S: Age: 30 - Spinal TB
Waad mahdsantahay. Walaal waxaan kuu sheegi lahaa in muddo ahba inaan qabay
TB-da gasha lafdhabarta, markii aan dareemay inaanan caadi ahayn ayaan
lasocodsiiyay dhakhtarkayga wuxuuna ii sheegay inaan culayskaga dhimo. Balse
mudo dabadeed ayaa la iga qaaday MRI scan wuxuuna cadeeyay in L2, iyo T12 ay
TB ku dhacday waxaa dabadeed la ii qoray sadex daawo mudo afar bilood kadib
mid ayaa lajoojiyay hadda waxaan isticmaalaa Rifinah iyo vitimine F.waxaana
daawada qaadanayaa mudo 7 bilood ah. hadaba walaal
1- mudo intee le'eg ayaan ku dawoobayaa.
2- malagayaabaa in lafdhabartu ay caadi ku soo laabato.
3-mase dhici kartaa in ay markale igu soo laabato hadii aan daawada
dhamaysto.
4-maxaase ugu wacan inay igu dhacdo TB anigoo qaatay BCG markaan ahaa 13 jir.
J: Sida aad la socoto TB-da waxay inta badan ku dhacdaa sambabaha.
Laakiin waxay gaari kartaa meelkasto oo ka mid ah jirka sida lafdhabarka ama
xitaa maskaxda. Waa run in TB-da gasha lafdhabarka ay aad u halis tahay oo
ay ka adag tahay daawenteedu tan sambabaha gasha. haddaba haddii aan u soo
noqdo su'aalahaadii:
1) Mudada aad daawada qaadanayso waxay ku xiran tahay sida ay wax u
jiraan iyo caafimaadkaaga kale. Inta caadiga ah 9 bilood ayaa daawo dadka
qaarkii lagu siiyaa. Laakiin way dhici kartaa in aad u baahan tahay mudo
sanooyin ah. Maadaama ay adag tahay in lafdhabarka si sahal ah loo daaweeyo.
Waxaanse aamin sanahay in dhakhaatiirtaadu ay jaawaab rasmi ah ku siin
karaan haddii aad weydiiso su'aashaan.
2) ma hubo in lafdhabarka ay caadi ku soo noqonayso, laakiin haddii
cudurka la daaweeyo, waxay u badan tahay in ayan sii xumaan oo halkeeda ay
wax ku ekaadaan.
3)Waa dhici kartaa in ay mar kale soo noqoto, lakiin taasi waxay ku xiran
tahay sida hadda loo daaweeyo iyo haddii daawadu wax tarto. waxaa kale oo ay
ku xiran tahay haddii aad adiku la kulanto cudurka mar labaad.
4)Waa runtaa in BCG dadka somalia jooga badankood ay qaateen. Inkastoo
BCGda ay dadka qaarkiis ay ka celisay TB, 100/100 ma aha. oo waxaa jira dad
badan oo la tilaalay oo mar denbe TB ku dhactay sidaada oo kale. Waa
sababtaa tan keentay in BCG aanan hadda wadamada qaarkood oo ay TB-da ku
badan tahay laga isticmaalin sida India meelo ka mid ah. haddii BCG ay tahay
talaal rasmi ah oo la isku raacsan yahay in ah si rasmi ah qofka oga
celinayso TB, waxaad arki laheed iyada oo laga isticmaalo meelkasta aduunka.
Mida kale, BCG waxaa laga sameeyaa TB ku dhacda lo'da oo ma aha mid laga
sameeyey TB-da ku dhacda dadka. Labadaa TB waxbay ku kala kadisan yihiin oo
isla hal ma aha.
Haddii aan soo koobo jawaabteeda, waxaan ku oran lahaa waxaa aad u muhiim
ah in aad raacdo talada dhakhaatiirtaada si rasmi ah, sababta oo ah TB-da
waa cudur aad halis u ah laakiin haddii si rasmi ah wax looga qabto la
daaween kara. In aad ku guulaysan doonta arrintaan in in kale waxay ku xiran
tahay adiga dagaalkaaga, sida dhakhaatiirtaadu kuugu dadaasho iyo tii rabi.
mahadsanid.
