Xafladii Qabsashada Soomaaliya
FAALLO: May 30, 2007
Way farabadan yihiin Maalmaha naxdinta leh ee
is daba jooga guud ahaan aduunka gaar ahaana Soomaaliya, doraad ayey ahayd
5-27-07 markii Caasimada Soomaaliya lagu soo bandhigay dabaal dag lagu
maldahayey magac Safaaradeed, balse inta caqliga fayow iyo wadaniguba ay ka
akhrisanayeen inay tahay dabbaal daggii qabsashada Soomaaliya.
Marka hore aan dul istaagno ku digashadii (Seyoum
Mesfin) iyo
nacamlayntii Geedi. Xafladu waxay u dhacaysaa sidii in lajoogo Addis Tigreegana
marti looyahay, hadana markaad aragtid geedaha Mirimiriga oo muqdisho caanka ku
tahay ayaad isleedahay maya adaa dayeysan. Si kale hadaan u dhigno Xaflada waxaa
lagu furayaa af Amxaari waxaana soo dhawaynaya dadka hadlaya nin Tigree ah
waxaana hadalka furaya Tigree kale waa, wasiirka ka socda Maamulka Zanawi, kadib
na Geedi oo sheegta inuu yahay Ra'iisul Wasaare ayaa u jiibanaya.
Geedi iyo Seyoum
Mesfin oo calanka Itoobiya ka taagaya
Xamar: May 27, 2007
Calankaas oo ah kii cusbaa ee ay Itoobiya xiddigta shanta gees leh ku dartay
intii Soomaaliya ay dagaaladu ka socdeen...
Sawirada Calan saarkii Itoobiya ee Xamar ka eeg halkan
Hadaladii digashada ahaa waxaa ka mid ahaa
maanta aad baan ugu faraxsanahay inaan dagaalkii lix iyo tobankii sano ee ugu
danbeeyey aan idinkula jiray
idinkaga guulaysanay idinkuna qabsaday(waa sida ay latahay). Isagoo sii wata
wuxuu yiri meesha way kabaxday colaadii inoo dhaxaysay ee soo jireenka ahayd
maadaama aan Muqdisho siiba madaxtooyadii Ismaaciil Cali Abokor aan maanta
calan kamuday. Sidoo kale waxaa layaab ahayd markuu isu rogay inuu diinta
Islaamka sharaxaad kabixiyo ama noqdo Shiikh isagu ka Fatwoonaya waxa banaan iyo
waxa aan banaanayn, ama cida khaldan iyo kuwa saxan! Sida markuu lahaa diinta
waalagu gabanayaa ama dano shaydaan nimo ayaa lagu fulinayaa.
Geedi hadaladiisa markaad eegto waxaa kuusoo
baxaya inaadan waxba ka oran, waayo mid mid dhaama malahan, waxaan ku soo
xasuustaa Geedi hadaladiisa xikmadii Soomaaliyeed ee oranaysay" Maxamud
markaad aragto Maxamed Maandhow" anagoo layaaban kuwii hore ayaa geedi lakeenay,
awal hal dhaban ayaan gacan ku haynay hada labadiiba waan kuhaynaa. Wuxuu yiri
geedi waxaan nahay walaalo, daris iyo Saaxiibo. Wuxuu intaa raacshay wax bini
aadam isa siiyo wixii ugu qaalisanaa ayey noo hureen oo dhiigoodii ayey noo
daadiyeen, waana mida maanta suura galisay in Caasimadii Soomaaliya Gurigii
Madaxwayne ku xigaynkii hore Calanka Itoobiya ka taaganayso. Waxaa kaloo kasoo
fakaday hadal aan doonayo inaad meel ku qorataan " Waxaa dhamaaday colaadii
magac u yaalka ahayd ee labada dal ka dhaxaysay".
