بسم الله الرحمن الرحيم

Mahad oo dhan Ilaah baa leh Nabad iyo Naxariisina Nebigeenna Korkiisa ha ahaato.

DHAMBAALLA CUSUB OO KA SOCDA CULIMA WAAWEYN!

Ballantu waa tey ahayd in xujooyinka iyo calaamadaha marba dhinac loo dhigo, oo marba si lagu dayo, siduu Eebe Qur’aanka ku sheegay aayadda macneheedu ahaa (Sidaas ayaanu aayadaha ugu kala dhig dhignaa bal iney ku waana qaataan).

Afar Maalmood oo aan Makka soo maray asbuucan 3-7 June, 2009  waxaa ii Suurta gashay – Ilaahay Fadligiis - 3 Caalim oo Xanuunsan inaan Magaalada barakaysan ee Makka ku booqdo Guryohooda. Caalim afraadna waxaan kasoo guurinayaa dhambaal uu Mixnadda Muqdisha ka aloosan ka qoray,oo aad muhiim ugu ah dadka Soomaaliyeed oo dhan, waxaanan rajaynayaa isagoo tarjuman in la faafiyo. Iyadoo booqashada qofka Muslimkaa ajar badan tahay mar kasta, haddana Culimada iyo dadka khayrka lagu tuhmayo waa kasii fiicantahay. Imaam Nawawi sidaas darted ayuu Riyaadu Saalixiinkiisa u baabeeyey (Booqashada Dadka Wanaagsan).

Caalimka 1aad ee aan booqday waa Muftigii Soomaaliya Al Callaama Sh. Shariif Cabdinuur Xasan Allaha xifdiyo. Sheekhu hadda waana cimri, xanuunna waa u weheliyaa, Wuxuu Sheekhu iga waraystay salaanta ka dib, Soomaalida Qurbaha, waxaanan ugu bishaareeyey dacwadu ineey guula badan gaareyso Ilaahay Fadligiisa, Islaamkuna meel walba – afarta Jiho – ku faafayo. Kadibna nin ila socdey ayaa sheekha weeydiiyey, Maxaa qofka muslimkaa uga aaddan kooxaha Islaamiyiinta ee xamar ku dagaalamaya, wuxuu sheekhu ugu jawaabey: Qolana qolada kale ha ugu tegin. Wuxuuna tibaaxay, dagaalka Muslimiinta dhexdoodaa iney gaaladu hurineyso, faragelinta shisheeyana ka dambeyso inaan Soomaalidu sal dhigan. Wuxuu ku yiri: Sheekhanaa maxaa dadka ugu baaqeysaa? Wuxuu  Sheekhu yiri: Dagaalka dhexdooda ha joojiyaan, Midnimadana ha Ilaaliyaan, Shareecadana hala hirgeliyo, oo meelwalba maxkamad sharciga iyo xuduuda wixii la fulinkaro halaga sameeyo. Gaaladana meel ha uga soo wada jeestaan oo ha is raaciyaan wixii haray. Waxaa la su’aaley Sheekha: Dadka qaar baa leh, gaalada joogta ee Afrikaanka ee Dawladdu dabada ku wadato ayaan la dagaalameynaa? Wuxuu Sheekhu ku jawaabey: Hadeey yidhaaheen Qolada Dawladdu waanu ka shaqayneynaa saaritaankooda, waxaa fiican in loo sugo. Intaasu wexey ahayd wixii Sheekhu – Allaha Xafidee - ka yiri Wadciga Soomaaliya.

