MAQAAL NABADEED (PEACE APPEAL)   Wednesday, July 16, 2008

• Ku Madaxda Maamulada Puntland iyo Galmudug
• Ku  Isimada, Odayaasha dhaqanka, Culumaa’udiinka, Hooyooyinka iyo dhalinyarada gobolka Mudug
• Ku  Siyaasiyiinta, qorbo joogta iyo ururada bulshada ee gobolka mudug
• Ku  Bulshada caalamka iyo hay’adaha gargaarka

Ujeedo: Baaq nabadeed

Tacsi

      Waxaan marka hore halkaan uga tacsiyeynaynaa dhammaan intii ku dhimatay qulqulatooyinkii iyo dilalkii ka dhacay magaalada Galkacyo bishaan iyo bishii la soo dhaafay waa June iyo Jully horaanteeda. Waxaan si gaar ah ugu tacsiyeynaynaa qoysaskii ay ka Geeryoodeen Alle ha u naxariistee marxuum Ali Jamac Bihi, Yasiin (Fitilig) Hasan Ahmed Ali (hasan yare) iyo C/risaaq farabadane (ka warqabe) oo intuba ahaa dad magaalada caan ka ahaa oo isugu jiray ganacsato, oday dhaqameedyo  iyo dad nabadda u ololeyn jiray.

Galkacyo:

       Galkacyo waa magaalada madaxda Gobolka mudug, waa magaalo qadiimi ah waana magaalo wadooyin badan ku furanyihiin isla markaasna ku taalla  Bartamaha Somalia. Galkacyo waxay ka mid tahay magaalooyinka ay saameeyeen dagaaladii sokeeye ee dalka ka dhacay. Galkacyo waa magaalada kaliya ee Somalia oo ila hada uu ka shaqeeyo heshiis nabadeed oo la gaaray 1993-dii

Heshiiska:

    Waxaa lagu wada degan yahay magaalada Galkacyo waa heshiiskii ay wada gareen hogaamiyayaashii siyaasadda iyo kuwa dhaqanka ee ururadii markaas dalka ka talinayey oo ay ka mid ahaayeen SSDF, SNA iyo SNDU 15kii January iyo 27 march 1993-dii.

     Runtii heshiiskaas aad ayaa looga faa’iidaystay waxaana mahadeeda leh Allah Subxaanu wata caalaa iyo intii ka soo shaqaysay oo ay hormuud ka ahaayeen Gen. Mohammed Faarax Caydiid iyo madaxweynaha Dowladda Somalia mudane C/laahi Yussuf Ahmed. 

Qodobadii Heshiiska.

       Qodobadii heshiiskaas oo ahaa mid lagu diirsaday laguna barwaaqoobay waxaa ka mid ahaa qodobadan;

1. In gobolka lagu soo celiyo nabadgelyo buuxda iyo in lagu dhawaaqo in la joojiyey isticmaalka dagaalka iyo fidnada (denunciation of the use of force and violence)
2. Wixii caqabad ah in lagu xaliyo waddo nabad gelyo, lagana dheeraado isticmaalka dagaal iyo awood ciidan.
3. Dhulka Somalia Somalibaa leh qof walbana wuxuu degi karaan, ku noolaan karaa kana shaqaysan karaa meeshii uu doono oo Somalia ka mid ah; lakiin hadana qolo walba waxay xaq u leedahay in lagu ixtiraamo meeshii ay degi jirtay dhaqan ahaan (clan area will remain under the jurisdiction of the clans living traditionally in that territory)
4. Waa in si dhaqso leh oo shuruud la’aan ah la isugu celiyaa hantida ma guurtada ah iyo hantida kale ee la kala dhaco iyo qodobo kale oo muhiim ah.

Maamullada Puntland iyo Galmudug:

         Waxaa muuqata in nabaddii Galkacyo ay ku caano maashay iyo wada hadalkii iyo xiriirkii waxgaradka magaaladu samayn jireen la dhinac marayo oo, ay muuqato is mutuxin, ismuujin, iyo hadalo colaad dhalinayaa in hawada la isku marinayo, Waxaadna moodaa dadka sheeganayaa in ay maamul ahaan magaalada gacanta ku hayaan ay dayaceen nabaddii dhibka iyo samirka loo soo maray una bedelayaan colaad ay dadka dhex dhigayaan meeshii looga fadhiyey in ay nabadaas sii balaariyaan gaarsiiyaana horumar xag dhaqaaale iyo isku xir bulsho (Economic development and Social integration). Taasna waxay muujinaysaa in aysan geyin masuuliyadda ay sheeganayaan.