Sidaan horay u xusnay hadalada is waydaarsan
qolada faraxsan iyo kuwa maahsan intaba hadaad dhuuxdo waxaa kuusoo baxaya sida
wax u jiraan. Wasiirka diganaya waxaa ciidamadiisu si xaqdaro ah ku haystaan
soomaaliya 186 maalmood gaar ahaana Caasimada Soomaaliya Muqdisho waxay haystaan
154 maalmood (Maanta oo ku beegan May 30, 2007). Wuxuu sheegay waxa naga dhexeeya Sida xuduuda, dhaqanka iyo
diinta. Waa layaab e goormaa Tigree Diin iyo dhaqan nagala dhexeeyey? Waxaa naga
dhexeeya oo kaliya xuduud, mawadaagno diin iyo dhaqan toona Tigreega tusaale;
waxay cunaan hilibka ciiriin, anana waan karsanaa, waa gaalo anana Muslim baan
nahay. Markaan saas leeyahay Itoobiya ma oran doodo yeysan kaa sirgaxan,
Itoobiya waa dhul balaaran Tigreeguna waxay ka yihiin dadka laga tirada badan
yahay, Muslimiinta iyo qowmiyadaha kale ayaa ka badan.
Danta Wasiirku lahaa waxay ahayd in la isku
beego maalintii Tigreegu Addis -Abbaba qabsaday iyo Xaflada Qabsashada
Soomaaliya, arinta labaad oo laga lahaa waxay ahayd in shacabka Addis lagu
dajiyo in Soomaaliya loo qabtay Calankoodiina looga taagay si farxadooda ay
ugu sii biirsadaan, arinta sadexaad waxay ahayd kuwa dhoohan iyo cid alla iyo
cidii maan gaab ah oo umalaynaysa in Zanawi dowlad u dhisayo, in loo tuso
Itoobiya inay Safaarad furatay oo dowlad u dhistay Soomaliya ee aysan qabsan,
iyo arinta ugu muhiimsan oo ahayd ku digasho.
Hadalka geedi kuma cusba dhagaha umada
Soomaaliyeed iyo Caalamkaba, waxaa lagu soo xasuusanayaa hadalii uu hada kahor
yiri " Wax dhul ah oo lagumaystaa majiraan gobalada Soomali Galbeed iyo kuwa
Kenya ku maqana xoriyadooda ayey haystaan. Dhoohaanta Geedi wuxuu yiri waxay noo
hureen dhiigoodii qaaliga ahaa! Ma 'iyagaa dantooda u huray iyo inay wiiqeen
"cadowgoodii" mise aday wax ku tarayeen? " waxaase xasuusin mudan marna maxusaan
Tigreegu saaxiib tinimada geedi ku wardinayo. Malaha wali magaarin heerkii laga
rabay. Uma baahna geedi in wax badan laga yiraahdo isagaa mucaarad isugu filan
kaliya waxaan kusoo koobaynaa " waa ninka Caasimadii uu xukumilhaa Airokobtar
dagaal oo Itoobiya leedahay lagu geyey" Waxaa iyana xusid sida uu 'u jidbaysan
yahay ama u marqaan sanyahay, wuxuu yiri waa Safaaradii ugu horaysay, waxaana
jirtay in Yemen wax la isla malookeeyey. Maxaa kuu baxay in sheekadu Safaarad ka
wayn tahay Safaaradaha maxaa kala duway ama se loo ilaaway kuwii hore?. Hada
kahor joornaal Yurub laga leeyahay ayaa wuxuu ka qoray ninka isaga iyo xilkiisu
kala wayn yihiin.
Madareentay Goobta calanka laga mutay, waa
xuduntii magaalada gaar ahaan waa gurigii madaxdii 77 jabisay Itoobiya. Waa
lagugu dulaysanayaa, sida caadiga ah ee aan lawada socono " hada caadi
majiree" dowladuhu Safaarada hooda guryey u gataan ama si ku meel gaar ah ayey u
kiraystaan guri si khaasa loo leeyahay oo aan ahayn hantidii dadwaynaha,
sababtuna waxay tahay gurigaan dan uma hayo ummada wadankaas daggan ee wuxuu u
shaqaynayaa wadankiisii. Ma waxaad is leedahay muxuu yahay guriga laga hadlayaa
wadan dhan ayaa maqan? Waa gar su'aashaadu, waxaase loo jeedaa kuwa dhoohan ee
meesha jooga sida ay u dareemi la yihiin in wuxuun ay xeeriyaan oo ay dareemaan
in ummadu ay xasuusan tahay Hantidii Qarankoodii katagay.
