Warbixintii iyo Sawiradii Doodii Dhexmartay Musharixiinta Puntland
Sawirada Halkan ka daawo....
Casumaad ay soo qaban qaabisay Wasiir Caasho Geele Diiriye oo loogu talo
galay dood u dhexaysa Musharixiinta ayaa lagu qabtay hoolka shirarka ee
wasaarada haweenka iyo Arimaha Qoyska ee Magaalada Garowe.
Doodaan ayey dhexmartay ilaa 10 musharax oo ahaa musharixiinta ka soo qayb galay
Cusumaada Dooda Musharixiinta Doorashada Hogaanka Puntland ee 2009.
Warbixin kooban oo iftiiminaysa casumaada dooda musharixiinta ayaa waxaa ka hor
akhriyey u jeedadaa Dooda Wasiir Caasho Geele Diiriye oo soo qaban qaabisay
iskuna soo dubariday inay dhigto casumaadaan Dooda Musharaxiinta Madaxtinimada
Puntland.
Caasho Geele Diiriye:-
Marka hore waxaan idinka mahad celinayaa ajiibida aad naga ajiibteen
casumaadii aan Idiin fidinay iyo aqbaladii aad naga aqbasheen ayadoo waliba
xilliga wargalintu koobnaa.
Waxaa hubaal ah iinan maanta nooga baahnayn in aan idin siino xog badan oo iinan
ka hayn Puntland iyo Soomaliya guud ahaan, maadama aad tihiin musharixiin u soo
diyaargaroobay in ay u tartamaan hogaanka Puntland ee 2009.
Inta aanan nuxurka dooda gudagalin, waxaan idiin iftiiminayaa sababaha aan idiin
kugu casumay dooda maanta in aanay ka mid ahayn qodobada hoose oo ay ka mid
yihiin:-
- In aan muxaadaro idinka siiyo xaalada guud ee Siyaaso, Dhaqaalo, Bulsho
iyo Nabadgalyo ee ka jirta Soomaaliya guud ahaan iyo gaar ahaan Puntland iyo
sida ay saamaynta ugu yeesheen nolosha dadka.
- In aan madashan idinku uur baarno, si aan u ogaano barnaamijkiina
Siyaaso ee aad damacsan tihiin in aad madasha doorashada la tagtaan iyo
qaabka aad u qorsheynaysaan in aad wax uga qabtaan xaaladaha qalafsan ee
Soomaaliya idin kaga aadan iyo tan gaarka u ah Puntland.
- In aan faahfaahin dheeri ah idinka siiyo saamaynta iyo culayska nolosha
dadka iyo horumarka guud ee ay sababeen siyaasadaha sii kharibmaya ee ka
jirta Soomaaliya iyo fafalka aan hore looga baran Puntland ee ay ka mid
yihiin dilalka Qorsheysan, Qaraxyada, Burcadbadeedka iyo saamaynt siyaasada
ololeysa ee TFG, maadaama Puntland tahay dawlad goboleedka ka mid ah
Soomaaliya.
- In aan maanta si gaar ah idiinkaga gado qadiyadda haweenka muwaadiniinta
ah ee Puntland oo aan mar walba iyo goob walba afhayeen ugu ahay, si aan ugu
ololeeyo ka qaybgalkooda heerarka kala duwan ee talada Puntland oo haweenka
kaligood ka yihiin in ka badan konton boqolkiiba, inta la isla fahmayo ( Lab
iyo Dhadig) waxqaybsi loo siman yahay, raalina lagu wada yahay oo ku dhisan
cadaalada 50/50 hadii alla idmo.
Qodobadaan kadib waxay wasiiradu sheegtay in gaar ahaan doodaa musharixiinta
ay tahay gogol xaar Doorashada Puntland waxayna soo bandhigtay in ay jirto labo
qodob oo ay muhiim u ah badbaadinta doorashada oo ku dhacda si nabad ah.
- Jiritaanka iyo sii Xoojinta Maamulka Puntland oo xoog iyo maskax badani
ku baxday, Intiina badan oo fadhidaana aad qayb ka ahaydeen hirgalinteeda.
- Samatabixinta in ka badan 70% oo ka mid ah muwaadiniinta Puntland oo
isugu jira Haween, Carruur, Waayeel, Dhalinyaro, iyo Garaad Dhiman oo
dhamaantood aan musharaxnimo iyo madaxnimo midna u taagnayn, dhaqaale ku
filan oo ay ku noolaadaana aan haysan, mansab siyaasadeed iyo shaqooyin
miiska u saarana aysan u muuqan kuwaas oo u baahan kaliya Nabad Nabad Nabad
ay ku nagaadaan oo ubadkooda ku korsadaan.
