Gumaadka indheer-garadka saxaafada iyo oohinta Yaxaaska.

Qore: Jimcaale Rooble
jimcaalerooble@hotmail.com

Inkasta oo si shakhsi ah aan  isu aqoonin  Marxuum Cali Iimaan Sharma’arke agaasimihii Shirkada warbaahinta Hornafrik  hadana waxaan nasiib u yeeshay in aan kala qayb galo siminaaro bulshada rayidka ah qaban qaabisay iyo shirar bulshada qaybaheeda kala duwan isugu yimaadeen sanadihii 2003 iyo 2005 ta, waxa uu marxuumku kasoo jeediyay shirarkaas aan ka qayb galay muxaadarooyin iyo fikrado uu ugu tala galay fagaarayaashaas runtii waxaad dareemaysaa indheer-garadnimada  degenaanta iyo isku kalsoonida ninkaasi ka dhaxlay khibradda iyo aqoonta uu lahaa.Runtii ma ahayn nin ka shaqeeya xumaanta ee waxa uu ahaa nin ka shaqeeya in la wacyi galiyo bulshada soomaaliyeed sidii ay uga bixi lahayd dhibaatada ay ku jirto, waa nin cadowgiisa kaliya uu noqon karo kuwa doonaya hagardaamaynta bulshada Soomaaliyeed. Halka qof walba oo dhagaystay barnaamijkii “Muqdisho iyo maanta” ee uu soo gudbin jiray marxuum Mahad Axmad Cilmi uu dareemi karo mowhibada uu xambaarsanaa wariyahaas dhalinta yaraa ee hadalkiisu uu xaadaada kicinayo marka uu ka hadlayo dhibaatada foosha xun ee  cadowga shacabka Soomaaliyeed ee is bahaystay ay u gaysanayaan dadka rayidka ah. 

Hadaba su’aahsa la is waydiinayo marka ay jariimadan oo kale dhacdo waxaa weeye “yaa ka faa’iidaysanaya dilka raggaan ahaa hormuudka warbaahinta Soomaaliyeed” jawaabta  qof kastaa fahmi karaa waxaa weeye inuu ka faa’iidaysanayo khaarijinta ragaan cadowga Itoobiya ee dalka soomaaliya qabsaday iyo kuwa heeryada usida oo aan doonayn marna in la ogaado hawlaha waxashnimada ah ee ay kula kacayaan bulshada soomaaliyeed , taasoo ku kaliftay inay siyaabo kala duwan isugu dayaaan inay aamusiyaan shakhsiyaadka ka dhex muuqda Saxaafadda si ay ugu quusiyaan ragga kale ee warbaahinta ku jira taaasoo isugu jirtay caga juglayn iyo tahdiid joogta ah , xabsi, iyo ugu danbayntii khaarijin qaawan.Daliilka labaad waxaa weeye meelaha lagu dilay raggaas waxaa si joogto ah u jooga maleeshiyada kooxda Mbagati waana meelihii dagaalka ba’ani ku dhex maray xoogagga muqaawamadda xaq u dirirka ah iyo ciidamadda gumaysiga Itoobiya iyadoo jariimada dilkuna dhacay dharaar cad oo aan marmarsiyo lahayn. Daliilka  sadexaad: waxaa laga mamnuucay shirkadaha iyo shakhsiyaadka muhiimka ah intaba inay haystaan hub fudud oo xadidan si ay isu waardiyeeyaan, taasoo cadowga dalka qabsaday iyo heeryo qaadyada lasocda  u cuntami wayday in qof soomaaliya uu amnigiisu suganaado. 