Digniin:

       Waxaan uga digaynaa bulshada ku dhaqan goboka mudug in ay ogaadeen jiritaanka ummado badan oo ka xun nabadda, wada deganaasha iyo horumarka ka hirgalaya gobolkiina. Waxaan kale oo uga digaynaa bulshada gobolka Mudug dayaca, dacaayadaha maran iyo wax qabad la’aanta Maamulada sheeganaya in ay masuul ka yihiin gobolka, kuwaas oo ku guul daraystay in ay wax ka qabtaan xataa boqolkiiba shan hawshii loo igmaday una jeestay iska horkeenaka bulshada iyo fushiga danahooda gaarka ah ee dhaqaalo siyaasadeed.

Maxaa la gudboon madaxda maamulada:

        Waxaa la gudboon dadka madaxda ka ah maamulada Puntland iyo Galmudug oo ay ugu horeeyaan Cade Muuse iyo Kiimiko inay ka shaqeeyaan rabitaanka dadka oo ay ugu muhiimsan tahay nabad gelyada, soo celinta sharciga iyo kala danbaynta (Law and order) horumarinta ilaha dhaqaalaha, horumarinta caafimaadka, waxbarashada iyo abuuridtaanka shaqooyin kuwaas oo laf dhabar u ah bulshada.

Qurbo joogta:

          Waxaan ugu baaqaynaa qurbo joogta u dhalatay gobolka mudug in ay u istaagaan raadinta iyo taageeridda nabad buuxda oo ka jirta kana hirgasha gobolka mudug gaar ahaan iyo guud ahaan Somalia oo idil. waxaan kale oo idiinku baaqaynaa in aydnaan ka qayb qaadan wax kasta oo fidno dhalin kara labada dhanba kana qaybqaadataan arrimaha bulshada iyo horumarka gobolka. 

Waxaa loo baahan yahay: 

       Waxaa looga baahanyahay shicbiga ku dhaqan gobolka mudug iyo guud ahaanba labada shacab ee walaalaha ah in ay qaadaan tilaabooyinkaan soo socda; 

1. In ay istaagaan waxgaradkii, odayashii dhaqanka, culumaa’udiinka, hooyooyinka dhalinyarada oo runtii qayb lixaad leh ka qaadan karta nabad gelyada gobolka iyo guud ahaan qeybaha bulshadu, kana shaqeeyaan nabadda iyo horumarinta gobolka Mudug.
2. Waa in la caanbaareeyaa lagana hortagaa dhamaan wixii fidno dhalin kara sida hadalada colaada xanbaarsan ee hawada la isku marinayo iyo isticaalka fidnada.
3. Waa in gacan bir ah oo wada jir ah lagu qabtaa, cadaaladdana la horkeena dadka gaysanayaa dilalka qorshaysan oo bilaa ujeedada ah, lana fahmaa danta laga leeyahay in ay tahay oo kaliya in laga dhex abuuro walaalaha wada degan gobolka colaad iyo dagaal sokeeye oo horleh.
4. Waa in la soo celiyaa wada shaqayn buuxda oo dhex marta qaybaha bulshada oo ay ugu horeeyaan dadkii nabadda ka soo shaqayn jiray.

Gargaar bini aadanimo:

          Bulshada ku dhaqan Gobolka mudug waxay la ildaranyihiin sicir barar, abaaro ba’an iyo nabad gelyo xumo (Inflation, Droughts and lack of peace). Hadaba waxaan ka codsanaynaa United Nations-ka International community-ka iyo local NGOs ka in ay la soo gaaraan gargaar deg-deg ah oo binu aadannimo dadka ku tabaalaysan gobolka Mudug iyo deegaanada ku xeeranba. 

Gabagebo:

       Markasta oo ummadi u istaagto ama isu xilqaanto wax maslaxad u ah ummadda inteeda kale waxaa ka horyimaada caqabado badan oo kaga imaanayaa dadka wax ma garatada ah iyo kuwa ku nool fidnada iyo dhiigga dadka (thugs and culprits) kuwaas oo marwalba fiirsada dantooda dhaqaale iyo siyaasadeed marnana aan u naxay ummadda inteeda tabarta daran. Sidaas darteed, yaan dheg jalaq loo siin kuwaas hana loo dhabar adaygo nabadda.

    Bulshada ku dhaqan gobolka mudug oo muddooyinkaan danbe ay soo daashadeen dhibaatooyinka aan kur ku soo sheegnay oo ay ka mid yihiin sicir bararka, abaaraha iyo amni xumidu ma doonayaan in loogu daro colaad iyo dagaal sokeeye oo hor leh diyaarna uma han arrintaas. Balse bedelkeeda waxay doonayaan nabad, horumar iyo wada noolaansho. 
 

Mahadsanidin 
 
 

Mohammed Abdi Mohammud

Social activist

Hyderabad India

Email: baldho12@yahoo.com

Phone: +919 989 255 394