Caalimka 2aad ee aan booqday, waa Sheekh Dr. Safar Al Xawaali – Allaha xafido oo caafimaad siiyo -. Sheekhu in Mudda ah waa xanuunsanaa, hadal bandanna kama soo bixi karo. Markaanu salaannay sheekha, oo si fiican ii xasuustay, wuxuu markiiba I weydiiyey: Ma kor ayaad ka timi iyo Maraykan? Ka waran Muslimiintii iyo xaggaas? Ka waran Dacwadii? Waxaan ku iri: Dacwadu khayr ayey ku jirtaa, xaggaasna sanadahan ma tegin, waanse ka war hayaa alxamdulilaah. Waxaan ku iri: Sheekhanagow axwaasha Soomaaliya beryahan maku soo gaartaa? Waxbaan maqalnaa buu yiri sheekhu. Markaasuu gacmaha inta kor u taagey yidhi: Allaha Islaaxiyo, Allaha khayrka waafajiyo. Islaaxa iyo Midnimada halagu dadaalo. Maadaama sheekha duruuftiisa caafimaad aan ogaa, ayaanan warka ku sii badin, laakiin 2diisa wiil oo dhinac fadhiyey, iyo wiil xoghayna, ayaanu xoogaa sheekaysannay, waxaanan ka dareemay warkooda iney aad ula socdaan waxa ka jira Soomaaliya. Wexey hal cod ku yidhaahdeen: War sheekhow maxaa wadaadadii Soomaaliya ku dhacay? Mexey ahayd Musiibadaan? Dadkii wadaadada ahaa ma waayeen xal kale oo aan ahayn iney gacantooda ku fuliyaan qorshihii cadawgoodu dejiyey oo ahaa inuu iyaga isku jebiyo, qaarna xigsado, qaarna ka horkeeno? Subxaanallaahiye arrintu tiiraanya badanaa!! Wexey dhalintu noo muujiyeen, sida looga murugaysan yahay xaaladda Muqdisha beryahan ka taagan, wexey kaloo noo sheegeen, Sh. Shariif Sh. Axmed inuu sheekha gurigan ku soo booqday, intaan loo dooran madaxweyne nimada ayaama ka hor.

Caalimka 3aad ee isla maalintaas aan booqday waa Sheekh Dr. Axmed Maaxi, Waa caalim Soomaaliya, Muddo afartan sano ku dhowna xijaas degganaa, Ardaydii Sheekh Binbaas ee gaarka ahaydna ka mid ah, wuxuuna sheekhu tacliinta ilaa Doctorada ku qaatay Madiina iyo Makka, wuxuuna Macalin  ka yahay 20kii sanoo u dambaysey (Darul Xadith Al Khayriyah). Sheekhu Hadda – Allaha Caafimaad siiyo – Lugaha ayaanu ka socon Karin, laakiin sida kale waa u fiican yahay. Isaguna wuxuu aad uga murugaysnaa xaaladda ka taagan Soomaaliya. Wuxuuna ku tilmaamay mid tiiraanya leh, oo fitna ah, Wuxuuna yiri: Baryada Ilaahay halla badiyo.

Saddexdaa Dhambaal ee Culimadaas Islaamka ee waaweyn ka dib, waxaan halkan wax yar akhristayaasha uga soo guurinayaa (Maqaal) Muhiima oo uu qoray Sheekha Caanka ah, Sheekh Dr. Naasir Al Cumar, laguna daabacay, wargeyska (Albayaan) ee afka carabiga bishii April 2009. Wuxuuna ugu Magac daray (Aragti Islaaxini ku jirto ee Mushkiladda Soomaaliya).

Markaad aad u dhuuxdo Maqaalka dheer ee Sheekhu Qoray sidii looga bartay Sheekh Dr. Nasir Al Cumar – Allaha Xafido – oo ku caan baxay inuu aqoon xeel dheer u leeyahay – Cilmiga Sharciga iyo Kan Waaqica – labadaba, waayo waa ninkii qoray hadda ka hor (Fahamka Waaqica). Aragtiyadaa dartoodna loo xiray muddo dheer, waxaad ka dareemeysaa, xog badan inuu ka hayo waxa Muqdisha iyo Soomaaliya guud ahaan ka socda, inuu si xeel dheer u taxliilinayo Mushkiladda, qolana aanu u xaglinayn ee mid waqlba xaqqiisa siinayo, waana arrin aan laga heli Karin cid walba.

Maqaalka Sheekha oo aan laga bogan Karin in lawada akhriyo mooyee, waxaan ku soo koobayaa nuqdooyinka ugu muhiimsan:

1. Hordhac : uu Sheekhu kaga hadlay Soomaaliya, dad iyo dal.
    
2. Taariikh kooban : Siduu Islaamku kusoo galay, iyo Waxa gaaladu diiradda u saareyso, iyo sida loo baahan yahay Muslimiintuna iney muhimad u siiyaan.
    