Warbixintaa kadib ayaa Wasiir Caasho Geele Diiriye soo bandhigtay qodobada ee
looga hadlayo Dooda..
Haddii aynu Isku waafaqnay in wali loosii baahan yahay culays dejin dheeraad ah
oo ku aadan arimaha nabadgalyada mudada doorashada iyo wacyo galin bulsho oo ku
saabsan danta bulshada iyo maslaxada guud (the common good)
1. Waa maxay talaabooyinka aynu u baahanahayn inaan ku dhaqaaqno si looga
fogaado wax alaalle iyo wixii fawdo keeni kara?
2. Ma haboontahay in madaxda iyo aqoonyahanadeenu ay isla meel dhigaan qodobo
asaasiya oo ay tahay in puntlandta cusub hirgaliso ama ay wax ka bedesho mudo
kooban?
Nuuradiin Aadan Diiriye
.Waxaan jeclahay inaan mahad gaara u so ojeediyo wasiirka wasaarada
marwo caasho geele diiriye oo maanta u ah puntland dhalo ay dadkoo dhan
daawanayaan waxaan ka xumahay caasho geelo inay ka harto siyaasada somaliya iyo
puntland kamana aynu yeelayno arintaas.
Intaas waxaan uga gudbayaa doodaan oo ah mid muhiima in ayna noo badiyaan noona
suurto galinayaan hadaananu nahay musharixiin in aaan doodaan gacan ka geesano
hadii ay tahay dhaqaale ama dad idinla shaqeeya waxaan haysanaa siyaasiin nala
shaqeeysa oo wax ka wada compainkayaga labadaba waan idin siinaynaaa
Waxaan ku farax sanahay saaxiibaday inta ay ka hadleen in maanta ay dhacdo
doorasho xor ah oo amni ku dhacdo haba ahaatee arimaha Amniga, Cadaalada iyo
Kalsoonida..
Waxaan ka rajeynayaa in dowlada fuliso go'aankii isimada ay soo saareen oo aan
ku raacnay si aysan maanta u dhicin wax dhibaato u keeni kara Doorashada
Puntland.
Hadii aynu isu wafaqnay arintaas Aniga waxay ila muuqataa labo tilaabo
Shacabka inay ogaadaan waxyaalaha ku saabsan doorashada aniga waxaan
aaminsanahay inay puntland kadhici doonto doorosho xor ah.
Waxaa jira isimo isxil qaamay oo maanta ku jira in puntland ay si dhib la'aana
ay u dhacdo doorashada waxaa jira nabadoono isku xilqaamay sidoo kale waxaa jira
arimihii bulshada dhalin yarada, ururada haweenka oo kala hadlay cida ay quseeso
waana ku farax sanahay maanta oo aan halkaan joogno in dowladu iyaana ay soo
bandhigto arimaheeda.
Waxaa jiray qodobo dhoor ah oo ka kooban 13 qodob aan saxiixnay anaga
musharixiintaa oo ka koobnaa 19 musharax oo si tafaftiran looga hadlay sidee
gacan uga geesanaa nabad gelyada magalada magalada Garowe waana ku guuleysanay
mana hayno wax musharaxa oo amni xumo ka geystay magalada garowe.
Arinta kaliya oo ka dhiman waa in dowlada laga helaa isxilqaan oo ay u hogaan
sataa talooyinka iyo arimaha ay u soo gudbiyaan Isimadda waa inay dowladu u
hogaan sataa shacabka rabitaankiisa hadii aan ka hadalno anaga musharixiintaa
waxaan u samirnay in badan.
Waxaa jirta hadal ahaa dunida caalamak maxay doorashada puntland gacan uga
geesan wayday aniga waxaan ogahay in sadex sano ka hor ay caalamku ugu deeqday
lacag uk saabsan doorasha balse la waayey oo waliba dowladu ka gaabsatay inay
caalamka la xariirto.
Waxaan ka xumahay in dowlada oo dhoor iyo tobon bari ay ka hartay doorashadii
aysan hayn lacagtii iyo madashii lagu qaban lahaa doorashada waana dhibaato xuma
nahaysata Puntland inaan manta badbaadino way noo baahan tahay somaliyana inaan
maanta badbaadino waa noo baahan tahay Waxaan umada reer Puntland u soo
gudbinayaa in hadii la Idoorto aan sameyn doono in qofkasta oo reer Puntland uu
codkiisa dhiibto lagana baxo tuhunka iyo dhibaatada keeni karta in ay doorashadu
istaagto.
