Daabaco Boggan | Print

Tools for Humanity oo wada mash-ruuc lagu mataaneynayo Caasimada Jabuuti iyo Boosaaso, Duqa Magaalada Boosaaso C/risaax Xareed oo soo gaarey Jabuuti (wareysi)

Duqa Magaalada Boosaaso C/risaaq Xareed Ismaaciil oo safar ku yimid Jabuuti, islamarkaana wareysi dhinacyo kala duwan taabanaya aan kula yeeshey Hoteel Imperial ee Caasimada dalka Jabuuti, waxna ka weydiiyey ujeedada safar uu ku sheegey mataaneynta Jabuuti iyo Boosaaso, waxa ugu horeeya ee ay iska kaashanayaan labada magaalo, sharcinimada hawsha uu wado, cida ka dambeysa mataaneynta labada magaalo, dhibaatooyinkii horaanta sanadkan ka dhacayey Boosaaso halka uu ku dambeeyo iyo waxa sababay Burcad Badeedda Puntland ku soo badaneysa ayaa isagoo arimahaasi ka hadlaya wuxuu yiri

“Ujeedada aan u imid waxay ahayd hay’adda la yiraahdo Tools for Humanity oo waday mash-ruuc lagu Mataaneynayo Magaalada Jabuuti iyo Boosaaso, waxaana safarka igu wehliya Wakiilka Hay’ada Nuur Sheekh Aba, hawshanina waxay socotey mudo 3 bilood oo aan ka wada hadleyney Hay’adda, nasiib wanaag xiliga aan ku soo beegeney inaan imaanana wuxuu ahaa xiligan, labada Gobolna waxay iska kaashanayaan dhinaca Aqoon isweydaariga iyo is-barasho labada maamul iyo wixii tabar ah ee laysku dhaamo intaba in layska weydaarsado ayuu ahaandoonaa” ayuu yiri C/risaaq Xareed oo hadalka sii wata ayaa intaa ku darey

“dowlad goboleedku waa dowlad goboleed madax banaana, waxaana ka tirsanahay DFKMG, laakiin Puntland waxay xaq u leedahay oo uu sharciga u ogol yahay, in Degmooyin, Gobolo iyo maamulo kale xiriir la yeelato, hawshuna hawl u taal ma ahan DFKMG ee arin ay u taal laba degmo oo isu tegaaya oo iskaashi sameynaya ama mataaneyn, maadaama dowlad Jabuuti ay tahay Dowlad Soomaaliyeed oo walaallaheena ah oo ay Dowladoodu dhisan tahay, islamarkaana ay jaar nalayihiin inaan ka faa’iideysano waxyaabihii anaga naga lumey inaan soo celino” ayuu yiri mar aan weydiiyey aan weydiiyey in arinta uu wado ay wax ka og-tahay DFKMG iyo maamulka Puntland iyo waxa ugu horeeya ay iska kaashanayaan labad Magaalo.

S:-Inta badan mas’uuliyiinta Puntland marka ay hadlayaan waxay sheegaan inay madax banana yihiin, maxay tahay waxyaabaha inta badan aad adinku ka madax banaantihiin, waxaadna sheegtaan inaad ka madax banana tihiin DFKMG?.

J:-DFKMG waxay leedahay Dastuur, wuxuuna sheegayaa in dalka laga sameeyo Dowlad goboleedyo iskood isu maamul, anagu waxaanu nahay dowlad Goboleedkii ugu horeeyey oo iskii isu maamul, dowlada dhexe waxaa naga dhexeeya Jaatarka, kaas ayaanu ku raacsanahay, wuxuu noo ogol yahay ayaan u madax banaanahay ee wixii Jaatarka noo ogoleen nooma madax banana, madax banaanidayadu ma ahan mid aan ka go’nay Soomaaliya sida Somaliland oo kale, ee anagu waxaana nahay maamul Goboleedka Soomaaliya ee Puntland, sidaas ayaanu ku raacsanahay Dowlada.

Mar uu ka hadlaayey waxa ku dhaliyey qorshahan in uu yahay mid Dowlada Jabuuti ay isla wadeen iyo in uu yahay mid ay Hay’adu ku dhalisey ayaa wuxuu yiri “qorshahani waa mid ay Hay’adda waday, iyadaana inoo dhexesey”.

S:-C/risaaq Xareed mar uu ka hadlaayey dhibaatooyinkii is xig xigey ee sanadkan bilowgiisa ay ka dhacayeen magaalada Boosaaso halkey ku dambeeyaan?.