Marka intaas oo daliil ah aad ogaato waxaad farta ku fiiqi kartaa cida ka danbaysa Jariimadii lagu laayay madaxdii Shirkada warbaahinta Hornafrik 11-kii bishan Augost, hadaba oohin iska keenka madaxda kooxda Mbagathi oo waliba sheeganaya in ragaasi ay isku dhowaayeen iyo Jeneral Gabre-ha Itoobiya oo ka qayb galay aaska marxuum Cali Iimaan waxa kaliya oo lagu macnayn karaa  waxa ay tahay sida Yaxaaska oo oohin iska keena marka uu rabo inuu ugaarsado daxiyadiisa, waana wax qofka dhow iyo kan fogba iska ogyahay ujeedada laga leeyahay ficiladda noocaas ah iyadoo loola jeedo in indhaha shacabka laga leexiyo danbiilayaasha dhabta ah taasoo aan waligeed dhici doonin waayo Shacabka soomaaliyeed gaar ahaan shacabka Muqdisho oo dhibaatooyin iyo xaalado qalafsani ay soo martay way ka dheregsanyihiin khayaanooyinka loo maleegayo. Hadaba markaan ogaanay shirqoolada gumaysiga iyo heeryo qaadkiisa waxaa la is waydiinayaa ma in la aamusiyo warbaahinta xorta ah oo kaliya ayaa loo laynayaa saxafiyiinta iyo madaxda warbaahinta waa maya, waxaa jira ujeedooyin kale oo kasii fog taas oo gumaysigu doonayo waxaana weeye in layska hor keeno bulshada soomaaliyeed iyadoo loo qaybinayo beel-beel iyadoo la isticmaalayo qaanuunka gumaysigu waligiisba ku shaqeeyo (Qaybi oo xukun), kadib markii cadowgu ku fashilmay iska horkeenka shacabka asagoo adeegsanaya shaqo siinta iyo masuuliyad magacaabid beenaadka taasoo uu dad-na soo dhowaysto dad-na fogeeyo si beeluhu u kala masayraan oo ugu tartamaan u adeega gumaysiga , hadana wuxuu bilaabay cadowgu inuu beel walba dadka ugu muhiimsan ka laayo sida aan arkayno maalmahaan danbe kadibna beel walba farta ugu fiiqo beesha kale si ay isu laayaan kadibna ay ugu sahlanaato gumaysiga xukunka iyo sii haysashada dalka iyo dadka Soomaaliyeed. 

Waxaa loo baahan yahay in indheergarad-ka Soomaaliyeed,wadaniyiinta, warbaahinta dhamaan ay isu taagaan isuna bahaystaan in la fashiliyo khiyaanooyinka gumaysiga waana in ay ogaadaan in aad nolol gumaysi ku noolaato waxaa kaaga fiican inaad dhimato iskaba daa hadaad Shahiidnimo hesho waa liibaan dadka nasiibkalihi helaane, waakii gabayaagii soomaaliyeed lahaa “ ma ogtahay geeriduba marbay nolosha dhaantaaye” waxaana nalooka baahanyahay dhamaan qaybaha kala duwan ee shacabka Soomaaliyeed qof walbaahi inuu inta karaankiisa ka qayb qaato xoraynta dadkeena iyo dalkeena maskax muruq iyo maalba oo aan lagu halayn xoogagga muqaawamadda Soomaaliyeed oo kaliya ,cadowgu  kama samaysna bir waana xanuunsanayaa waliba waxaa u dheer argagax joogta ah oo ay ku noolyihiin waana laga guulaysanayaa ilaahay idanki, marka waa in aan ku faraxnaa shuhadadeena oo aanaan u barooran. Alaah (SW) ayaa waxa uu kuleeyahay quraankiisa mar uu kahadlayay dagaalka gaalada lagula jiro (hadii aad xanuunsanaysaan gaaladuba way xanuunsanayaan waxaadna alaah ka rajaynaysaan wax ayan rajaynayn-oo ah guusha oo aad heshaan, jannada iyo raali noqoshadiisa. Mahad oo idil Alaah ayaa iska leh ,salaam sare-na muqaawamada Soomaaliyeed ha gaarto.Wasalaamu calaykum. 

Qore: Jimcaale Rooble
jimcaalerooble@hotmail.com