Sharaxa Buluuqul Maraam : Sheekh Shariif Cabdinuur
Hordhac
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على رسول الله وعلى اله وأصحابه أجمعين, أما
بعد:
Habeen Isniin ah oo bisha Dul-Qacdah ahayd 24, sannadkii 1415H ayuu Shaykh
Shariif Cabdinuur Shariif Xassan bilaabay casharo uu ku sharaxayey kitaabka la
yiraaho (بُلُوغُ اَلْمَرَامِ مِنْ أَدِلَّةِ اَلْأَحْكَامِ) Buluuqul Maraam min
Adillatil Axkaam (Maqsuudkii oo laga gaaro adillada axkaamta sharciga ah!).
Sheekhu kitaabka wuxuu ku akhriyey Makkah al-Mukarramah.
Habka aan casharada u diyaarinay:
Af Soomaaliga la qoro iyo Af Soomaaliga dadka intooda badani ku hadlaan way kala
gedisan yihiin, tanina waxay sababtay inaan isku dayno inaan waxoogaa yara
hagaajino qoraalkii aan cajaladaha ka qornay anagoo yaranayna isbedel ku yimaada
sheekha hadalkiisa. Tusaale ahaan: sheekhu wuxuu adeegsanayaa xadiiskanKADA,
masaladanTADA, iwm. Kalamadahan oo kale waxaan ku bedelnay sida caadi ahaan loo
qoro Af Soomaaliga: xadiiskan, masaladan, iwm.
Sheekhu wuxuu casharada u akhrinayaa arday xer ah oo uu kitaabo kale usoo
akhriyey, sida Riyaadus Saalixiinka, goobta uu casharada ka akhrinayaana waa
Makkah. Sidaas darteed waxaa dhacda inta badan in sheekhu aanu turjumin
kalmadaha qaarkood ee uu carabi ku maro. Tusaale ahaan:
قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ -rعَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ
Sheekhu ma soomaaliyeynayo intaas ee sideeduu ku dulmarayaa. Taasi waxay keentay
inaan sidan u soomaaliyeyno:
Abii Hureyrah- radiyal Laahu canhu- waxaa laga weriyey in uu yiri: Rasuulkii
Alle- sallal Laahu calayhi wasallam- wuxuu yiri:
Soomaaliyeyntaasi waa mid caan ah oo culumadoo dhani (intaan maqlay) adeegsadaan
xertana la baro.
Haddaan helno sheekha oo kalmadda meel kale ku Soomaaliyeeyey kaasaan
adeegsanaynaa, haddii kale micna la wada yaqaano oo aan rajaynayno haddaan
sheekha usoo bandhigi lahayn inuu ogolaan lahaa ayaan adeegsanaynaa meesheedii.
Haddii ay dani kallifto inaan hadalkii sheekha wax ku kordhino si aan arrin u
caddayno, waxaan adeegsanaynaa [ ]. Taas macnaheedu waxa weeyaan qoraalka [ku
dhex jira labadan qaws] kama mid aha hadalkii sheekha.
Waxaa xusid mudan:
Salliga Nebiga- sallal Laahu calayhi wasallam- ma aanaan Soomaaliyeyn ee sidiisa
ayaan u deynay. Sidaas ayey culumadu sheegeen inay habboon tahay- sallal Laahu
calayhi wasallam- taas ayaana sharci ahaan sugan. Maadaama ay dikri tahayna
sideeda in loo adeegsado ayaa fiican.
Taas waxaa kale oo la mid ah, subxaananuhuu wa tacaalaa, radiyal Laahu canhu ama
raximahul Laah, oo aan doorbidnay sidooda Muslimiintu ay u adeegsanayeen
weligood inaan u deyno ee aanan waxba turjumin, macnahooduna waa iska cadyahay,
Soomaalida badankooduna way fahmayaan.
Waxaan casharada u samaynay cinwaano. Tusaale ahaan, xadiis walba waxaan u
qaybinay Matni (qoraalka asliga ah) iyo Sharax (Sheekh Shariif Cabdinuur).
Hadduu xadiisku dheer yahay, faqra kasta cinwaan-hoosaad baanu u samaynay si
akhrintu u fududaato. Cinwaanadan qaarkood waa hadalkii sheekha oo aan soo
qaadanay, qaarkoodna waa ku dheeraad hadalka sheekha.
Danta koowaad ee aanu ka leenahay casharadan diyaarintoodu waa in dadku fahmaan
xadiiska Nebiga- sallal Laahu calayhi wasallam-, kuna dhaqmaan. Tan labaadna waa
inaan culumadeena dedaalkoodi wakhtiga dheer ay ku bixiyeen aan la ilaawin ama
uusan ku koobnaanin koox shacabka ka mid ah oo taqaana meesha laga helo iyo sida
looga faa’iideystee, aanu umadda oo dhan usoo bandhigno si looga wada
faa’iideysto.
Eray bixinta Ibn Xajar:
1) Todobadaa weriyey: Axmed, Bukhaari, Muslim, Abuu Daawuud, Tirmidi, Nasaa’ii,
Ibn Maajjah.
2) Lixdaa weriyey: Bukhaari, Muslim, Abuu Daawuud, Tirmidi, Nasaa’ii, Ibn
Maajjah.
3) Shantaa weriyey: Axmed, Abuu Daawuud, Tirmidi, Nasaa’ii, Ibn Maajjah.
4) Afartaa weriyey: Abuu Daawuud, Tirmidi, Nasaa’ii, Ibn Maajjah.
5) Saddexdaa weriyey: Abuu Daawuud iyo Tirmidi iyo Nasaa’ii.
6) Muttafaq calayhi: Bukhaari iyo Muslim ayaa weriyey.
HALKAN Ka Akhri Xadiiska 1aad...
Waxaa diyaariyey: Mashruuca qoraal-u-rogista casharadii Shaykh Shariif Cabdinuur
W: www.shariifcabdinuur.org
E: buluuq@shariifcabdinuur.org
Faafin: SomaliTalk.com | November 9, 2012
|