Fariin ku socota Milles Zenawi
(Dhallanteedeykeygiiyaa Dhimasho ii
Horseeday)
W/D:
Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail
amiinkhasaaro@hotmail.com
Muqdisho, Soomaaliya
Tan iyo markii ay dhaceen dagaaladii
sokeeye ee Soomaaliya, waxay dadku noqdeen kuwo ku nool qiyaali, isla
markaan waxay beentu u noqotay wax iska caadi ah, waxaan ogsoonahay in
Milles Zenawi ay gaarayaan fariimo fara badan oo la leeyahay ciidamada
Maxaakiimta islaamiga ah waa kuwo aan haysan hub sidaasi ah, waxaana
qiyaaligaan ku noolaa hogaamiye kooxeedyadii ku sugnaa Magaalada
Muqdisho, oo intii yareyd ee taageerayaasha u ahaa ka dhaadhicin jiray
waxaan soo qaqabaneynaa ciidamada Maxaakiimta Islaamiga ah, waa la ogaa
halkii ay ku dambeeyeen, waxaa maanta Maxaakiimta diyaar u ah 200 oo Kun
oo mutadawiciin ah kuwaas oo doonaya inay dagaal la galaan ciidamada
Itoobiya ee ku sugan gudaha Dalka Soomaaliya, waxaana u sii dheer in ay
haystaan Hubkii hogaamiye kooxeedyadii iyo waliba mid u yimid. Ciidamada
Itoobiya ee ku sugan gudaha dalka Soomaaliya, kama war-qabaan xaaladda u
dhexeysa Dowladda Federaalka ah iyo Maxaakiimta, siyaasi Itoobiyaan ah
ayaa laga soo xigtay “Ma garanayo waxa ay ciidamada Itoobiya ugu
dhimanayaan gudaha dalka Soomaaliya, mana garanayo sabab ay ku difaacaan
Dowladda Federaalka, waayo Dowladda waxa soo dhisay wadamada IGAD, iyaga
ayaa laga doonayaa inay difaacdaan”.
Markii aan qaadanay xoriyadda saddex sano kaddib ayaan dagaal la galnay
Itoobiya, xiligaa waxay ciidamada Soomaaliyeed ahaayeen Kun Askari,
maanta iyo xiligaa marka la isku fiiriyo waa wax aad u kala fog, maanta
ayaa la dhihi karaa Kun Jeer ayey ciidamada Itoobiya dadka Soomaaliyeed
iska dhicin karaan.
Dagaaladii sokeeye, markii ay dhaceen
Dowladda Itoobiya waxay heshay dad dabadhilif u ah danaheeda ka shaqeeya,
waxayna qaarkood ka dhaadhicisay in ay ogolaadaan qodobo ay ka mid
ahaayeen, in aysan marnaba sheegan dhulka Soomaaliyeed ee ka maqan,
waxay kalloo heshiis kula gashay in la xakameeyo Diinta Islaamka, isla
markaana la xirxiro Culimada Soomaaliyeed, waana midda haatan ka taagan
maamulada Somaliland iyo Puntland, waxaana maalin walba xirxirid lagu
ahaa culimadii Soomaaliyeed, waxaa kaloo dabadhilifyadaasi heshiis kula
gashay in Dowladda Itoobiya hesho Dekad, in Soomaalidu ay qaadato
nidaamka Federaalka ah, si wadanka loogu googooyo qayb-qayb, halkaasna
ay uga baxo midnimada Ummadda Soomaaliyeed, waxaa kaloo heshiisyada ay
la gashay ka mid ah in ay gudaha dalka Soomaaliya ku yeelato shaqsiyaad
biiriqaatayaal ah oo dila nin doorka Soomaaliyeed, in la abuuro kooxo
basaasiin ah oo maalin walba Itoobiya u gudbiya xaaladda hadba uu ku
sugan yahay Dalka Soomaaliy. Dowladda Itoobiya, waxaa kalloo heshiisyada
ka mid ah in Soomaaliya ay yeelato Dowlad dabadhilif u ah Dalka Itoobiya,
taas oo aan weigeed yeelan awood balaaran.
Ciidamada Itoobiya ee laga keenay
Makale, Shawa iyo Asum ayaa waxay soo jareen kumaan kun oo Kiilo Mitir,
waxayna doonayaan in difaacaan Dowlad ay shacabka Soomaaliyeed haatan
isku raacsaneyn, waxaa ayaandaro ah in Ciidamadaasi la soo marin
habaabiyey lagana dhaadhiciyay arrimo fara badan oo qiyaali ah, waxayna
haatan ku jiraan gudaha dalka Soomaaliya, waxaana dhinac kasta ka xiga
dad Soomaaliyeed, iyadoo la og yahay in Dadka Soomaaliyeed yihiin kuwo
weligood ka dhiidhiyi jiray shisheeyo kasta oo ku soo duula noocoo doono
ha noqdee.
Waxaa dhacday 1996, markii ciidamadii
Itoobiya ee ugu horeysay soo galeen Soomaaliya gaar ahaan gobalka Gedo
ayaa nin Itoobiyaan ah oo ku xaragoonaya qoriga Ak47 oo dhex maraya
Degmada Buulo-Xaawo, ayaa labo nin oo fadhida meel Buush waxay arkeen
ninkaan oo iska xaragoonaya, mid nimankii ka mid ah ayaa inta is madax
maray, qoreyna dafay baas ku jeexay ninkii Itoobiyaanka ahaa, qorigiina
qaatay, waxa uuna yiri “In nin Itoobiyaan iigu xaragoodo dalkeyga anna
Aan bush ka galo ma wax loo dulqaataa”.
Milles Zenawi, waxaan kula talinayaa in
ciidamada uu beenta u sheegay kala baxo gudaha Dalka Soomaaliya, way
dhamaatay xiligii beenta la isku sheegi jiray, waxaad dib u eegtaa wixii
dhex maray Xisbullaah iyo Israa’iil, waxa ciidamada Mareykanka maanta ka
haysta dalka Ciraaq oo dhamaantood salka ku haya been la dhoodhoobay,
waxaa haatan jidkaas ku sii socda Milles Zenawi oo been ku aqrinaya
ciidamada Itoobiyaanka ah ee ku soo galay Soomaaliya, waxana uu ku
qudbeeyaa warar been abuur ah oo uu ka soo xigtay dad kale oo Soomaali
ah, sida isaga oo yiraahda, wax ciidan ah oo idinka hor imaan kara ma
jiraan, Maxaakiimta la idiin sheegayana oo dhowr xaboo fara ku tiris ah,
basle arrinku taa waa ka fog yahay, Maxaakiimtu awoodooda waa nid
sarreysa kalsooni buuxda ayey haystaan, Millesna waxaan u soo jeedinayaa
in uu Soomaali isaga dhex baxo, isla markaana uu runta kama dhibcaanka
ah u yimaado, Dawaco ayaa aragtay hooskeeda, waxayna iska dhaadhicisay
inay iska Dhicin karto Libaax, markiiba Libaax jiifay ayay dusha kaga
dhacday, inta uu iska qabtay, ayuu yiri “Dayow side wax u jiraan”, way
ku booday mar kale, inta jiifkii ka soo kacay ayuu isku jajabiyey
iyadiiyoo dhan, waxa uuna ku yiri “Dayow dardaaran”, waxayna tiri
“Dhalanteedkeygiiyaa dhimasho ii horseeday
”
W/D: Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail
amiinkhasaaro@hotmail.com