Sideed U Noqon Kartaa Qof Guulaysta?
mawduucan waa mawduuc muhiim ah qof walbana uu ku hamiyo in uu noqdo
noloshiisa qof walbana oo inaga mid ah ku hamiyo mar walbana uu is hor dhigo
Seebaan ugu gulaysan karaa noloshadayda anan u noqon karaa qof guul ka soo hooya
wax walba oo uu u dhaqaaqo.
Waxaad ka bilabaysaa naftaada oo noqo ka bilaabaya, waxaad isku daydaa in aad ku
gulaysato arimahaaga khaaska ah ee ku khuseeya adigoo naftaada la dhaqmaaya
allah swt waxuu yidhi anigo macnaheeda inoo soo gudbinaaya madaama oo aanu webka
soo qorin carabiga ( allah ma badalo qoomna ilaa ay ayagu badalaan nafahooda) ku
kalsoonoow naftaada ,naftaada oo aad ku kalsoonaato waxay kuu hagaysaa khayraka
iyo in aad ku guulaysato wax walba oo aad qabanayso ha u arkin naftaada daciif
oo ha liidaysan kuna kalsoonow naftaada adigoo allah swt la kaashanaaya kuna
kalsoon wax walba oo ad qabanaysona Allah u tala saaranaaya.
waxaa is waydiin mudan seebaan u noqon karaa qof naftiisa ku kalsoon kalsoonidu
waa lagama maarmaan .
Waxaad barataa naftaada miisaan caqligaaga maskaxdaada waxa ku jira gudahaaga
miisaan saar oo noqo qof naftiisa yaqaan
ha ku xidhin naftaada wax kali ah in badan waxad furtaa maskaxdaada oo aad
bilowdaa in aad kaga shaqaysiiso oo aad waxyaabo badan shaqadeed u dhiibto
waxaad kaashataa saaxiibada wan wanaagsan ee ku sheegaya waxaad ku
wanaagsantahay waayo saaxiibkaa waxuu naftaada ka ogyahay wax aad ogayn tusaale
ahaan waxuu ogyahay waxyaabaha aad ku fiicantahay ee aad ka soo bixi karto marka
horena waa in uu noqdo saaxiibkaa , saaxiib wanaagsan oo khayrka kula jecel wax
walba oo xuna kula neceb .
Maxaad ku garataa in uu saaxiibkaa ku jecelyahay oo saaxiib wanaagsan yahay waa
ka markaad wax xun ku dhacdo ku qabta ee ku yidhaa saaxiib waxaas waa wax xun
waaka mar walba kuula dhaqaaqa oo jecel in aad isku raacdaan meelaha wan
wanaagsan waaka kugu naxsteexeeya mar walbana ku xasuusiya Allah swt .
Waxaad kaashataa macalinkaaga ha noqdo midka masjidka wax kugu bara ama schoolka
ama jaamacada mar walba la tasho oo ka qaado waxyaabaha wan wanaagsan ee
naftaada u kordhin kara in aad gulaysato oo aad gaadho meesha aad rabto kana
qaado nasteexooyinka wan wanaagsan.
Waxaad ku cel celisaa hadalada wan wanaagsan ee kugu dhiiri galin kara in aad
gulaysato oo aad gaadho meel sare oo aad ku hamiyayso kuna suurta galin karta
gaadhisteeda sida ( waan isku dayayaa waan baran doonaa wanan ka fakarayaa in
aan barto waan qaban karaa waan awoodaa).
Waxaad iska ilaalisaa in ay naftu ku hagto oo aad daciifto kuna tusto in aad
tahay qof awood yar oo aan waxba qabsan karin marnaba hana ku cel celin hadalada
aan guusha wadin sida ( ma awoodo ma samayn karo I. W . M).
Waxaad goobo galisaa ama aad qortaa waxyaaba aad qaban karto ee aad awooda u
leedahay oo dhan haba ahaato hami fog oo aan la gaadhi karin qor oo isku day in
aad sida ugu dhakhsaha badan u rumaysid arintaas hana ku dayn sida dadka qaar ay
yidhaahdaan waxaas iyo waxaas hala qabto haa insha allah waanu qaban oo ayna
bartiiba ka qaadin waa in aad markiiba ficil galiso waxaad tidhi aadna ku
miisaanto naftaada oo aad miisaanka saarto waxaas markiibana aad ku dhaqaaqdo
hana isku dayin wax aad maanta qaban karto in aad bari u dhigato .