3. Mushkilada hadda taagan: oo sheekhu dulmaray dagaalkii ehliga, hogaamiye kooxeedyadii, Maxaakimtii maamulka qabsatay, isku dhicii iyaga iyo Dawladdii Cabdillaahi Yusuf iyo Soo gelitaankii ciidamadii xabashida, kadibna samayntii is bahaysigii Asmara, iyo kala jabkiisii uu u qaybsamay : Jabuuti iyo Asmara, Meelaha qaarkoodna ray’igiisa ku daray wexey la ahayd. Iyo waxa dhici kara oo ah, in Dawladda Shariif la taageero, Itoobiyaan soo galo, Maxaakimtii oo qaybsantayna madaxa laysu geliyo, dhiigu qul qulo, fitnadu ballaaratu, mashaqooyin aan laga lug bixi karinna qoorta lala galo. (Waa intaan dagaaladaanu dhicin).
    
4. Qiimayn Sharciya Xukuumadda Sh. Shariif: Wuxuuna yiri: (( Sida muuqata barlamaanka Sh. Shariif u doortay Madaxweynaha Soomaaliya, maaha mid matalaya (Ahlul Xalli Wal Caqdi). Waayo wexey Sh. Sharif Madaxweyne u doorteen iyadoo dhulka ay gacanta ku hayaan Mujaahidiinta kooxohooda kala duwan, kuwaasoo ay ka mid yihiin, garabka Sh. Shariif, DKMG ahina ayan wax joogitaana oo la sheegi karo lahayn. Doorashada sidaasoo kale ah oo laga tegayo dadkii xaqqa u lahaa, ayna samaynayaan kuwa aan xaq u lahayn, maaha wada sharciya oo lagu doorto madaxda, iskaba daa haddii ay la socoto ansixinta distuur aan sharci ahayn. Waaqicuna waxa weeye, ciidanka maxkamadaha (Garabka Jabuuti) waa koox aan amar ku lahayn kooxaha kale, Kooxaha kalena amar iyada kuma leh. Waxa markaa soo haray waa doorashada Sh. Shariif Madaxweyne loo doortay, oo siisay xoogaa awooda oo ku salaysan taageerada reer galbeedka iyo dawladaha deriskaa. Waajibka iyo Faralka hadda taagan waxa weeye: In walaaluhu isugu yimaadaan Kelimad Midaysan oo dhexe. Aadna ay ugu xisaabtamaan, awoodooda, iyo cawaaqibta dhalaneysa ee ay filayaan dadka caqliga iyo cilmiga iyo aragtida toosan u saaxiibka ah))
    
5. Kooxaha Saaxada Jooga: Wuxuu dabadeed Sheekhu mid mid uga hadlay kooxaha saaxada jooga, iyo madaxdooda, wuxuu kaloo wax ka tilmaamay astaamaha dadka dhex dhexaadin iyo heshiisiin ka geli kara oo ay ka mid tahay niyadda wanaagsan, dhexdhexaadnimo, kalsooni ay ka helaan kooxaha is haya, iyo cilmi iyo xikmad dheer oo ay wax ku maamulaan, ugu dambaynna sheekhu wuxuu ishaaray in haddii niyad is afgarasho la helo, siyaaba badan xalka wadanka loogu heshiin karo, fursadaha faragelinta shisheeyana lagu yarayn karo, taasoo ay ka mid tahay, in qola kastaa meelaha ay haysato nidaamka ay aragto ku maamusho, oo si federal ah wax loo wadaago, ama si konfederaal ah, oo ah maamulo madax bannaan oo is kaashi guud leh, dabadeedna layska kaashado arrimaha guud sida amniga iyo difaaca dalka iyo siyaasadaha guud.

Dhambaaladaanu wexey qayb ka yihiin silsilad dhambaalla aan kala jog lahayn oo ka imaanaya Culimada iyo Ducaadda Islaamka gudo iyo dibad, Soomaali iyo Qeyrkeedba, kuna socota, walaalaha masuuliinta ka ah, qaybaha Muqdisha ama Koonfurta inta badan ku dagaalamaya. Raggaas Madaxda ahi waa rag lagu yaqaan aqoon diineed oo xeel dheer iyo u adeegid Islaamka, waxaana weli la quudaraynayaa iney dareemaan dhambaaladaan ku dheehan walaaltinimada iyo kal gacalka, dhegahana u raariciyaan, una ogolaadaan wuxuun sawaabka ka mida iney xambaarsan yihiin.