Barnaamijkii Radio Xoriyo
10 Jun 2008.
Madaxii ciidammada Itoobiya ee Soomaaliya oo la dilay
Shirkii soomaalida ee Jabuuti oo la soo gabagabeeyay
Wakiilka TPLF ee Gambella oo galitaanka Canada loo diiday
Jamaal Diiriye Khaliif oo kasoo tagay barlamaanka Federaalka Itoobiya oo
xogwarran naga siiyey dhiibatada uu gumaysigu ku hayo Ogadenya.
======================
Madaxii ciidammada Itoobiya ee Soomaaliya oo la dilay
Mid ka mid ah madaxda ugu sarraysa ciidammada Itoobiya ee haysta dalka
Soomaaliya ayaa axaddii lagu dilay magaalada Muqdisho. Sargaalkan Itoobiyaanka
ah ayaa la sheegayaa in madaxa laga toogtay, isagoo wax ka fulinaya hawlgallo
dadwaynaha ka dhan ah oo ciidammada gumaysiga Itoobiya ka fulinayeen Suuqa
Bakaaraha ee magaalada Muqdisho.
Ciidammada gumaysiga Itoobiya ee ku sugan magaalada Muqdisho ayaa la sheegay
inay la soo daristay xaalad argagax ah markii la dilay madaxoodii ugu sarreeyay.
Wararku waxay intaas ku darayaan in dagaallo is-dabajoog ah oo isla maalinkaas
ka dhacay magaalada Muqdisho ay ku dhinteen ugu yaraan 50 askari oo Itoobiyaan
ah.
Ciidammada gumaysiga Itoobiya ayaa markii dhaawacani soo gaadhay waxay sidii
caadada u ahayd madaafiic aan aaba-yeel lahayn ku garaaceen Suuqa Bakaaraha,
halkaas ay ku dileen ugu yaraan 40 qof oo rayad ah, 123 kalana ay ku dhaawaceen.
Duqayntan ayaa sidoo kale dhaawac ballaadhan soo gaadhsiisay Suuqa Bakaaraha iyo
sharikadaha ka hawlgala, gaar ahaan sharikadaha isgaadhsiinta ee xarumaha ku leh
Suuqaas.
Shirkii soomaalida ee Jabuuti oo la soo gabagabeeyay
Shirkii ay Qaramada Midoobay qabanqaabisay ee soomaalida uga socday dalka
Jabuuti ayaa la soo gabagabeeyay, iyadoo lagu heshiiyay qodobbo ay ka mid yihiin
in muddo soddon maalmood dhexdood ah xabbad joojin lagu hirgaliyo.
Wakiilka Qaramada Midoobay u qaabisla arrimaha Soomaaliya Axmed Walad-Cabdalla
ayaa shir jaraaid oo axaddii uu qabtay wuxuu ku sheegay inuu goaansaday inuu soo
gabagabeeyo shirka, isagoo tilmaamay in dadaalkii dheeraa ee loo galay isu soo
dhawaynta labada dhinac uu guuldarro ku dhammaaday.
Arrintaas ayaa keentay in beesha caalamku ay sii kordhiso dadaalkii ay wadday,
isla markaana ay shirka soo faragaliyaan dalalka Maraykanka, Ingiriiska iyo
Talyaaniga, kuwaasoo labada dhinac ku cadaadiyay inay isu tanaasulaan oo heshiis
macquul ah ka yeeshaan qodobka la isku mari laʼaa ee ah waxa laga yeelayo
ciidammada gumaysiga Itoobiya ee dalka haysta.
Dhinacyada wadahadalladan ka qayb galaya, oo kala ah dowlada ku meelgadhka ah
iyo Isbahaysida Dib U-xoreynta Soomaaliya, ayaa wixii siniintii ka horreeyay
diidanaa inay si fool-ka-fool ah u kulmaan.