Isku day in aad jeclaato waxaa aad qabanayso oo aadna ka tagin oo aad ka midho
dhalisid naftana ku amartid in ay qabato oo ayna go goayn marnaba arintaas ilaa
ay ka midho dhaliso .
Hadii aad waxaas ku fashilanto oo aad qaban kari waydo fashiladaasi way tagtay
adna waad joogtaa isku day in aad dhamayso oo aad daawayso oo aad odhan iga daa
waxba qaban kari maayee qof walba waxuu leeyahay waxyaabo uuna qaban karin oo ay
naftiisu ku fashilmato qofka ibn aadamka ah mar walba ma guulaysto guuldaraduna
mar walba waxay balan la dhigataa guusha oo ay garab roortaa .
Waxad aqoonsataa ceebaha naftaada ku qor wax walba oo naftaadu ceeb leedahay oo
ay ku fashilantay hagaajinteeda qor oo isku day in aad daawayso oo aad iska
reebto markaad qorto kadib dul istaag oo isku day in aad naftaada ka jarto oo
aad ka gulaysato oo aad iska dayso ceebahaas oo dhana aad ka suusho .
Waxaad bilawdaa sidii aad u daawayn lahayd wax walba oo aad ku fashilanto ha ka
hadhin waa lagama maarmaan qofkastaa in uu ogaado waxay naftiisu qaban karto iyo
waxayna qaban karin waxay ku xuntahay iyo waxay ku wanaagsantahay waxay ku
fashilantay iyo waxay ku guleesatay waa in aad qortaa kadibna iska daawaysaa oo
aad u doonto daawo aduunka wax aan daawo lahayni ma jirto waxuunbaa ugu daran
qofka ceebihiisa iska indha qabta iyo tay u sheegaan macalimiinta saaxiibadiisu
ee gees intuu iska mariyo asagu qumane isla noqda qofkaasi ma gulaysto waligiis.
Waxaad ogataa waxa aad u nooshahay ee aad u socotaa in ay tahay naftada oo aad
wanaajiso iyo ayadoo aad ogaato meelaha dhamaan ay daciifka ka tahay iyo in aad
ogaato dhamaan meelaha aad ku guulaysato ee aad ogtahay naftaadu in ay ku tahay
mid ka adag maah maah ayaa waxay tidhaa ( waxaad sixidiisa bilowdaa
dhamaadkiisuna wuu saxmaa)
waxaad ogaatay naftaadii waxyaabihi ay ku fashilmaysay iyo waxyaabahay ku
guulaysanaysay waadna saxday waxii qaldanaa .
Waa in aad ahaato qof dagan ahna la saaxiib dad daganaansho u dhashay taasi
waxay kaa caawinaysaa in aad ku gulaysato wax walba hadii aad naftaada ilaaliso
oo aad wax walba ku dhamayso daganaansho naftaada aad ka saxdo wax walba oo
daciifnimo iyo xumaan ah aadna la saaxiibto qof wanaagsan oo dagan oo kugu
dhiiri galiya mar walba hami sare iyo hiigsi dheer waxaad noqonaysaa qof
naftiisa wax tara dadkiisa wax tara dalkiisa wax tara waalid noqon kara tusaale
iyo tusmo umadna bad baadin kara waxaad noqonaysaa shakhsiyad aad u saraysa oo
umada islaamka iyo qoyskiisa iyo qaraabadiisa ka muuqda oo ka magacaaban .
Hadii aad nolosha noqon mid mar walba hamiya oo hadaf leh oo masuuliyad isa
saara oo mar ka faiidaysan khaladaadkiisa oo aan naftiisa aqoon ceebteeda iyo
manfaceedaba waa sida ilmaha yar ee aan waxba kala garanahayn noloshiisuna waa
uun iska noole .
Waa in aad noqoto qof mar walba ka shaqaysiiya naftiisa iyo maskaxdiisa oo
isticmaala maskaxda uu rabi ina siiyay oo baaxad wayn leh oo aynaan qiyaasi
karin wax tarkeeda waa in aad ahaato qof mustaqbalka ka fakara oo ay ku jirto
hami sare iyo horu mar gaadh .
