C/Lahi
Yuusuf Axmed waxa uu ku dhashay magaalada Gaalkacyo December sanadkii
1934.Markii uu waxbarashadiisa dugsiga dhexe iyo sare ku
dhamaystay soomaaliya, wuxuuna galay kuliyada sharciga ciidamada,
markaas kadib ayaa laba sano oo waxbarasho gaaban ah loogu diray
talyaaniga sanadadii 1954-1956.
Sanadkii 1957 dii ayaa loomagacaabay ku xigeenka taliyaha booliiska
ee gobolka Benaadir, isagoo jagadaas hayay mudo sanad ah. jagadiisii
labaad waxaa 1958 kii uu noqday taliyaha qaybta booliiska ee gobolada
Jubada sare iyo jubada hoose.
1960 bilawgiisii ayaa sanad waxbarasho militery ah loogu diray
talyaaniga. Markii uu talyaaniga kasoo laabtay ayuu qabtay jagadii ugu
horaysay ee militariga isagoo noqday taliyaha policemilitaryga ee qaybta
26 aad ee fadhigeedu ahaa gobolada Woqooyiga soomaaliya.
Sanadkii 1964tii ayaa loo Dalacsiiyay darajada Gaashaanle dhexe
"Lieutenant Colonel" waxaa uuna isla markaasi u soo gudbay maamulka
dhexe ee wasaarada gaashaandhiga soomaaliya.
Markale ayaa waxbarasho loogu diray dalka Ruushka (midawga soviet)
isagoo galay kuliyadda dagaalka ee militariga (Military war college)
sanadkii 1965-66.
Markii uu halkaas ka soo noqdayna waxaa laga dhigay taliyaha hogaanka
tababarka ee ciidanka xoogga dalka soomaaliyeed biishii may ee sanadkii
1968dii.
Markale ayaa lagu celiyay gobolada woqooyiga soomaaliya sanadkii
1969kii isagoo halkaas looga dhigay abbaanduulaha ciidankii looyaqaanay
"ciiidanka koobaad" ee fadhigooda woqooyiga soomaaliya.
Waxaa maalmihii curashada kacaanka sanadkii 1969kii loo taxaabay
xabsiga asagoo lagu eedeeyey in uu ka caga jiidayey kanaackii uu
hogaaminayey Siyaad Barre. waxaana uu xidhnaa muddo lix-sano ah iyadoo
la soo daayay sanadkii 1975tii. Maxamed siyaad barre oo madaxa u
salaaxaaya ayaa waxaa uu ka dhigay taliyaha hogaanka gaadiidka iyo
dayactirka ee xoogga dalka sanadadii 1975-1977dii.
Dagaalkii xoraynta ee soomaalida Galbeed ayaa waxaa loo magacaabay in
uu hogaamiyo ciidamada Dagaalka, wuxuuna noqday taliyaha qaybtii
kadagaalamaysay koonfur Galbeed soomaaliya, wuxuuna ciidamadii
itoobiyaanka cabdulaahi kaga adkaaday dhankaas isagoo ka qabtay dhamaan
aaggii isaga ku aadanaa,illaa uu gaadhay magaala madaxda gobolka
Nagaylle1978dii.
Sannadkii 1978 waxaa dhacay inqilaabka loo yaqaan 'Inqilaabkii
dhicisoobey', Waxa uu u galay dalka Itoobiya.
Bishii September 1978dii ayuu asaasay mucaaradkii ugu horeeyay ee
taariikhda dalka soomaaliya (SSF).
Sannadkii 1985 ayuu Mingiste Xayle maryama xabsi ay leeyihiin
ciidamadu oo kuyaal Itoobiya u taxaabay C/llaahi Yusuf. Lix-sano oo kale
ayuu xirnaa, wuxuuna xabsigii Itoobiya ka soo baxay 1991 kadib markii uu
dhacay maamulkii Mengistu, xilligaas oo dawladii Soomaaliyana ay
dhacday.
Waxa uu tegey Gobolada Waqooyi Bari ee Soomaaliya, halkaas oo uu
madaxweyne ka noqday Dawlad Goboleedkii la asaasay bartamahii sannadkii
1998. Waxana uu halkaas madaxweyne ka ahaa ilaa uu ka aadey
Eldoret/Nairobi Kenya oo lagu soo dhisayey DFKMG.
Markey
taariikhdu tahay
October 10,
2004 ayuu C/Laahi Yuusuf noqday madaxweynaha FKMG ee Dawlada Dhexe
ee Soomaaliya. Jagadaas oo uu muddo ku taamayey in uu gaaro. Waxana uu
dhawr jeer intii uu shirka Kenya socdey ku celceliyey in uu asagu
bilaabay dhibka Soomaaliya uuna asagu dhamayn karo.
December 24, 2008 ayaa waxaa soo shaac
baxay in C/laahi Yuusuf uu iska casilayo madaxweynaha DFKMG.
Isniin December 29, 2008 (oo ku
beegnayd 1dii bisha Koowaad ee Muxarram ee sannadka cusub ee Hijrada
1430) ayaa
C/laahi Yuusuf iska casiley xilka madaxweynaha DFKMG, kaddib markii uu
cadaadis kaga yimid beesha Caalamka, sida uu ka sheegay hadal uu ka
jeediyey baarlamaanka Baydhabo oo uu warqaddii is casilaadda ku
wareejiyey guddoomiyaha baarlamaanka DFKMG sida uu dhigayo dastuurka
FKMG.
Cabdulaahi Yuusuf Axmad waxaa uu leeyahay afar caruur ah (Laba wiil
iyo Laba Gabdhood) oo ku noolyihiin dalka Kanada iyo marwo.
[DGPL waxaa madaxweyna ka soo noqday C/laahi Yusuf Axmed (1998-2004),
Maxamed Cabdi Xaashi (2004-2005), iyo Maxamuud Muuse Xirsi "Gen. Cadde"
(2005-ilaa hadda)].