Isbahaysida Dib U-xoreynta Soomaaliya ayaa dalbanayay in ciidammada Itoobiya ay
Soomaaliya kaga baxaan muddo afar bilood gudohood ah, isla markaana heshiis
kasta oo la galayo si fiican loogu qeexo xilliga iyo qaabka ay ciidammada
Itoobiya uga baxayaan dalka Soomaaliya, hase yeeshee qodobkan ayaa loo qoray
qaab aan caddayn, iyadoo dowlada ku meelgaadhka ah laga codsaday inay ku
dadaasho sidii ay Itoobiya uga dhaadhicin lahayd inay ciidammadeeda afar bilood
gudohood kula baxdo.
Qodobada kale ee lagu heshiiyay waxaa ka mid ah in Qaramada Midoobay loogu
baaqay inay afar bilood gudohood dalka Soomaaliya ku keento ciidammo nabad
ilaalin ah oo karti u yeelan kara sugidda nabadgelyada dalka.
Hase yeeshee in kastoo labada dhinac ay heshiiskan isla saxiixeen haddana waxaan
caddayn in labada dhinac ay fulin doonaan waxa ay ballanqaadeen.
Dowlada ku meelgaadhka ah ayaan la hubin inay doonayso ama awood u leedahay inay
Itoobiya ku qabnciso inay ciidammadeeda afar bilood gudohood kula baxaan.
Sidoo kale Isbahaysida Dib U-xoreynta Soomaaliya ayaan la hubin inuu ka dhabayn
karo xabbad joojinta uu saxiixay, maadaama kooxaha dagaalka wada ay horay u
sheegeen inayna matalin kooxaha shirka ka qayb galaya, isla markaana ay dagaalka
wadayaan ilaa iyo inta ay Soonmaaliya ka caydhinayaan ciidammada Itoobiya.
Wakiilka TPLF ee Gambella oo galitaanka Canada loo diiday
Dowlada Canada ayaa oggolaanshaha dal ku-galka u diiday wakiilka xukuumadda
gumaysiga Itoobiya u qaabilsan gobolka Gambella, kaasoo doonayay inuu ka qayb
galo shir kaniisadeed oo ku soo bandhigi lahaa waxa uugu ugu yeedhay fursadaha
cusub ee dhaqaale ee gobolka Gambella.
Ninkan, oo lagu magacaabo Omot Obang Olom, ayaa lagu waday inuu ka qayb galo
shirkan oo Canada ka dhacayay sabtidii la soo dhaafay, waxaana loo diiday in la
siiyo fiiso uu ku galo dalka Canada, iyadoo lagu eedeeyay inuu galay denbiyo
baniʼaadamnimada ka dhan ah.
Ninkan ayaa lagu eedeeyay inuu ku lug lahaa xasuuqii ay ciidammada Itoobiya ka
gaysteen gobolka Gambeella sannadkii 2003, halkaasoo ay ku dileen ugu yaraan 400
oo u dhashay qabiilka loo yaqaano Anuak oo ay ka tirsan yihiin dadka ugu badan
eek u nool gobolka Gambella.
Dad badan oo u ololeeya arrimaha xuquuqul insaanka ayaa goʼaankan aad u soo
dhaweeyay, isla markaana muujiyay inay aad ugu faraxsan yihiin in ninkaas laga
mamnuuco Canada, maadaama loo tirinayo inuu xadgudubyo baniʼaadamnimada ka dhan
ah gaystay.
Xaq uma laha inuu yimaado oo Canada kula hadlo dadka Itoobiyaanka ah, mar haddii
lagu eedeeyay inuu gaystay gaboodfallo baniʼaadamnimada ka dhan ah, sidaas waxaa
yidhi nin u hadlay Golaha Cadaalada Anuak.
10 Jun 2008
Axmed Gaal-Eri
Radioxorio@radioxoriyo.com
Raadioxoriyo@yahoo.com
Radio Xoriyo waxaad ka dhegaysan kartaa Mawjadda 41 MB ee dhererkeedu yahay 7560
KHZ,iyo internetka Radioxoriyo.com,Ogaden.com Maalmahaa Talaadada & Sabtida
5:00PM – 5:30 waqtiga Afrikada Bari