Siminaar ugu soo gabagaboobay saxafiyiinta soomaliyeedee ku
dhaqan maglaada Nairobi
Sawirrada Halkan ka daawo....
(July 17, 2008) - Siminaarkaan oo soconayay mudo labo
maalmood ah ayaa waxa uu usoo gabagoobay saxafiyiinta
soomaaliyeed eek u dhaqan magaalada Nairobi maalinmaidii
arabacada ahayd 16 july iyada oo ay soo qaban qaabiyeen
wargeyska National Post waxaana maalgaliyey Safaarada
Mareekanka.
Siminaarkaan ayaa waxaa looga hadlayay qaabka ay suxufiyiinta
soomaaliyeed uga qayb qaadan lahaayeen nabad kusoo dabaalida
dalka Somalia.
Siminaarkaan ayaa waxaa kasoo qayb galay Ergeyga qaaska ah ee u
qaabulsan dowlada mareekanka John Yates, Susannah Price oo
wakiilka qaramada midobay u qaabilsan warfaafinta, Marka Zimmer,
Professer Dalxa iyo masuuliyiin kale.
Ergayga qaaska ee mareekanka u qaabilsan Somalia John Yates ayaa
furay siminaarka isaga oona ugu baaqay in saxafiyiinta ay nabada
ka shaqeeyaan waxaana hadaladiisa ka mid ahaa “Aniga iyo
saaxiibadyda ku sugan safaarada Mareekanka waan ku faraxsanahay
inaan taageerno siminaarkaan”.
Yates ayaa mar uu ka hadlayay saxafiyiintii ugu dambeysey ee
lagu dilay Somalia waxa uu yiri “ Dhamaanteen waxaan ka
xanuunsanaynaa dhimashada labo kamid ah saaxibadiin ee lagu
dilay gudaha Somalia, dilkii qorsheysnaa ee lau dilay wariye
Nasteh Dahir ee horaantii bisha June waxa ayna ka mid tahay
weerarada lagu haayo wariyayaasha” .
Sidoo kale Susannah Price oo ah Madaxa warfaafinta Xafiiska
Siyaasadda ee Qaramada Midoobay ayaa qudbad muhiin u ah u
jeedisay warirayaasha ka qayb qaadanayay Siminaarka waxa ayna u
sheegtay inay aad ugu faraxsan tahay inay ka soo qeybgasho
xafladdan. “Waxaan idiin soo gudbinayaa hambalyada Wakiilka
Xoghayaha Guud ee Soomaalia, Suxufiyiinta waxa ay wax wayn ka
qaban karaan ra’yiga dadweynaha sababtoo ah dadweynaha waxay
dhagaystaan idaacadaha
Zamzam Sheekh Axmed oo ku hadleysay magaca saxafiyiinta kasoo
qaybgashay siminaarka ayaa u mahad celisat wargeyska National
Post oo soo qabanqaabiyey siminaar iyo sidoo kale safaaradda
Mareykanka oo maalgelisay barnaamijkan. “Siminaar noocan oo kale
ah aad baan ugu baahannahay, waxaana rajeyneynaa inaan si weyn
uag faa’ideysan doono” ayay tiri.
Simnaarka ayaa waxaa lagu baranayay qaabkii ay wariyayaasha
soomaliyed uga qayb qaadan lahaayeen nabad ku soo dabaalida
dalkooda waxaana cashirda siminaarka bixinyaya Susannah Price oo
mudo dheer ka shaqaynaysa BBC-da hatana ah madaxa warfaafinta
xaafiiska siyaasada qarmada midobay ee Somalia, sidoo kale waxaa
ka Mid ahaa macalimiintii cashirada bixinaysa C/laahi Maxamed
Xasan (B/lack), oo ah Guddoomiyaha Ururka Wargeysyada madaxa
bannaan, Maxamed Maxamuud Guure oo ah Madaxa Taleefishinka
Alcarabiya ee Muqdisho iyo C/qaadir Maxamed Cusmaan (Barnaamij)
oo ah Madaxa Somali Media Center
Saxafiyiinta ayaa ugu dambeyntii baaq kasoo saaray sidii ay uga
qayb qadan lahaayeen nabadeynta Somalia waxaana baaqaasi ka hor
aqriyey Wariye Cabdinasir Maxamuud Cumar (Zero) iyada oo
halkaasi shahaadooyin lagu gudoonsiiyay saxafiyiinta ka qayb
gashay siminaarka waxaa shahaadooyinka gudoonsiiyey Mark Zimmer
oo ka tirsan safaarada Mareynkanka ee dalka Kenya waxa uuna
sheegay in uu aad ugu faraxsanyahay in uu siminaarka ay qayb
qaataan wariyayaal soomaaliyeed waxa uuna yirri “Inkastoon
af-Soomaaliga fahmi Karin, haddana waxaan qiyaasayay in dooduhu
aad u kululaayeen, waxyaabo badanna aad ka wada hadasheen” ayuu
yiri Mark oo u mahad naqay macallimiintii wax ka jeedineysay
siminaarka iyo wargeyska National Post”.
