Sharaxa Buluuqul Maraam : Sheekh Shariif Cabdinuur

Cabdillahi ibn Cumar- radiyal Laahu canhumaa- waxaa laga weriyey in uu yiri: Rasuulkii Alle- sallal Laahu calayhi wasallam- wuxuu yiri: “Biyuhu markay gaaraan laba aashuun (qullatayn) ma aqbalaan nijaaso.”

Qullatayn waa qullah oo laba laga dhigay. Aashuunka weyn baa qullah la yiraahaa, qullana waxaa loogu magacaabay waa mid la qaadi karoo qof xoog leh uu qaadi karo; dhulka ka hinjin karo. Waxaa la mid ah tanaga iyo dhoonharaadda... marka weel weyn oo aashuumada waaweyn iyo haamaha waaweyn iyo sidaasoo kale ah muggiis ayaa qullah la yiraahaa. Markaa laba aashuun bay noqonaysaa iyo laba haamood iyo wax sidaasoo kale ah ama laba kharbad oo waaweyn siduu Imaamu Shaafici- radiyal Laahu tacaalaa canhu- uu ku fasiray isagu.

[biyuhu markay intaas gaaraan] ma aqbalaan nijaaso oo nijaasada waa iska celiyaan weeye macnaheedu.

Afarta asxaabu sunankaa weriyey, Ibn khusaymana waa saxiix yeelay iyo Ibn Xibbaan (Abuu Xaatim, Muxammad ibn Xaatim Al Bustii) iyo Xaakim (Abuu Cabdillaahi an Naysaabuuriyyi, Muxammad ibn Cabdillaah). Saddexdaasuba mid waliba kitaab saxiix uu ku magacaabay buu leeyahay, oo way saxiix yeeleen. Waana sida ay sheegeen oo xadiisku saxiix weeyaan oo waxaa saxiix yeelay isaguna Shaykh Albaanii Saxiix alJaamic asSaqiir iyo Irwaa’il Qaliil iyo qeyrkoodba.

Xadiiska hadal fara badaan iyo waxbaa ku jirjira oo sanad[1]kiisaa wax laga sheegsheegaa, qaarna isku dayeen inay daciifiyaan, laakiin xadiisku shaki la’aan waa xadiis saxiix ah.

Xadiiskanina markaa xadiiskii labaad ee Abuu Saciid Al Khudrii ayuu shardi ku kordhinayaa oo biyaha Nebigu- sallal Laahu calayhi wacalaa aalihii wasallam- [ka yiri]: “biyuhu kuwa dahuur ah weeyaan oo waxba ma nijaaseeyo” biyaha badan ee markaa laba aashuun (qullatayn) iyo wixii ka badan gaaraya weeyaan.

Laakiin hadday biyuhu yar yihiin oo qullatayn ay ka yar yihiin nijaaso waa aqbalayaan weeyaan oo way nijaasoobayaan.

Marka saddexdaas arrimood marka la isu geeyo; xadiiskii Abuu Saciid Al Khudrii iyo ijmaaca iyo xadiiskan Cabdullahi ibn Cumar- radiyal Laahu canhumaa- baa masalada xukunkeedii oo kaamil ihi inoo soo baxayaa oo waxay noqonaysaa: biyuhu hadday yar yihiinna nijaaso kastoo ku dhacdaayu ama ha dooriso ama yeynan doorinine way nijaasaynaysaa. Yaraantana xadkeedu waa wixii qullatayn ka hooseeya, qullataynna xadkaa aan sheegnay weeyaan. Biyuhu hadday badan yihiin oo nijaasadaa ku dhacday ay doorisana iyaguna waa nijaasoobayaan. Haddiise biyuhu badan yihiin oo qullatayn iyo wixii ka badan ay yihiin oo nijaasadiina aynan doorinin ma nijaasoobayaan. Saasuu masalada xukunkeedu noqonayaa.

Sharaxa Buluuqul Maraam: Shaykh Shariif Cabdinuur
Waxaa diyaariyey: Mashruuca qoraal-u-rogista casharadii Shaykh Shariif Cabdinuur
W: www.shariifcabdinuur.org
E: buluuq@shariifcabdinuur.org

[1] Sanad: xadiis walbaa wuxuu u qaybsamaa laba: sanad iyo matni. Sanadku waa silsiladda dadka kala weriyey laba bilaabo shaykha kitaabkiisa ku qoray ilaa Rasuulka-sallal Laahu calayhi wasallam-. Matniguna waa midhaha/erayada xadiiska.

Buluuqul Maraam |Kitaabka Dahaarada| Cutubka Biyaha: Xadiiska 4aad