenii baa is bedelay oo Nolosheenii baa is
bedel weyn ku dhacay”.
Muqdisha
iyo Harggaysa waa labo magaalo oo isku xiranTusaale waxaan dhihi karnaa
marka sicirka Muqdisha uu is beddel sameeyo sidoo kale kan harggaysana
wuu is bedelayaa, waxaadna is weydiineysaa ma Shabakad isku xiran baa,
maalin maalamaha ka mid ah anigoo taagan Suuqa Sarifka lacagaha Qalaad
Bakaaraha ayaa Nin Sarifle ah waxaa u soo dhacay Mobail, kaasoo la
hadlay nin kale oo ganacsade ah oo ku sugan Harggaysa, waxana la
weydiiyay inta uu marayo sarifka doolarka ee suuqa, markiibana waa u
jawaabay, anigoo markaas sariflihii aan la joogay weydiiyay oo
Hargaysana ma la idinka soo wacaa, wuxuuna iigu jawaabay “Haa, war
maalin walba ayay na soo wacaan oo na weydiiyaan is bedelka sarifka
doolarka” waxaa la yaab leh in magaalada Muqdisha aad ku arkeysaa
gawaari ka timid Somaaliland oo ay ku qoran tahay Taarkada Sooaaliland
oo Xamuul ka qaadaya Muqdisho oo cid sidaa u fiirineysa aysan jirin ka
soo qaad haddii hargeysa lagu arko Gaari taarkadiisu tahay Soomaaliya
waxaan u maleyn lahaa in ruuxa wata Qorraxda laga qarin lahaa
gaarigiisana lala wareegi lahaa, iNin caddaan oo Muqdisha u yimid inuu
bixiyo tababar sIminaar ayaa wuxuu tababarkiisu bilowdey 7,00 Subaxnimo,
Quraac ayaa loo baxay dib ayaa la isugu soo laabtray, Qado ayaa loo
baxay dib ayaa la isugu soo laabtay, 11kii galabnimo ayuu joojiyay
Tababarkii isagoo yiri waa inoo subaxdii., Markiiba ninkii caddaanka
ahaa madaxa ayuu qabsaday, markaas ayaa la yiri maxaad madaxa la haystaa,
wuxuuna yiri “Siminaar ayaan u tegey Harggaysa si aan halkaas cashar uga
bixiyo subixii halkii saac markii ay soo fariisteen ayaa markii la
gaarey afartii saac ee subaxnimana waa lagu kala dareeray oo isagoo
taagan ayaa fasalkii loo faaruqiyay, wuxuuna dib u baaray sababta ay
sidaa u yeeleen wuxuuna ogaaday in qaadku uu dib u dhac u keenay reer
Waqooyiga”
Tan iyo markii Maxaakiimtu ay qabsadeen waxaa Muqdisha si aad ah ugu soo
kordhay dadkii Reer Waqooyiga ahaa oo Guryahoodii dib looga baxay.
Guntii iyo gunaanadkiina waqooyi iyo Koofur ma kala maaranee aan is
cafino oo dib u mataanowno.
W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail
amiinkhasaaro@hotmail.com
Daabaco
Boggan | Print
Warbixin
iyo sawiro laga soo qaaday ninka reer Thailand ee ay
gacanta ku hayaan Puntland Tigers
Qaabkii
looga Ciiday Suuriya, Badhan, Garoowe, Nairobi iyo Minneapolis St.Paul..
iyo
Warsaxaafadeed: Xisbiga Ramaas oo Dhaliilo iyo
Talooyin usoo jeediyey Wasaaradda Waxbarashada DGPL
