Fadeexada Ganacsiga Hubka Iyo Daroogada Madaxweyne jibouti Geele Iyo Lugtii Uu Ku Lahaa Dilka Garyaqaan Borrel
- Waxaa soo tebiyey: Sahal Samantar Gadiid
wagaar55@yahoo.com | Sabti, 11 August 2007
Fadeexada Ganacsiga Hubka Iyo
Daroogada Madaxweyne Geele Iyo Lugtii Uu Ku Lahaa Dilka
Garyaqaan Borrel
Borrel qayb ahaan waa la gubay
jidhkiisa waxaana qaybtii kale la helay October 1995
Paris,
Aug-11-2007 (Belfast Telegraph) – Warbixinta dhawaanta la
sii daayay ayaa shaaca ka qaaday inay France qarisay dilka
mid ka mid ah garyaqaanadeed loogu geystay dal yar oo ku
yaala qaarada Afrika Djibouti sannadkii 1995-kii. Waxa loogu
yeedho “sheekada Borell” waxay qarxisay fadeexad siyaasadeed
iyo mid diblomaasiyadeed oo ku dahaadhan dad uu ka mid yahay
madaxweynihii hore ee Faransiiska Jacques Chirac.
Garyaqaan Bernad Borrel oo 39 jir ahaa, waxa uu si rasmi ah
u joogay dalka uu hore u gumaysan jiray Faransiisku ee
Badda, oo xarun u ah ciidamada ugu badan ee Faransiiska ka
jooga Afrika, si uu gacan uga siiyo wax ka bedel lagu
samaynayay sharciyadda ciqaabta Penal Code. Sidoo kale waxa
soo shaac baxday inuu baadhayay kootarabaanka hubka iyo
daroogada ee uu lugta ku lahaa ninka markii dambe noqday
madaxweynaha Djibouti ee Ismaaciil Cumar Geelle.
Borrel qayb ahaan waa la gubay jidhkiisa waxaana qaybtii
kale la helay October 1995. masuuliyiinta gudaha ee dalkaasi
waxa taageertay dhawaaqa Faransiiska ee ah inuu is-dilay
ninkaasi. Laba iyo toban sannadood ka dib afadii ka hadhay
Borrel, Elizabeth, waxay dagaal u gashay inay cadayso in
ninkeeda la dilay. Bishii ina dhaaftay Madaxweyne Nicolas
Sarkozy waxa uu ogolaaday inuu iyada la kulmo, kaasi oo ah
siyaasigii ugu meeqaamka sareeyay ee sidaasi sameeya. Wuxuu
balan qaaday inuu ogolaan doono in la sii daayo dhamaanba
wixii macluumaad ah ee ku saabsan.
Saacado ka dib Xeer Ilaaliyaha Guud ayaa magaalada Paris ka
sheegay shir saxaafadeed in khubarada caafimaadku cadaysay
in Borrel la dilay. Todobaadkan gudihiisa laba ka mid ah
saraakiishii hore ee sirdoonka Faransiiska kuwaasi oo
Djibouti ku sugnaa ayaa garyaqaan u sheegay inuu Borrel
baadhayay kootarabaanka daroogada iyo hubka oo Djibouti mari
jiray, maadaama ay tahay goob istaraatiiji ah oo ku beegan
badda cas ee gacanka cadmeed.
Kootarabaankan oo la sheegay inay ku lug lahaayeen
muwaadiniin Faransiis ah iyo Mr. Geele oo loo yaqaano ‘IOG’
[Ismail Omar Guelleh] oo uu adeer u yahay madaxweynuhu oo
mansabkaasi kaga qayb qaadanayay. Mr. Geele markii dambe
waxa loo doortay madaxweynaha afar sannadood dabadeed. Nin
aan is-magacaabin oo saraakiisha sirdoonka ka mid ahaan
jiray ahaana nin taliye ku xigeen ah oo ka tirsan M16 ayaa u
sheegay garyaqaanka baadhaya Sophie Clement inay dhimashada
garyaqaanka ay badi ogaayeen masuuliyiinta Faransiisku in la
dilay.
Marag furkiisa sirta ah ee todobaadkan oo ay xuuraan ku
heshay wakaalada wararka Faransiisku waxa uu yidhi.
“Wasiirka Cadaaladda [Djibouti] ayaa ku amray Borrel inuu
meel iska dhigo galka kootarabaanka ee uu ku lugta leeyahay
Ismaaciil Cumar Geele, taasi oo ahayd hab lagaga ilaalin
lahaa awooda IOG”. “Fikradda ah inuu [Borrel] is dilay waxay
ahayd mid aanay aqbali karin cid xaalada gobolka la socotaa.
Waxa jiray hanjabaado nooc kastaba leh, waxaana socday
dagaal qabiil”.
Marwadii Borrel iyo Qareenadeeduba waxay sannado sheegi
jireen inay France isku dayday inay qariso arrinta, sababta
oo ah may doonayn inay wax u dhinto danaheeda
istaraatiijiyadeed ee Djibouti. Qarankan oo ay ku nool
yihiin 790,000 xadna la leh Eritrea, Ethiopia iyo
Somaliland, Xagga Koonfureedna ka soo eegaysa badda Cas ee
gacanka cadmeed. Fadhiisinkii weynaa ee milateriga
Faransiisku ku lahaa halkaasi waxa qayb ka mid ah laga
kireeyey Maraykanka intii ka dambaysay 2001, si ay gacan uga
geystaan hawlgalada Maraykanka ee Afganistan iyo Geeska
Afrika.
