Gowracii Masjidka alhidaaya waa Fariin cad oo
ku socota muwaadin kasta oo Soomaliyeed
(Faalo uu qoray saxafiga albashiir)
Aduunyo hadaad sii joogto wax walba waad arkeysaa dhacdadii kadhacday
masjidka culimada tabliiqa ee alhidaaya ee murugada iyo anfariirka xambaarsaneyd
waxa ay noqotay mid baal cusub ufurtay wadamada itoobiya iyo soomaliya shacabka
soomaaliyeedna tusisay dhowr arimood oo qaarkood ka dahsoonaa, waa mida horee
dadbaa qabay in itoobiya ay iska ilowday cadaawadii soo jireenka aheyd ee ay
uheysay umadda soomaaliyed kuna doodayay in itoobiyadan aaney aheyn tii hore,
waa mida kalee kuwa kalaa qabay in ciidamada itoobiya aysan shacabka
soomaaliyeed oodhan aysan usocon ee ay bartilmaameedsanayaan kooxo gaar ah oo
cadaawadi ka dhaxeyso, laakiin waxaas oodhan waxaa isku fuuqsaday foolxumadii
shalay ka dhaxday muqdisho, Ciidamado itoobiyaana oo wata dabaabado ayaa
masaajid dad ku cibaadeysanayaan inta soogalay jameecadii masaajidka joogtay
midba mar inta soo qabsaday intii kale ku horbireeyay sida xoolaha ookale inaa
li laahi wa inaa ileyhi raajicuun, bal maxaa dareemi laheyd hadii aad ujeedi
laheyd waxa meeshaas ka dhacayay, gabar soomaaliyeed oo ay ku qabteen masjidka
banaankiisa ayaa markii ay sidaayeen kadib iyadoo ilmeyneysa saxaafada usheegtay
in rag soomaaliyeed horteeda lagu bir bireeyay waliba loogu hanjabay iyadaa
xataa in saas loo gali doono.
Xaasidnimada Qaawan
Xaasidnimada aan xadka laheyn ee ay lasoo baxeen ciidamada itoobiya waa mid
awalba ay ogaayeen inta badan umadda soomaaliyeed mana aha markii ugu horeysay
ee ay gowracaan dad soomaaliyeed iyagoo uquuri la' xabada ee ku fakaraya in ay
nafta si xun uga qaadaan, laakiin qofka muslimkaa xanuun kasta oo uu dunida ku
arko aakhiro ayuu rabi ugu raaxeeyaa, waxaana hubanti ah in dhacdooyinka noocan
oo kale ah ay yihin kuwa sii mideynaya umadda soomaaliyeed shakigana ka saaraya
intii awal ay dabadhilifyadooda ka dhaadhicinayeen waxyaabo qaldan, mudo laba
maalin ah ayey ciidamada itoobiya xamar ku xasuuqeen dad laba boqol ku dhaw
kuwaasi oo dhowr iyo labaatan ka mid ah midi cunaqa iyo qoorta looga gooyay,
waxa ay madaafiic aan loo meeldayin uqeybiyeen xaafada ka mid ah muqdisho iyagoo
si aan loo meeldayin ugu garaacaya meelaha dadka rayidka ah ay ku nool yihiin
sidoo kale waxa ay rasaas la beegsanayeen shaqsi kasta oo soomaali ah oo ay kor
uga jeedaan rag, dumar, iyo caruur tuu doona ha ahaadeene, wiil ka mid ah
dhalinyarada mudo daganeyd xaafada huriwaa oo qadka taleefanka iigu waramayay
ayaa iisheegay in waxii uu arkay iyo waxii uu maqlayay ay ahaayeen kuwa isagaba
nolosha nacsiiyay, waxa uu yiri qoyskeyga anigaa xaafada kaga haray si aan
guriga tuugada uga ilaaliyo laakiin guri iska daaye nafsadeydii ayaan meel aan
geeyo waayay, gurigiina laba madfacbaa dhulka dhigay oo wuu baaba!ay, waxa uuna
yiri uma qoomameynayo waayo dadkii xaafada ayaaba qaarkood iyagoo la gowracay
aan aasnay anigana waxaan sugayaa waqtiga la igowrici doono, balse waxaan ku
sheegayaa buu hadana yiri in dadkeena xaafada ku harsan uu hada go'aankeenu
noqday in aaney itoobiyaanka nololba nagu qaban waayo qofna diyaar u ama aha in
ciidamo itoobiya ay silac dilaan, iyadoo na dishay bey meydkeena qabsaneysaa
maahee waayo wey noocadaaday heerka ay xaasidnimadooda gaarsiisan tahay,
wiilkaasi waxa kale oo uu iisheegay in oday dhowr iyo sideedan jir ah oo
xaafadiisa daganaa uu ku jiray wadaadadii lagu gowracay masjidka alhidaaya oo
shalay ay meydkiisa kasoo qaadeen oo ay aaseen.