Shig-Shig
S: Bismilaah: Dr Ibraahim iyo Bahda Somali Talk ba waxa u dirayaa
amaan Balaaran. Intaas ka dib aniga Dr: Su'aa shaydu waa: Waxan ahay nin
jira 30Yrs. waxan wax ka bartaa wadan shisheeye, waxa dhib igu haya xanuunka
loo yaqaan Shig-Shigist(Hadalka oo aan shigo ama qaar aan soo saari kari
waayo). mararka qaarkood waxay igu kalliftaa aniga oo isleh macallin su'aal
weydii inaan ag tago oo aamuso, waayo waxaan soo saari kari la ahay ereyada
qaarkood. waxan filayaa inaad ujedadayda fahantay. waxan kaa sugayaa Talo
wanaagsan
Waad mahasantahay, WCWW.
J: Waxaan ka xumayahy in aanan aqoon fiican u laheen sida wax looka qaban
karo shig-shiga. Waa jiraan dad daaweeya arrintaan oo isticmaala behavioral
treatments. Waxaan kukula talin lahaa in aad raadiso dadka daaweeya
arrintaan. Mahadsaind.
Sanboor
S: salaamu calaykum walaal waxaan isku arkay labadii sano ee la
soo dhaafay waxaan u kala garan waayay inuu yahay sanboor.flu ama hargab
wuxuu leeyahay afar calaamadood hindhiso.duuf farabadan.indho cuncun .cabur
sanku i xirmo oo marararka qaarkood aan afka neefsado . waxaan ku noolahay
dalkan ingriiska mudo shan sano ah . ilaahay hakaa abaal mariyo waad
mahadsantahay.
J: Cuduraka ku haayo waaxuu eela egyahay sanboor. Daawadiisa ma dhib
badna. Laakiin waa in aad u tagtaa dhakhtar. mahadsanid.
walwal
S: Age: 18 - Dr. waxaan ku waydiin lahaa oo kale waxaan isku arkay
markii aan cashar xafido in aan ilaawayo teeda kale cabsida aan isku arakay
waa mid walawal u badan.? wasalaamu calaykum
J: Ilowga iyo walwalka badan way isla socdaan inta badan. haddii aad
fakarto oo aad xal u heshid walwalka badan, waxay u badan tahay in ilowga
kaa yaraado. haddii walwalka kuu suuroobi waydo in aad adiga wax ka qabato,
u tag dhakhtar. mahadsanid.
cabsi fara badan
S: Age: 18- Asalaamu calaykum. Dr. waxaan ahay arday somaliyeed oo
wax ka barta dalka malaysia marka waxan isku arkay 1- cabsi aad iyo aad u
fara badan iyo walwal. 2- waxaan isku arkay ilaawsho fara badan marka fadal
iiga soo jawaab iina soo sheeg tilaabooyinka aan aan qoodo. wasalaamu
calaykum
J: waxay u badan tahay in cabsida iyo ilowga fara badan ay isla socdaan.
Maxaa keeni kara? waxaa dhici karta in uu jiro waxa la yiraahdo Stress.
Kaasoo macnahiisu yahay in qofku uu aad iyo aad u walwalsan yahay. waxaa
kale oo dhici kara in ay ku hayso waxa la yiraahdo anxiety disorder. Oo ah
cudur si fudud loo daaween karo haddii aad u tagtid dhakhaatiirta ku
taqasustay maskaxda (psychiatrist). Kama wado in aan hubo in waxa adiga ku
haaya ay tahay Anxiety disorder, ee waxaan ka wadaa waa suuro gal. haddii
cabsida ay tahay mid kheyra caadi ah oo kuu diidaysa in aad noloshaada
caadiga ah wadatid, waxaad u baahan tahay in aad dhakhtar aragtid. Haddii ay
tahay mid aanan sidaa u sii balaarneen, waxaad isku daydaa in aa kala
xaajooto dad aad ku kalsoon tahay oo aad aminsan tahay. mahadsanid.