Maalmahana waxa soo baxday in milateriga Faransiiska ee
Djibouti ay la socdeen dhimashada Borrel laba saacadood ka
hor intii aanay maydkiisa helin bileyska maxaliga ah ee
dalkaasi. Raadyowga caalamka la hadla ee Faransiiska [Radio
France Internationale] waxa lagu eedeeyey inay wax
fadh-fadhayso, iyada oo ay dawladaha Djibouti iyo
Faransiisku, suxufiyiintii baadhaysay kiiska Borrel 2005.
Kiiskani waxa kale oo uu leeyahay dhinacyo kale oo badan.
Dawladda Djibouti waxa ay geysay dacwad maxkamada caalamka
ee cadaalada ee Hague bishii January 2006, si ay cadaadis
ugu saarto dawladda Faransiisku inay gacmaha ka laabato
dacwada sharci ee dhimashada Borrel. Sida ku cad gal haatan
shaaca laga qaaday oo ay baadhayaashu ka soo saareen
wasaaradda Arrimaha Debada Faransiiska ee Paris M. Chirac
waxa uu ku dhiiri geliyay Djibouti inay kiiska ku soo oogto
Faransiiska.
Isniinta iyo Salaasadii todobaadkan laba kale oo baadhe ayaa
weeraray guriga Michel De Bonnecorse, oo ahaan jiray la
taliyihii Chiraac ee Afrika. Waxa la ogyahay in
madaxweynihii hore diidi doono inuu ka jawaabo su’aalo la
xidhiidha arrinta Borrel. Waxaanu sheegan doonaa inuu lahaa
shakhsiyad qaanuuniya markii uu joogay guriga Elysee Palace
ee looga taliyo Faransiiska.
Waraysi uu siiyay wargeyska Le Monde, dabayaaqadii
todobaadkii hore, madaxweynaha Djibouti wuu daadefeeyey inuu
wax garawshiiyo ah ka bixiyo arrintaasi. “Jamhuuriyadda
Djibouti lug kuma lahayn in dhaw iyo in dheerba xataa
Canfartu arrinta dhimashada Bernard Borrel” ayuu yidhi.
By John Lichfield
Belfast Telegraph.
Waxaa soo tebiyey: Sahal Samantar Gadiid
wagaar55@yahoo.com
The 'arms smuggler', the murdered judge, and a scandal threatening to engulf Chirac
By John Lichfield in Paris
Published: 13 July 2007
The so-called "Affaire Borrel" threatens to explode into a far-ranging political and diplomatic scandal, engulfing, among others, the former president, Jacques Chirac.
Judge Bernard Borrel, 39, was officially in the former French colony on the Red Sea - site of France's largest military base in Africa - to help to reform the penal code. It has since emerged that he was also investigating alleged drugs and arms smuggling by the man who was to become Djibouti's president, Ismael Omar Guelleh.
Borrel's partially burned body was found at the foot of a ravine in October 1995. The local authorities, supported by Paris, declared that he had committed suicide.
For 12 years his widow, Elisabeth, has fought to prove that her husband was murdered. Last month President Nicolas Sarkozy agreed to meet her - the first senior French politician ever to do so. He promised to ensure that all relevant classified information was released.
Within hours the chief public prosecutor in Paris released a statement confirming that the medical evidence proved that Borrel was murdered.
This week, two senior former French intelligence officers who were present in Djibouti at the time told a judge that Borrel was investigating the smuggling of drugs and arms through the strategically placed statelet at the junction of the Red Sea and the Gulf of Aden.
This "traffic" allegedly involved French citizens and Mr Guelleh - known as "IOG" - the nephew of the then president and the heir apparent to the role. Mr Guelleh was elected head of state four years later.
One unnamed intelligence officer - a former deputy head of the French equivalent of MI6 - told the investigating magistrate, Sophie Clément, that the judge's death was always known by French authorities to have been a murder.
In his confidential testimony this week, which was leaked to the French news agency, Agence France-Presse, he said: "The (Djibouti) justice minister had asked M. Borrel to put together a dossier on all the trafficking involving Ismael Omar Guelleh. It was a way of building a case to keep IOG from power.
"The idea that [Borrel's death] was suicide was ridiculous to anyone who knew the region. There were all kinds of threats... a clan war was going on."
Mme Borrel and her lawyers have maintained for years that France tried to hush up the affair because it did not want to jeopardise its strategic interests in Djibouti. The statelet, with a population of 790,000, borders Eritrea, Ethiopia and Somalia and faces Aden across the mouth of the Red Sea. The large French military base there has been partially loaned to the United States since 2001 to help American operations in Afghanistan and the Horn of Africa.
In recent days it has also emerged that the French military in Djibouti knew about Borrel's death two hours before his body was found by local police. Radio France Internationale has been accused of bowing to pressure from Djibouti and the French government to remove an investigative journalist from the Borrel story in 2005.
The affair has many other ramifications. Djibouti brought a case in the International Court of Justice in The Hague in January 2006 to try to force France to hand over its legal dossier on Borrel's death. According to a document recently discovered by investigators at the foreign ministry in Paris, M. Chirac urged Djibouti to bring the case against France.
On Monday and Tuesday of this week, two other investigating judges raided the home of Michel de Bonnecorse, a former senior African adviser to M. Chirac. The former president has let it be known that he will refuse to answer any questions about the "Affaire Borrel". He claims permanent legal immunity for all his actions while in the Elysée palace.
In an interview with Le Monde last weekend, the Djibouti President denied all knowledge of the affair. "The Republic of Djibouti was not involved, either closely or from afar, in the death of Bernard Borrel," he said.
Source: http://news.independent.co.uk/europe/article2765586.ece