Ugu danbayntii Ma ilowdeen hadalkii Mingistu "
Itoobiya hadaad waxkasta oo libina iga inkirtaan waxayd naan iga inkiri Karin
inaan burburiyey cadowgiinii ugu waynaa Soomaaliya" ma ilowdeen hadalkii
lataliyaha Zanawi
Bereket Simon uu ka lahaa Washington maruu lahad layey VOA "Dec 5, 2006:
Itoobiya waxay dagaal kula jirtaa Soomaaliya" kuwii ka horeeyey iskaba daa.
Soomaaliyeey Soomaliya waa lahaystaa, qolodaan
maahsana waa wakiilo waxaa ka daacad ah sida loogu soo dhawaynayo gurigoodii.
Majirto wax la yiraahdo Dowlad oo maanta ummada Soomaaliyeed leedahay, waxaan ku
jiraa gacan gumaysi Karzai 3 (C/laahi) iyo Geedi waa wakiilo ama barasaabyo
Zanaawi wakiil u ah ee qof walowba is xilqaan oo u fakar sidii wadankaaga iyo
dadkaaga aad u xoraysan lahayd.
Hadaan Su'aal is waydiino Zanaawi mahaysan
karaa Soomaaliya? Intaadan jawaabin xasuusnow Elatareeya oo ka tira yar ayaa
laga fara marooqsaday.
Waxaan ubaahanahay inaan u istaago difaaca
dalkeena iyo dadkeena af iyo adinba. Midna xasuusnow Zanaawi xabad buu kusoo
galay Soomaaliya iyadii uun buuna ku baxayaa si kale oo Tigree ku baxayo
majirto. Taas waxaa daliil kuugu ah miyaad maqashay hadaaqii beenta ahaa ee la
oran jiray way baxayaan? Xafladaan muhiim bay u ahayd iyaga maxaa loo sheegi
waayey goorta ay baxayaan? Waxaase su'aal kale ah Itoobiyaan ma kabaxaan meel
dhiig uga daatay in xoog looga saaro ma'ahan e? Waxaa kaloo su'aal muhiim ah
Tigreegu maxay Soomaaliya kasoo dooneen? Iyagaa ka jawaabaya Zanaawi ayaa dhowr
goor ku celceliyey "waxaan dagaalka u soo qaadnay is difaacayaga", Hala samro
halgan dheerna haloo diyaar garoobo illaah idinkii waa la guulaysan doonaa.
Lasoco Maqaalka danbe "Imisa ayaa kolkosha la isku sidayaa".
Xasan Dhooye (Abu Xafso)
dhooye@hotmail.com
Faafin: SomaliTalk.com | May 30, 2007
Tixraac:
Halkan ka dhegeyso Calan Saarkii Itoobiya ee Muqdisho
(British Broadcasting Corporation)
Halkan ka dhegeyso in Safaarada Yemen laga Horfuray Tan Itoobiya
(Voice of America)
May 27, 207:
Sawirada Calan saarkii Safarada
Itoobiya ee Muqdisho ka eeg halkan
| 
Daabaco Boggan | Print
"
Dowlada
FKMG Ah Ee Soomaaliya
::
Waraysi la faafiyey May 29, 2007 ayuu Meles Zenawi markale ku caddeeyey in sababta ay
Soomaaliya u galeen ay ahayd arrimo iyaga (Ethiopia) ammaankooda ay ku
xejisanayeen, hadalkaas oo ka duwan kuwa uu ku andacoodo Geedi oo sheega in
Itoobiya ay garab siineyso DFKMG... 