Musharax Xasan Abshir Faarax
Waxaan shacabka u sheegayaa hadaan nahay musharixiinta isku taagtay xilka
madaxtinimada inaan mudo badan shiraynay oo aan ka shaqeenaynay sidii ay
doorashadu ku dhici lahayd
- · Waxaan ku heshinay oo meel dhignay wax alaale wixii dhib u keeni kara
khal khal iyo dhibaato inaan ka dheeraano waxaan isku waafaqnay inaan gacan
buuxda ku siino bulshada inteeda kale issimo,odayaal, nabadoono dadka ku
hawlan doorashada
- · Waxaan ognahay in dad badan wal wal qabo oo qaarkood ay aamin san
yihiin in aysanba dhaceen marka anaga waxaan idin cadeynaynaa go'aan kayaga
waana dhacaysaa Doorashada
- · Soomalida waxay tiraahdaa Cadkaygow hadaanan ku helin Ciidbaan kugu
rogin qofkii aamin san eraygaan oo ah hadaan xil waayo ciidbaan ku rogin
waxay ila tahay waa qof aaamisan Cawaanimo Mana nihin anagu dadka saas u
fakaraayo
Waxaan ogaanay aqoonta u leenahay taliyaha ay soo magacaabeen oo loo
magacaabay 300 boqol ee ah ciidanka sugaya amaanka madasha doorashada waana
aqbalnay waana u jeedaan inaan anagu mar walba diyaar u nahay sida ugu fudud ee
doorashadu u dhici lahayd inaan ka shaqeeno.
Musharax: Aadan Maxamed Ciise (Gaadaale)
Ugu horeen waxaan leeyahay arintaas si loo helo nabad gelyo ayuu ku aadan
yahay oo shacab weynaha daganaasho u helaan oo mushariixintu si degan u helaan
madaxtinimadooda oo xildhibaanada si wanaagsan u gutaan shaqadooda waxaa muftaax
u ah inay ka shaqeeyaan arintaan oo ah Cadaalada oo u ah Dawo Doorashada
Puntland.
Dadka doorashada loo magacaabayo ee ah Gudiga Ansixinta iyo Xalinta Khilaafaadka
waa inuu noqdaa gudi u dhaxeeya gudi laga soo xulo Aqoon yahanada,Nabadoonada
Iyo Masuuliyiinta si uu u noqdo gudi xaq ah oo siman ee aan ahayn mid la soo
xusho oo shaqsi lagu tuhmo.
Hadaba Qodobka Ansixinta iyo Xalinta khilfaadka xagee buu marayaa?
Qodobkaan markii ay noo soo bandhigeen isimadu oo ay soo saareen In sadex qof ay
soo xushaan musharixiinta madaxtinimada Puntland oo soo bandhignay islana
afgaranay inaan labo qof soo magacaawno qofkii sadexaadna aan u dayno kii hore
oo ay magacaabeen Musharixiinta Maamulka. dowladii markii ay maqashay way diiday
oo isimadii ay ku diiday arintaas waxaa la ii sheegay sadex jeer aan maqlay Way
yeeshay dowladii, Waydiiday , Wayeeshay, Waydiiday Dowladii taas oo aad u arki
kartid in ay tahay
Dowlada hada joogta iyo dowlada kastaba waa in xoolaha shacabka aan loo adeegsan
doorashada xoolaha dowlada waa inoo ka wada dhaxeeyaa shacabka waa in la wada
ilaaliyaa.
Calibaashi Xaaji Maxamed Shire
Doorashada waa inay Nabadoonadu saxiixaan isinka u soo shaabadeeyo inay
dowladu ay gaarsiin wayday qofkasta in uu codkiisa dhibto marka waa inay dowladu
ogaato in ay tahay hab beeleed oo ay u hogaan sato.
In ay isimadu isxilqaamaan oo ay wali kaalintoodu ay banaan tahay meeshaan waa
in beel baa lagu shaqeestaa taasi waxay saaraysaa shakiga
Waraaqaha beentaa ee la soo qoray si taas loo joojiyo Anaga musharixiintaa oo
xoogoodii iyo caqligoodii raba inay dadka ka samatibixiyaan waxay ila tahay hada
aniga inaysan ii inaan wadno wax dhibaataa.
Wacyi galin iyo Warbaahinta koley somaliya waxay u caan baxday wax xun inay
baahiso oo dhibka ay ka raadiso dowlada ee anaga aysan wax xun naga baahin
Calafkoodii waa soo qaateen oo waa ay duntay puntland marka si aan loo bur burin
reer puntlanow hala aado cida dhibka wada anaga musharixiintaa ma aha waxa
dhibka wada.