Bayaankii ay soo saareen saxafiyiinta ayaa u dhignaa sida tan:-
“BAAQA SAXUUFIYIINTA”
July 16, 2008
Nairobi- Kenya.
Annagoo ah Saxafiiyiin Soomaaliyeed oo ka kala socda qeybaha
kala duwan ee warfaafinta Soomaaliya sida Idaacadaha,
Teleefeshinnada, Wargeysyada, iyo Website-yada, kana soo qeyb
galay aqoon-isweydaarsi ku saabsan “Kaalinta Saxaafadda ee
Nabadda”, uuna soo qabanqaabiyay Wargeyska National Post, laguna
qabtay magaalada Nairobi- Kenya intii u dhexeysay 15- 16kii,
July, 2008.
Saxafiyiinta Soomaaliyeed kadib markii ay arkeen dhibaatada,
amaan- darrida ka jirta Soomaaliya, ayna dareemeen dowrka ka
saaran faafinta hiddaha nabadda, iyo saameynta ballaaran ee ay
warbaahintu ku leedahay guud ahaan horumarinta, gaar ahaana
taabba-galka nabadda ayaan waxaan isku waafaqnay qodobada soo
socda:-
1- Saxuufiyiinta iyagoo shacabkooda la qaba dhibaatada nabad
la’aanta, ayaan waxaan taageeraynaa geeddi-socodka nabadda ee
Soomaaliya.
2- In aan taageero buuxdo siino heshiiska ay dalka Jabuuti ku
wada gaareen Dowaladda Ku-meel Gaarka ah ee Soomaaliya iyo
Isbahaysiga Dib-u-xoreynta Soomaaliyeed, waxaana ku boorrinaynaa
in heshiiskaas laga miro-dhaliyo.
3- Heshiiskaasi inaan loo arkin inuu cid gaar ah dan u yahay,
cid gaar ahna dhibaato ku yahay, balse loo arko maslaxad caam ah
oo dan u ah guud ahaan Shacabka Soomaaliyeed.
4- Suxufiyiinta waxay ballanqaadeen, inay Nabada Soomaliya
garab-istaagayaan, kana sameynayaan, Warar, Wareysiyo,
Barnaamijyo, Maqaalo, iyo Halkudhigyo, ka tarjumaya
dhiirri-gelinta Nabadda, iyo Barbaarinta hiddaha nabadda.
5- Waxaan talo ku soo jeedinaynaa:
Ø In taabb-galka heshiiskaan laga qeyb galiyo culumaa’udiinka,
Odayaasha dhaqanka, Aqoonyahannada, Ganacsatada, Haweenka,
Dhallinyarada, Abwaannada iyo Fannaaniinta, Hoggaanka bulshada
Rayidka iyo Saxufiyiinta.
Ø In milkiilayaasha iyo Tifaftirayaasha warfaafinta Soomaalida
ay siyaan waqti dheeraad ah barnaamijyada ka tarjumaya
taabba-gelinta nabadda iyo Heshiiskaba.
6- Waxaan ugu baaqaynaaa dhammaan qeybaha kala duwan ee
bulshada, gaar ahaan ganacsatada, hay’adaha iyo dalalka deeqaha
bixiya inay sare u qaadaan wacyi-gelinta ku wajahan nabadda
Soomaaliya iyo tababarrada la xiriira dhinaca nabadda ee la
siinayo Saxafiyiinta iyo dadka u ololeeya nabadda.
7- Waxaan ugu baaqaynaa dhammaan shacabka Soomaaliyeed ee ku
nool dalka gudihiisa iyo dibaddiisa inay si hagar la’aan ah u
garab-istaagaan heshiiskaasi, inta ka gows adayagsana
heshiiskaan waxaan ka codsaneynaa inay soo raacaan doonta
nabadda.
8- Waxaan u si gaar ah uga mahad celinaynaa Qaramada Midoobay,
Dowladda Jabuuti iyo dalalkii ka shaqeeyay in la gaaro
Heshiiskii Jabuuti, waxaana si gaara u tilmaamaynaa dadaalka
ballaaran ee Mudane Axmed Walda Cabdalla, Wakiilka Xoghayaha
Guud ee Qaramada Midoobay ee Arrimaha Soomaaliya.
9- Waxay suxufiyiintu isla meel dhigeen inay dhaxdooda iskula
xisaabtamaan hadba dowrka ay ka qaataan Nabadda.
10-Waxaan gunaanadkii u mahad celinaynaa wargeyska National Post
oo fursaddan qaaliga ah u suurta geliyay saxafiyiinta
Soomaaliyeed. Waxaana sidoo kale u mahad celinaynaa safaarada
Maraykanka ee Nayroobi oo maalgelisay siminaarkan.
Cabdikariin Muxsin
Somalitalk – Nairobi
Muxsin55@hotmail.com