J:-arimaha waaqiciga ah wadanka wey ka dhacaan waana uu jiraa, degmada Boosaaso waxay wax la qabtaa guud ahaan dalka Soomaaliya waxa ka dhacaaya, waxayna u khaas ahayd buuqii iyo Qaraxyadii ka dhacay bilowgii sanadkan, iyaduna waa lagu guuleystey nabada Magaaladuna waa 100%, waana la so oaf-jarey arintaas, amaanderidu dalka oo dhan ayey ka jirtey, mana jiro wax taageerada aan u hayno DFKMG oo ay noo keentey ma jiraan, mana jiro waxyaabo gaar ah oo DFKMG oo ay u qabtey Puntland dhinac kasto, sababtoo ah iyadaaba aan fariisan ee maxay nooqaban kartaa” ayuu yiri C/risaaq Xareed Ismaaciil.

S:- C/risaaq Xareed sided ku difaacdaan Bur cad Badeedda ku soo badaneysa Xeebaha Soomaaliya, gaar ahaan Xeebaha Puntland?.

J:- Bur cad Badeeddu waa mash-ruuc yimid sanadkaan awalkiisii ilaa iyo hadana socda waxaana aaminsanahay anagu, in uu yahay mid la soo safriyey nooc kasta ha lahaadeene, anigu waxaan u saarayaa in ay ka dambeeeyaan dadka Ajnabiga ah, sababtoo ah niman dhalin yaro ah oo is aruursadey oo hub qaatey, qabsadeyna Marakab Ajnabi ah ama ruux Ajnabi ah ee fasahaadkaas, kuwa dadka laga qabsado iyo Maraakiibta ayaa ka mas’uul ah.

S:- arintaan Burcad Badeedu waxaa lagu tuhmaa in ay qayb ku leeyihiin mas’uuliyiinta sar sare maamul goboleedka puntland, Ganacsatada iyo qaybo kale oo qarsoon, bal ka waran arintaas?.

J:-anigu ra’yiyan ma qabo, sababtoo ah burcad badeeddu ama af-duubayaashu, waa shey xaaraan ku ah dadka Islaamka ah, dadka Puntland degana waa dadd muslim ah, sideedaba anigu ma qabo nin mas’uul ah ama nin ganacsade inuu lug ku leeyahay, waana arin iska soo baxdey oo ay bilaabeen niman dhalin yaro Markab qabsatey oo xoogaa lacag ah ka heley, dadkuna shaqo la’aan baa haysa, dhaqaalo xumo ayaa jirta, sicir bararr ayaa jira, sababahaas oo dhan ayaa u fududeynaya in uu wax raadsado xalaall iyo xaaraan waxay doonaan hanoqotee, ee anigu marna ma qabo in arintaas aad sheegeyso ay jirto.

Ma uu ka hadlaayey sababaha badiyey Burcad badeedda C/risaaq Xareed ayaa wuxuu yiri “marka laga hadlo xaqiiqiyan qofku lacag sahalan buu heley, mid kastana waa uu ku dayanayaa ee sababta badisey meel fog lagamadoonayo ee midaas ayaa keentey inay bataan Burcad Badeedda, nin kastana wuxuu raadinayaa lacagtaas sahlan.

S:- C/risaaq maxaa u badiyey Maraakiibta lasoo Af-duubto in lagusoo xiro xeebaha maamul Goboleedka Puntland?.

J:-Xeebaha Puntland sababaha u badineysa waxaa weeye, Burcadu Soomaali oo dhan bay ka kooban tahay, markaan runta kuu sheego, marsooyinka sahlan iyo ciidan Mariinis oo aysan lahayn Puntland ayaa u sabab ah inay u bataan Puntland.

S:- Ma kulanteen maayerka Jabuuti?

J; Jabuuti waxay leedahay seddax maarey hoosoiyo mid guud oo sare, seddaxa hoose waanu kulaney, waxaana ii harey inaan la kulmo kan ugu sareeya, isaguna waanu balansanahay saacadaha soo socda ayaanu kulmeynaa, waxaana kala sixiixaneynaa Axdigii lagu mataaneyn lahaa labada Magaalo.

S:-Imisa sano ayaad maamulka haysaa?

