Xeradu Waa Eber

Cabdiraxmaan Salaad
Email: dhaguuf@hotmail.com

Marka hore waxaan mahad balaaran u celinayaa bahda Somalitalk oo kaalin lama ilaawaan ah ka qaatey difaaca badda Soomaaliyeed, waxaana Ilaahay ka baryayaa inay ugu guuleystaan siday ugu guuleysteen wareegii hore ee difaaca badda. Marka labaad waxaan Ilaahay ka baryayaa inuu run ka dhigo odoraska iyo filaasada Sheekh Maxamed Idiris ee ah in ummada Soomaaliyeed xaqeeda daafacan doonto Inshaa Allaah. Inkasta oo sawirka dhabta ah ee muuqdaa kaa ka duwan yahay.

Waxaa la weriyaa in macalin ajnabi ah oo arday yar yar oo Soomaali ah wax u dhigayey uu weydiiyey so’aal ku saabsan xisaab ka jar ah, waxa uuna ku yiri sadex iyo toban hadii laga jaro labo imisaa soo harta? Caruurtii jawaabtii si deg deg ah waa u bixin waayeen, markaasaa macallinki waxa uu is yiri u fududee oo waliba dadkani xoola dhaqato ayey ka soo jeedaane, tusaale ugu bixi arrin la xiriira xoolaha. Markaasuu waxa uu ku yiri sadex iyo toban neef oo ari ah oo xero ku jira hadii waraabe u soo dhaco oo labo kala baxo imisaa soo hartey? Ardadii oo aan wali jawaabin ayaa macalinki waxa uu yiri soo kow iyo toban neef ma soo harin? Caruurtii waxay yiraahdeen maya, arrinku haduu yahay wax miyi la xiriira macalin anaga kaa badina, xoolo xera ku jira hadii waraabe u soo dhaco qaarna kala baxo inta kalana waa cararaysaa marka xeradu waa eber, xerada xoolo kuma jiraan.

Dawladaha aduunku intaa waxay u xusulduubayaan oo raadinayaan wax aysan xaq u lahayn iyo sedbursi, mararka qaarkoodna waxa ayba u galaan dagaalo lagu hoobtay, si lo ilaaliyo danaha dawladaas xataa mustaqbalka fog. Sidoo kale dawladahu waxay ku dadaalan xataa inay ilaaliyaan danaha dawladaha danahooda fulinaya, waxa ayna xukunka ka tuuraan kuwa ka dhega adeyga, tusaale fudud dib u eeg sida loo galay Qadaafigii Liibiya iyo sida loo ilaaliyey boqortootayada Baxreyn, ilaa nimanka siyaasada lafaguraa ay ka yiraahdeen waa halxiraale siyaasadeed in Qadaafina la yiraahdo xukunka ka deg boqorka Baxreyn boqor Hamad na la yiraahdo ha la ilaasho. Anagu waxaad moodaa inaan bilcaksi u shaqaynayno, wali ma la hayaa dawlad xuquuqdeedi baddeed ama dhuleed rabta inay ka tanaasusho, waliba ayada oo shacabkeedi ku hayaan war ka daaya, wax ku khasbayana aysan jirin. Fadlan qofkii hayaa ha ii soo sheego.

Dad badani waxay aaminsan yihiin in arrinkan ay dabada ka riixayaan dalal dano guracan wata, waana dareen saxa marka aad fiiriso sida loogu maman yahay iyo sida aan haba yaraatee wax gorowshiya ah looga bixinayn cabashada shacabka Soomaaliyeed. Maxay tahay dhibta aan shacabku arag oo ay arkaan madaxda dawlada oo kaliya ee ku jirta hadii aan cadeysano xuquuqdeena badeed oo ah 200nm? Xagee iska galaan taako dhukeena ah la bixin maayo iyo waxaan ka tanaasulayaa 96% baddeena? Maxaa dhacaya hadey dawladu si fudud u sheegto in badda Soomaaliya ay horey u cabirneyd, xeerna ka yaalo, Qaramada Midoobayna ay cintiraafsan tahay doodna aysan ka taagneyn? Islaan baa waxaa laga sheegay sacabka hadaan wax ku jirin maxaa habeenkii loo tumaa. Arrinka saas u cad oo u fudud maxaa ku cusleeyey madaxda dawlada? Maxaa loo la’ yahay mas’uul Soomaaliyeed oo afka soo mariya xuduuda badda qowmiga ah ( territorial waters) oo loogu warwareegayaa aaga ganacsiga gaarka ah (EEZ)?

Mas’uuliyiinta dawlada Soomaaliyeed waxaan jeclaan lahaa inaan ugu naseexeeyo in hadii uu arrinku aqoondaro yahayna waxaa idinku filan macluumaadka somalitalk soo bandhigtay iyo xogta uu hayo Mas’uulka dawlada ka tirsan ee Admiral Faarax Qare.

Hadii ay ku talagal tahayna, walaalayaal arrinku xil doon iyo xoolo doon labada ka weyn, saxiixa yar ee fudud waxa uu ummada Soomaaliyeed galin karaa halgan dheer oo naf iyo maalba lagu waayo. Marka hadii iinan dhibaatada dadka iyo dalka Soomaaliyeed haysata waxba ka qaban Karin howga sii darina. Soomaalidu waxay tiraahdaa canaan ka yaab cood ma doojo, hadii aydan idinku ku dhicin inaad tiraahdaan baddeenu waa 200nm xeer baana ka yaal, ugu yaraan waxaa tiraahdaan shacabkayagi saasuu rabaa, waana naga gar leeyahay.

Shacabka waxaan u soo jeedin lahaa waxay marasaa meel halis ah, waxaana duulaan lagu yahay dalkeena iyo madaxbanaanideena, ee bal dhowr bilood qabiilka intaan khaanada ku soo xirano booskiisi aan galino difaaca badda Soomaaliya, oo mudaharaadyadii waaweynaa oo aan dhigi jirey markii jifadeena la taabto aan ku badalo midaan u dhigayno difaaca baddeena, waxaa la sheegaa in qolooyinka badda duulaanka ku ah ay tixgalinayaan rabitaanka shacabka e.

Cabdiraxmaan Salaad

Email: dhaguuf@hotmail.com

Faafin: SomaliTalk.com | September 30, 2011