madax xanuun
S: Age: 30 - Salaamucalaykum Dr. Ibrahim salaankadib waxaa inmuddo
ah ihayey xanuun xagga madaxa ah illaa & imminkana aan xal uhelin sanadku
markuu ahaa 1990, ayaa malinmalmah kamid ah anigga oosalaad maqrib kujira
waxaa labada lugood iga soobilawday qabow,aanuqaatay inlugaha nafta
lagasooqaadayo qabowgu marba-marka kadanbaysa korayuu usoosoconayay ilaa
uumadaxa kasoo gaadho markaas ayuu wadnuhu bilaabay garaac siyaado ahwaxaan
noqday sidii qofxiskiisu doorsoomay dhakhtar ayaa laidhigay anigoo cabsi
joogta ah yeeshay daawooyin aykamid yihiin (Neurobion Injection)ayaan qaadan
jiray inkata oon wax iskaga gartay hadana wali waxaan dareemaaxanuun badan
oojiradaasi igureebtay hdakhaatiir xagga (Neurolig)ayaan laxiriiray way
madaxa qayta Nervska kusheegeena majiro maxaad igulatalin lahayd Mar-marka
qaarkood markaan gaadhi wado een High-way saarahay makala garankaro qiyaasta
uu iijiro gaadhiga idhinacsocda guux badan ayaana kadareemaa madaxa
marakaqoraxdu kulushahay
Sida aad iiku sharaxday waa adag tahay in aan fahmo dhibaatada ku haysa.
Mida kale ma karano daawada aad soo xustay (neurobion). maxaan ku talin
lahaa? Waxaan ku talin lahaa in aad ka tagtid neurologist aad haddda aragto
oo aad mid cusub raadisid una sheegtid dhibaatada ku haysa./ mahadsanid.
macaanka
S: walaal waxaad noga warantaa aniga waxaan ahay 32 jir waxaan igu
macaan waxaan donayaa malinwalba inaan sameyo fitness kaniina waan qataa oo
heer sare ah dhaqtar waan uu tagaa markaa inuu iga baxo malaga yabaa hadaan
ku wado
J: macaanka mid baxa ma aha. Laakiin waa muhiin in aad daawooyin watid.
mahadsanid.
xiniino yar
S: Age: 30- waxaan ahay 30jir malihi xaas. waxaa ay mushkiladeydu
tahay xiniin yahayga oo aad uyar ood moodid sida xiniin 10 jir ah adaba Dr
Ibraahiim taasi wax khatar ah mugu yeela neysaa dhinaca dhalmada. waxaan
rajey inaad jawaabta igu soo siisid E-mailkeyga.
J: Xaniinyaha inta ay la egyihiin iyo dhalmada iskuma xirna. mahadsanid.
cidiyo xanuun
S: Age: 23 -asalaama calaykum warxmatulaah. marka hore waxaan
kuleeyahy dr.ibraahin (jazaakalaahu khayran )inaad noofaa iidayso intaas
dabadeed su'aashaydu waxa weeyaan intabadan cidiyahayga suulasha ayaagala
jiidhka dhexdiisa aad ayayna ii xanuuniyaan mudo dheerna ima bog sadaan
markaa maxaan ku dawaynkarayaa anigoon qaliin samayn .waad mahad santahy
J: Si fiican uma aanan fahmin su'aasha.
Laakiin haddii aan ka jawaabo inta aan fahmay, waxay u egtahay in aad
leedahay cidiyaha suulka ayaa i xanuuna. iima aadan sheegin in ay tahay
suulka lugaha ama kan gacmaha. Inta badan xanuunka ka imaada suulka lugaha
waxaa uu la xiriiraan waxa la yiraahdo fungus oo ah cudur aan si salhan u
tagin oo cagaha ku dhaca. Waxaa jira dawooyin lagu gado farmashiyaha oo loo
yaqaan antifungal creams/lotion oo loogu tala kalay arrimahaas. Laakiin waa
in aad si joogta ah oo mudo dheer ah u isticmaashaa.
Haddii ay tahay suulka ganacta, inta badan Fungusku uu ku yar yahay
gacmaha. Waxaase dhici kara in aad leedahay dry skin oo keenaya in meesha
cidiyaha iyo hilibka suulka iska galaan in ay xanuun keento. Sida ugu fudub
ay arrintaa lagu daaween karo haddii uusan infection jirin waa iyada oo
qofku isticmaalo cream/lotions si maqaarku u ahaadu mid had iyo jeer qoyan.
Mida kala waa in qofku uu si joogta ah u jaraa cidiyaha. haddii arrimahaan
wax ku tari waayaan, waa in aad argataa dhakhaatiirta loo yaqaan
Dermatoloigst. Mahadsanid.