Bad-baadinta Dalkii La Odhan Jiray Soomaaliya
Ibrahim Essa Omer
Hargiesa
hidesskins@hotmail.com
Sida laga warqabo dalka soomaaliya iyo Itoobiya waxaa ka
dhaxayn jiray cadawtinimo aad iyo aad u fogg, oo ku
salaysnaa dhul la kala haysto oo ay Ingiriisku bixiyeen
siiyeena dalka Itoobiya, dhulkaas oo loo yaqaaney
(Resave Area), arintaasi waxay salka ku haysay markii ay
dawladaha Ingiriiska, Talyaaniga, Faransiiska, ay
qaybsanayeen Africa, oo ay Amxaaraduna qayb ka ahayd
qaybsigaa.
Sikastaba ha ahaatee waxaa is diiday labadii qaybood ee
u horeeyey ee isku darsamay oo kala ahaa (Italian
colony) iyo (British colony) oo la baxay soomaaliya
iyada oo intii kale maqan tahay, iska hor-imaad ka
dhacay labada qaybood ayaa sababay dagaal adag oo ay ku
kala tagaan oo salka ku hayey cadaalad daradii ka timid
dadka koonfurta ku nool, laga soo bilaabo 1960 markii
laysku daray labad qaybood.
Kadib caqli xumadii siyaasiyiinta reer koonfureedka ayaa
waxay keentay in dalkoodii ay xabshi soo galiyaan,
dadkii wadanka lahaana dibada loo daad gureeyo iyada oo
ay siyaasadaa ka danbeeyaan dawlada Mareynaka iyo
dawlada Ingiriiska oo si wada jira xabishida u adeeg
sanaya, iyada oo lagu socdo khayraadka ku jira dhulka
soomaalida, isla markaana laga dhigtay qabrigii lagu
aasi jiray hadhaaga wershadaha.
Waxa aan leeyahay marka hore dawlada Itoobiya ee ku mar
marsoonaysa diimaha ay ka sheekeeyaan Ingiiriska iyo
Mareykanku, xabashidu haka baxdo dalka soomaaliya,
soomaalida liidatana waxaan leeyahay ninkii qayrkii loo
xirayow soo qoyso, gunta iyo gabagabdii waxaan dadka
soomalida u sheegayaa in ay joojiyaan waxa foosha xun ee
la qaadan karayn kuwa wax xukuma ee ah calooshadooda u
shaqeeysta yaasha waa inay ka waan toobaan
dhibaatooyinka umada haysata.
Ibrahim Essa Omer
Hargiesa
hidesskins@hotmail.com