Dugsiga Badda iyo kaluumeysiga ee lagu Baran jirey Culuunta Badda halkee buu
ku Dambeeyey.
Markii ay burburtey Dowladii Soomaaliya ee Sanandkii 1991 waxaa dalka ku
habsadey Burbur aad weyn oo soo gaarey Adeegyadii Bulshada ee Shacabka
Soomaliyeed iyadoo taasi ay jirto ayaan mar aan booqdey Dugsigii Sare ee Badda
waxaa iiga muuqdey Burbur uu la qaybsadey Dugsiyadii dalka ka jirey oo ay ka soo
bixi jireen Xirfadlayaal Badeed wax badan ku soo kordhiyey Xagga badda Hadaba si
aan wax uga ogaano Dugsiga Badda ayaa waxaa la kulmey Ing Muuse Maxamed Shiikh
oo ka mid ahaa ardeydii ka soo baxdey Dugsigaas islamarkaana ka mid ahaa
Shaqsiyaadkii isku Xilsaarey dib soo nooleeynta Waxbarashadii Dugsiga loona
gartey in uu noqdo Gudoomiyaha Dugsiga waxaana wax ka weydiiney Heerarkii uu soo
marey dugsigaas iyo waqtigaan waxa u qabto..
Ing Muuse Shiikh Wuxuu sheegey in Sannadkii 1993 dii uu dugsiga ka Dayactirey
ilaa Shan Fasal Saddex Musqulood iyo Meel lagu hagaajiyo kaluunka isagoo gacan
ka helaya Hayado Caalami ah iyo Hayadaha Maxaliga isagoo sheegey in Dugsiga uu
noqdey meel lagu tababaro kaluumeysatada Yar yar .
“Mudadaas Dugsiga Badda waxaa ka qalin jabiyey ilaa Labaatan Dafcadood oo
Xirfadlayaal kaluumeysto ah kuwaas oo maanta ku Xamaasha Xirfadiihii ay ka
barteen Dugsiga Nasiibdarro Dugsiga waxaa mar kale uu noqdey Meelihii ay
saameeyeen Dagaaladii ugu dambeeyey”ayuu yiri Ing Muuse Shiikh oo mar kale dib
boorka ugu Jafey Waxbarashadii Dugsiga Badda gaar ahaan Xirfadeynta
Kaluumeystada yar yar iyadoo weli ay ka muuqato Burburkii Dagaaladii ugu
Dambeeyey..
“Cid kasta oo daneyneysa in ay sii Socoto Waxbarashadii Dugsiga Badda ha noqdaan
Hayadaha Caalamiga ah , kuwa Maxaliga ah , Ganacsatada iyo Dowladda Federaalka
waxaan ka codsaneynaa in ay gacan nagu siiyaan si loo soo nooleeyo waxbarashadii
Dugsiga si ay uga faaiideystaan Kaluumeysatada Soomaaliyeed ee ku dhereran
xeebta dheer ee Soomaaliya,isla markaana loo soo celiyo Waxbarashadii Caadiga
ahayn ee uu dugsigaas ku caan baxay.
Haddii aan dib u qooraansano Heerarkii uu soo marey Dugsiga Badda ee magaaladda
Muqdisho waxaa Dugsiga la aas aasey Sannadkii 1958 dii Xiligii Gumeysiga , 1958
dii ilaa 1968 dii Dugsiga wuxuu ahaa Mid dhexe , 1969 oo ah xiligii ay dhalatey
Dowladii Kacaanka Dugsiga wuxuu noqdey Mid Sare Xirfadihii lagu baran jirey
waxaa ka mid ahaa Navigation, Fishery iyo Mechanic,Xiliga waxbarashada Dugsiga
waa mid 4 sanno ,Difcadi ugu horeysey waxay qalin Jebisey 1973-1974.
Ugu Dambeyn Ardeygii ugu Dambeeyey ee Dugsigaas ka qalin jabiya waa sannadkii
1988 waxayna qiyaastii maanta Da’adiiu tahay 50 sanno , sidaa oo ay tahay waxaa
sii dabargo’aya aqoontii Cilmiga Badda hadaba waxaa lagu wargelinayaa Ardeydii
ka qalin jibeysey Dugsigaas iyo Cid kasta oo Daneyneysa Badda Soomaaliyeed in
laga faaiideysto in ay gacan ka geystaan dib u soo nooleyntii waxbarashadii
Culuunta Badda soomaalida waxay tiraahdaa “Caano Daadey Hambadoodaa la Daba
Qabtaa”.
Hadaba Ciddii Dooneysa in ay wax badan ka ogaato ha la soo Xiriireen Gudoomiyaha
Dugsiga Badda Ing Muuse Maxamed Shiikh oo aad ka heli kartaan Cinwaanadaan.
Qore:
E-Mail mfinstitute@hotmail.com
Tel 00 252615513665
Tel 00 252699513665
Waxaa soo tebiyey:
W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail amiinkhasaaro@hotmail.co
E-Mail amiinkhasaaro@yahoo.co.uk
Faafin: SomaliTalk.com | Nov 27, 2011