Sudan iyo Soomaalida Tahriibka ah
Liiban Cabdi Cali
Khartoum.
Hayaan_8@hotmail.com
"Kuman baa cararay oon la hayn
Ciribya jaantoode"
Abwaan Indhagelle
Erayadan waxaa uu abwaanku curiyay sagaashamaadkii oo ah xilligii ay
soomaalidu bilaabeen in ay dalkooda isaga hayaamaan,manta 17 san ka dib
wali waxaa socda hayaankii mana muuqdaan ifafaalo nabadeed oo
dhow.naxaruusta allaahse lagama quusto.
Waa dhab oo dalkeenna soomaaliya waxaa ka dhacay colaad iyo gabood fallo
qof waliba iyo qoys walba saamayn ku yeeshay. Dhibtu waxa ay soo
bilaabatay muddo aan dhawayn, dhinacyada shisheeye ee cadaawadda u qaba
shacabka soomaaliyeed waxay mar walba ku lahaayeen kaalin,laakiin
soomaalideenna ayaa dulmiga ugu badan isu gaysannay,arrintaas oo ugu
dambayntii waddada u xaartay in kacdoon hubaysan lagu rido nidaamkii ka
jiray dalka.
Wixii ka dambeeyay ridistii maamulkii milatari ee Jen: Maxamed Siyaad
Barre madaxda ka ahaa,waxaa dalka soomaaliya galay fowdo iyo isku dhex
yaac dhan walba ah. Waxaana amni darradii is-cunkii walaalaha colloobay
ay horseedday in dadku kumannaan iyagoo ah ka cararaan dalkoodii
hooyo,iyagoo aan si dhab ah u ogayn halka ay ku jeedaan,waxa ay mudan
karaan iyo muddada ay ka maqnaanayaan dalkooda hooyo ee colaaddu ka
hurtay,balse ujeedkooda ugu wayni yahay in ay lafahooda kala badbaadaan
dagaallada iyo diifta ka dhalatay,
Waddammada caalamka oo dhan ayay soomaalidu u yaaceen iyagoo maray
saxariir iyo silic kuwoodii nololba ilaah u qoray,halka kumannaan kalena
ay nafwaayeen iyagoo ku sii jira safar naf la cararka iyo nolol raadiska
ah.
Badaha ayay badankood ku hafteen, boqollaal kalena waxaa ay harraad ugu
qur-bexeen dhulal lama dagaan ah, markii gawaaridii ay saarnaayeen
khasab looga daadiyay,kuwo kale warkood nolol iyo geeri lama hayo oo waa
kuwaas \maalin kasta laga naadinayo barnaamijka bbc-da ka baxa ee
Baafinta. Caddad kale oo aan kuwaas wax badan ka tiro yarayn ayaa
iyaguna ku uray xabsiyada dalalka kala duwan ee ay soomaalidu u
firxadeen.
Qaxa iyo socodka soomaalida ka cararaya dalkoodu marnaba ma joogsan,oo
mar walba waxaa la soo sheegayay wararka dad soomaaliyeed oo ku haftay
badaha xilli ay u sii tahriibayeen Yemen ama Europe.
Labadii sano ee u dambaysay soomaaliya waxaa ka dhacay dhibaatooyin
xooggan. Dalkii waxaa ku soo duulay Ethiopia oo xoog ku qabsatay,
imaatinka Ethiopia iyo gumaadka ay ka gaysatay Somalia ayaana sababay
geerida kumanaan soomaali ah iyo barakaca in ka badan Hal milyan iyo bar
geedaha hoos jiifa baadiyaha u dhexeeya Mogadishu iyo Afgooye iyo meelo
kale oo dalka ka mid ah.
Colaadaha ka sii daray iyo duruufaha nololeed iyo dhaqaale ee ka dhashay
duullaanka Ethiopia ku qabsatay Somalia,waxay horseedeen mowjado hor leh
oo qoxooti ah, dalalka soomaalidu u qexeen waxaa ka mid ah Kenya,
Djibouti iyo Ethiopia ,dadkuna kuma hakadaan dalalkaas oo way ka sii
gudbaan iyagoo raadinaya meelo kale oo nolol ahaan dhaanta.sida dalalka
Europe .
si ay xaqiijiyaan riyadooda ah in ay Europe gaaraanna soomaalidu waxay
ku khasban yihiin in ay sii maraan safarro dhaadheer oo dhib badan,ka
bilow Somalia ilaa xeebaha Italy. Dalalka ugu dhibta badan ee la sii
marana waxaa ka mid ah Sudan iyo Libiya.
Haddaba qormooyin taxane ahaan doona ayaan dhowrka maalmood ee soo socda
haddii alla idmo kaga hadli doonaa dibta ay la kulmaan soomaalida
tahriibta ah ee soo marta dalkan sudan.
Ee la socod wanaagsan.