Waxaad mar walba xasuusataa ducada allah swt in aad mar walba in uu ku wanaajiyo
ka barido oo aad adna dadaalka badisid oo aad naftaada badali karto ..
waa in aad inta badan waxaad jeceshahay ka shaqayso aadna isku daydo in aad
waxaas jeceshahay aadna ku dadaasho kuna hamido sidii aad u xaqiijin lahayd .
waa in aad xariijin hoos dhigto oo aad goobo galiso hadafkaaga aadna hor dhigtaa
wajigaaga waa in uu noqdo hamigaagu mid sareeya tusaale ahaan ( waa in aan noqdo
Dhakhtar )(waa in aan noqdo mid hawshuu galaayo oo uu jecelyahay noqdo dadka
hawshaas haya midka ugu fiican oo uu ka soo baxo hawshiisa).
Waa in aad sawirato hadafkaaga oo aad is hor dhigto aadna ka muujiso guul aad u
saraysa ayadoo aad naftaadana tahay mid ku kalsoon hore ayaan ku soo sheegay.
waxyaabaha guusha lidka ku ah .
1 - waxyaabaha aad guul ku gaadhi karin waxaa ka mid ah ayadoo aad waydo wax
kugu dhiiri galiya horu socodka oo niyada lagaa dilo oo lagu yidhaa waxba ma
qaban kartid waxaa tahay qof aan waxba samayn karin oo lagu yaraysto lagu
dulaysto taas waxay keentaa in uuna qofku difaac badan naftiisa heli karin oo
dadka kugu xeeran in aad hore u socoto kaalin aad u wayn ayay ku leeyihiin.
2 - sidoo kale qofka ibn aadamka ah waxaa hoos uga ridi kara najaaxa uu gaadhi
lahaa faqiirnimo aanu haynin aduun iyo xanuun ku yimaada oo daciif ka dhiga .
Sideebaad u adkayn kartaa kartidaada
1- ayadoo aad ku qanacsantahay waxaad qabanayso
2- naftaada oo aad kalsooni buuxda ku qabto in ay waxan qaban karto
3 - jidh ahaan oo aad u caafimaad qabto iyo nafsad ahaanba
4 - naftaada oo aad u nadaamiso waxay qabanayso oo wax walba aad meeshiisa
dhigto wakhtigiisana siiso
5 - horu u socod aan kala joog lahayn
6 - ka jar naftaada waxyaabaha xun ee ay la qabsatay waad awoodaa
7 - badal caadooyinka xun xun kuna badal wanaag waad awooda
8 - la saaxiib dad horu socodka iyo guusha jecel oo ku xidhnoow
Waxyaabaha kugu saacidi kara in aad ka midho dhalisid guushaada
1- waxaad hoosta ka xariiqdaa oo aad (Xaddidaa) hadafyadaad leedahay adigo u
qaybinaaya kuwa waa wayn iyo kuwa yar yar kuwa yar yarna markaas aad ugu
soconayso xaqiijinta kuwa waa wayn mar walbana is waydii maxaan sameeyaa ?
sideen wax u samayaa?
2 - wakhtigaaga nadaami
3 - xooji cilaaqadaada dadka wan wanaagsan oo kasbo saaxiib wanaagsan
4 - noqo mid mar walba isku daya oo ku socda waxu qabanaayo
Waxyaabaha muhiimka kuu ah
qofka aan hore u socon waligiis ma guleesto
fikrada wan wanaagsan ama fiican oo aad keento oo aad camalkooda la imaan kuma
gaadhid guul .
caqliga waxaa loo sameeyay shaqo maskaxdaada adeegso way balaadhantahay waana
muhiim in aad ku dadaasho horu socodka iyo ka midha dhalinta wax walba
naftaadana mar walba ahoow mid ku kalsoon walaal.
mawduucan oo aan ku dheeraaday runtiina ayna fari ka qodnayn waxaan ku soo gaba
gabaynayaa intaas hadal hadii uu bato lagama waayo qalad intii wanaagsan waxay
ka ahaatay xaga Allah swt intii ka soo hadhay waxay ka ahaata aniga iyo shaydaan
raali ka ahoow cafisna insha araxmaan.
by Dr Farduus A.rahman Ibraahim
Email - maqsuud202@hotmail.com
:::Shabaabka
iyo doorka ay ku leeyihiin ummadda. |
Dr farduus
Faafin: SomaliTalk.com | May 3, 2008
|