J;- waxaan maamulka hayaa 9-bilood oo dhameystiran, wax weyn oo lagu faano oo aan qabatey intii maamulka aan hayey ma jiro, laakiin waxaan dhisney jidka garoonka iyo magaalada isku xira, jidka mara suuqa ugu weyn oo la yiraahdo Net co, waxaan furney jidadd kale oo yar yar, laamigana waanu baneyney, maamul ahaana waanu hagaajiney, dhaqaalaha soo gala degmadu, hore dhaqaalaha soo xarooda waxaa lagu maamuli jirey khasnada dowlada Hoose, laakiin hada waxaan marinaa sistamka dowliga ah, himilooyinkeenuna wey badan yihiin si aan wax badan u qabano, waxaana na ragaadiyey sicir bararka iyo dakh-liga nasoogala oo yar, sidoo kale intii maamulka Puntland uu jirey waxaa lag dhisey Iskuulo badan iyo goobo caafimaad, arimaha Bulshadu waxaad moodaa inay ka tayo fiican yihiin xiligii hawshu ay ahayd Biblical-ka, magaalada Boosaaso waxay leedahay 4 MCH, 6-Hospital, laba Is-bitaal oo waaweyn iyo waxaa kale oo jira kuwo si gaar ah loo leeyahay oo ilaa 4 gaaraya, Magaalada Boosaaso waxay leedahay 5 Is-kuul oo waaweyn oo qaarkood leh sare, dhexe iyo hoose, waana kuwa ugu waaweyn ee Boosaaso ku yaala, waxaana wax ka dhigta 35-40,000 oo ardey.

S:- hore ma usoo qabatey wax maamul ah xiligii dowladii dhexe ee Soomaaliya?

J:- anigu dowladii hore uma sahqeyn, markii aan dugsiga sare dhameystey waxaan iska aadey dowladaha Carabta, waxaana ka shaqeynayey shirkado kala duwan, marna ganacsi baan ku lahaa, kadib dalka ayaan kusoo noqdey waxaana ka qabgaley maamulkii ugu horeeyey oo loo sameeyo Boosaaso markii Puntland lagu dhawaaqey, Is-maamul Goboleedkii Gobolka Bari oo isna mudo sanad ah ka soo shaqeeyey, 2003-dii waxaan kusoo biirey dowlada dhexe ee Puntland, waxaan noqdey wasiir ku xigeenka hawlaha guud, lib bilood kadib waxaan noqdey wasiir ku xigeenka Maaliyada Puntland, 2007-da doorashadii ka dhaceysey magaalada Boosaaso ayaan ka qaybgaley, sidaas baana laygu doortey oo aan Maayer ku noqdey, mudo 30 sano waa lay xukumaayey, ana waxbaan xukumaayey, Ganacsina waan soo marey oo khibrad igu filan ayaan u leeyahay xaga maamulka.

S:- waxaad ka hadashey sicir bararka, sow qayb kama ahan lacagaha been abuurka ah ee lagu sameeyo Boosaaso oo ay daan waxba ka qaban?.

J:-lacagtii been abuurka ahayd ee lagu sameyn jirey waa la joojiyey hada laguma sameeyo, sicir bararku aduunka oo dhan ayuu ka dhacay, laakiin anaga waxaa noo dheer Doolarku aduunku waa jabey, inkastoo shidaalada iyo waxa la mid ay keceen, anagu waxaad moodaa in doolarku nagu sii kordhayo iyadoo aduunku uu ka dhacsan yahay ee warshadii lacagta sameyn jirtey waa la joojiyey.

S:-waxaad xustey Somaliland ee xiisadii idiin dhexeysey adinka iyo Somaliland xageebay mareysaa?.

J:-xiisadii inoo dhexesey anaga iyo Somaliland Laas-caanood wali wey haystaan, Gobolka Sanaagna waanu ka soo saarney, dhowaan waxaan jecelnahay inaan dhakhso uga xoreyno

Maxamed Macallin Cismaan (All-man) Somalitalk Jabuuti
fatxumaalik@hotmail.com +253624079

Faafin: SomaliTalk.com |  Sept 2, 2008

Xog-hayaha Warfaafinta Is-bahaysiga Dibu-xoreynta Soomaaliya Axmed Cabullaahi oo Jawaab adag ka bixiyey hadalka ka soo yeerey Mele Zanawi ee ahaa Soomaaliya waa ka saarayaa ciidamada Itoobiya.. Akhri Aug 30

Cumar Sh. Cali Idiris “waxayna doonayaan in ay ka dhigaan Soomaaliya Kawaan xiran…” Qaybtii labaad Wareysi Xiiso badan
ee Ku xigeenka Arimaha Dibada Is-bahaysiga Dibu-xoreynta Soomaaliya.. Akhri Aug 30

Gudoomiyaha Gudiga Olonbikada Soomaaliyeed Cabdiqaadir Ibraahim Gacal (Abkoow) "Soomaaliya ilaa iyo bur burkii intii uu jirey waxaa ay ka qeyb-gashey.." Akhri Aug 28

Sheikh Shariif “ciidamada bixitaankooda wuxuu bilaabanayaa markii la sixiixey heshiiska, laakiin…” Shir jaraa’id
Warbixin arintaas ku saabsan Akhri Aug 22

Kulaabo bogga  www.SomaliTalk.com  © www.SomaliTalk.com

La soo xiriir: