Maxaa u diiday Qoraaga Soomaaliyeed inuu Runta ka sheego Arimaha Soomaalida 

Marka hore mahad idilkeed waxaa iska leh Allaah, naxariis iyo nabadgelyana Rasuulkeenii ayeey korkiisa ahaatay. Kadib dhammaan akhristayaasha sharafta lahow iga gudooma salaanta Islaamka (A.C.W.W). 

Kadib bur burkii dowladdii dhexe ee soomaaliyeed, waxaa dalkeena ka dhacay dhibaatooyin fara baddan, oo isasoo tarayey, kuwaasoo ka dhashay dagaaladi sokeeye iyo kuwo kaloo loo tiirin karo maamuladii hore ee dalka soo maray. Dhibaatooyinkaas maaha kuwo shaqsi qura korka laga saari karo, mana aha kuwo xaqiiqdooda la aasi karo. Qofka ka hadlaya arimahaas la xiriira dhibaatooyinka Soomaaliya wuxuu ku fiican yahay inuu yahay qof soo sameeyay baaritaano qoto dheer ama aqoon sare u leh siday wax u dhacayeen. Ee waa nasiib darro in uu qofka soo wareysto kaliya ama soo ururiyo dhibaatooyinka ay gooni ahaan reerkiisa u sheeganayaan. 

Waxaan wax baddan aqriyay buugaag ay qoreen rag u nisbo sheeganayaan inay yihiin rag wax qora, oo haddana aad moodo raggaas inay gashan yihiin waxa la yiraahdo {Ookiyaalihii cagaarnaa}, taasoo aan ula jeedo iyagoo farta ku fiiqaya kaliya dhacdo uu geystay nin reer kale u dhashay, aadna moodeysid in kan reerkiisa dhibta uu geysto la yiri waa cafis. Waxaan mararka qaarkii ka naxaa waqtigii la gashay buugaagtaas qaarkood, qarashkii la galiyay, sidi loo qurxiyay, haddana sida uu xaqiiqda uga fog yahay. Waxaan kaloo ka naxaa marin habaabinta, la marin habaabinayo dadka aan iyagu awooda u laheyn inay sameeyaan batxin ama raadsano kara xaqiiqda, kuwaasoo wax baddan run moodaya ninkan marin habaabinayo. Waxaan kaloo ka naxaa sida ay buugaagtaas Mustaqbalka ay da’yartu u marin habaabinayaan. 

Qoraayada Soomaaliyeed intooda baddan waxaad moodaa in la yiri buugaagtiinu waxa akhrisayana dad caamo ah, oo ma eegaan ama ma tixgaliyaan inay buugaagta akhrisan karaan dad u soo joogay dhacdooyinkaas ama uga cilmi baddan sida ay wax u dhacayeen. Nasiib darro waxaan jirin hay’addo wax qiimeeya ama kala Abaal mariya qaababka wax loo qoro, oo runta u sheega kuwa xad gudba, Abaal marina siiya kuwa xaqiiqda ku dhisan. 

Inta baddan marka laga hadlayo arimihii ka dhacay Soomaaliya, waxaad arkeysaa in eeda ugu baddan dusha laga saarayo dowladdii Kacaanka , lana qarinayo gabood fallada ay geysteen raggii hogaaminayay jabhadihii dhibaatooyinka oo dhan mas’uulka ka ahaa, sida : - { USC, SSDF, SNM, SPM, iyo kuwii la midka ahaa }. Waxaad arkeysaa in indhaha laga qabsanayo xasuuqii ka dhacay Muqdisho sanadkii 1991dii.. Sidoo kale waxaad arkeysaa kuwo hadda indhaha ka qabsanaya waxa ka dhacay Muqdisho, oo u arka inay yihiin falal sax ah. Ogow mar walba haddii aad qari is tiraahdid waxa dhabta ah, in ay taariikhdu iyada is qoreyso. Qofka isku dayaya inuu qalin ku difaaco Mujrim geystay gabood fal, xasuuqa, kala qoqobka, hantidi dadka si xaaraan ah ku boobay, ogow taariikhdu iyadaa is qoreysa. 

Waxaa iga talo ah, oo weliba ah talo walaaltinimo waqtigaaga iyo maskaxdaada uga faa’idey wax ku anfacaya adduun iyo aakhiroba, oo loo aayayo. Ha isku dayin mujrimiinta ummadda kala reebay inaad ugu kala eexato qabiil iyo kan baynu isku reer nahay. Isku day inaad sheegto mar walba haddii aad wax qiimeynayso qofka wanaaga iyo sharta uu leeyahay , ee ha isku dayin inaad farta ku fiiqdo sharta mujrimiinta reerayowga kale, kiinana uu mar walba kuula muuqdo mu’min. Ha noqon Qalin ku dhiigle. 

Waxaa kaloo muhiim ah in haddii ay suurto gal tahay leyska qabto buugaagta afkaarta beenta iyo lugooyada ku dhisan bulshada ku dhex faafinaysa, ama dadka looga digo ugu yaraan. Sidoo kale in si wadajir ah loo wada cambaareeyo qoraayada ku sifoobay inay ummadda lugooyaan, oo afkaarta beenta ah dadka u gudbinaya ama isku gubaya bulshada. 

Waxaan hadalkeyga kusoo afjarayaa Soomaaliyeey aynu isku dayno inaynu is barno inaynu wax walba xaqiiqada ka sheegno, oo yeeynaan isku dayin in aynu mar walba qorno qoraalo ummadda kala geynayo, isku day inaad qorto wax dan u ah ummadda. 

Mahadsdanidiin Qoraalkii iyo Qalinkii

Cabdixakiim Jaamac Jooje 

saicentadv@yahoo.com