Musharax Maxamed Cabdinuur Xirsi
Anaga musharixiintaa walaaca waa idinla qabnaa oo anaga iyo dadweynaha waan
simanahay dhanka walaaca waxaana ka baqaynaa borosayskaan socda maanta inuu naga
halaawo oo meel kale nala aado
Jawaabtu waa masuuliyad wadareed oo dhamaanteen hadaan reer puntland nahay
nawada saaran oo waa lo okala badan yahay masuuliyada kowaad waxaa leh dowlada
maamulka ayaa leh hadii damco inuu sameeyo doorashao cadaalad ku dhisan oo cidna
la khiyimin waxaan qabaa boqolkiib boqol inaysan waxba dhicin
Isimada masuulayada labaad oo ah dadka marjac loo noqdo oo kala haga wixi
ikhlaafa oo yimaada marka ay dowlada ka soo harto waxaa iska leh isimada oo ay
ku dadaalaan in aysan puntland galin dhibaato
Ta sadexaad waa musharixiinta oo leh masuuuliyadda waxaan ka baqaynaa inaan wax
xag xagano hadii meel nala galiyo oo nalagu khasbo cadaalad daro waxaana ku
heshinay inaan wax dhib ah aanan geesan oo ay dowladu cadaalada ilaaliso oo
isamadu marjac bay ahaayeene ay masuuliyadooda qaataan waxaan qabaa si nadiifa
inaan uga gudbi doono doorashada hadii alle idmo.
Musharax C/raxman Maxamed Faroole
Cidkastaa xasiloonida u baahan xayawaanka baa u baahan
cid kabaqaysa in ay ku guul dareesato baa dhib keenta
dowlada ayey jirtaa ee dowlada ha laga doono furana waxaa u ah cadalaada
markaas baa hormar lagu heli karaa iyo amni in ay doorashadu dhacdo.
Waxaan sameenay arimo badan oo aan ka soo gudubnay oo kamida Gudigii Ansixinta
iyo Xallinta Khilaafaadka oo wax badan oo musuq maasuqa nalagu sameeyey
Anagu diyaar baan u nahay inaan ka shaqeeno amniga
Waxanaa la dhex galay isimadii waxaana ku adkeysanay in labadii musharax ee
ka dhimanaa inaan geeno goobtaas oo ahayd inay ka hawl galaan Gudiga Ansixinta
hadii aysan ka hawl galin waxaan qabanaynaa shir waxaana ku soo bandhigaynaa
ajandahayaga ku aadan hadaan la badbaadin arintaasna waa arin keeni karta amni
xumo in doorashadu dhiciwaydo.
Musharax: Cali Cabdi Awaare
Waan soo dhaweenayaa doodaan
Waxay ila fiicneyd inay dowladu joogto oo la iswaydaarsado
20kaan musharax qofbaa ku soo baxaya ilaahay qofkuu la maago baa ku soo baxaya
1. In labada dhinacba ay abuuraan jawi nabadeed ay wax ku hergali karaan
2. Dhex dhexaadyaasha in lagu kalsoonaado oo go'aamadooda laguna qanco waxa ay
soo gudbiyaan dowladu inaysan oron isamadu dhinacbay wax u wadaan anaguna aanan
oran
Waxaan wadnaa isbadal ee waxaan wax kuwadnay waan ognahay waana naqanaa waxna ku
dooran jirnay
Wixii maslaxad loo arko in la qaato waana aragtidayda ku aadan habka ugu sahlan
oo lagu gali karo hoolka doorashada aniga musharaxbaan ahay inaan la shaqeeyo
cidii ku guuleysta oo aanan dooneyn xil siyaasadeed inaan ka raadsho puntland
waxaana diyaar u ahay inaan odaytinimo ula shaqeeyo in kastoo hankaygu uu yahay
madaxweyne.
Gabagabo:
Isku soo duuboo waxay doodaa gogol dhig u ahayd xalinta khilaafaadka
musharixiinta iyo dowlada iyo sidii doorashada ay ugu dhici lahayd si nabada
iyadoo wax rabshaa dhicin
Musharixiinta ka soo qayb galay
Musharax Nuuradiin Aadan Diiriye
Musharax C/raxman Maxamed Faroole
Musharax Cali Cabdi Awaare
Musharax Aadan Maxamed Ciise Gaadaale
Musharax Cabdiraxman Xirsi Faarax
Musharax Xasan Abshir Faarax
Musharax Maxamed Cabdinuur Xirsi
Musharax Calibaashi Xaaji Maxamed Shire
Musharax Saleban Ciise Axmed
Musharax Copra keyse jaamac
Musharixiintaan Ayaa ahayd ka soo qayb galayaasha Cusumaada Dooda Musharixiinta
Doorashada Hogaanka Puntland ee 2009.
Farhan Yasin Mire (Isqootax)
isqootax@hotmail.com
isqootax@gmail.com
Faafin: Somalitalk.com | Dec 21, 2008
|