Culimada Tabliiqa
Culimada Tabliiqa oo uu saldhig u ahaa masaajidka xasuuqa ka dhacay waa culumo
aan shaqo ku laheyn arimaha siyaasada,dagaalada, iyo xataa muranada mamaadii'da
kusaabsan ee ay culamada kele ee soomalaiyeed isku qabqabsadaan, kaliyana
shaqadoodu tahay faafinta diinta islaamka, waxayna waaya'araga qaarkood dhibka
shalay soogaaray u aaneynayaan in qaboobidaasi ay qeyb ahaan ukeentay, waayo
dagaalka o ka holcaya SOS oo la ogyahay inta u masaajidkaasi ujiro ayay iska
dhexjoogeen iyagoo aan wax cabsi ah qabin fileyna in itoobiyaanka ugu soo
galayaan sidaana ogowracayaan waxa ayna cibaadadooda sii wateen ilaa gudaha
loogu soo galo oo mid mid loosoo qabsado, inkasta oo qadarta rabi meesha taalay
hadana taxadar la!aan ayaa ka muuqatay sida muuqata, laakiin tani waxaa ay
tusaale u noqotay iyaga iyo soomaalida oo idil, waxaana hubinti ah in qorshahani
uu ahaa mid laga soo shaqeeyay oo iyaga lagu bartilmaameedsanayay waxa kaliya oo
lagu cadaawinayana ay aheyd faafinta diinta islaamka taasina waxaa cadeyn usii
ah qafaalashadii ardada yaryarkaa ee barineysay culuunta islaamka ee ay ka
kaxeysteen itoobiyaanka halkaasi oo aan la ogeyn halka ay la!aadeen.
Dowladda
Mas'uulka kaliya oo waayad loo hanweynaa waa Ra'iisul wasaaraha Nuur cade
hadalkii uu axadii jeediyay ayaa sumcadiisa dhulka ku jiiday, iyadoo uu
dhagihiisa ku maqlayo madaafiicda ay itoobiyaanka sida arxan la!aanta ah ugu
garaacayaan dadka rayidka ah ayuu yiri dowlada iyo ciidamada itoobiya wey
isdifaacayaan waxayna arintaasi noqotay meeshii cir laga filaayay bey ciiryaamo
ka timid iyadoo dhalisay niyad jab balaaran oo ku timid taageerayaal badan oo ku
hanweynaa oo ka filayay in uu noqondoono mas'uul taariikh reebi doona, waxaana
muuqata in uu isbadal weyni ku yimid habdhaqankiisii siyaasadeed sabab kasta ha
ahaatee, ninka isugu dowlada hogaamiya ee C/laahi yuusuf awalba cidi kama sugeen
wax naxariis ah waayo waxaaba lagu tilmaamaa in mansabka uu hayo uusanba
aaminsaneyn in uu soomaali oodhan uhayo oo ay ka tan badisay dabeecad
qabyaaladeed isagooba dadka muqdisho ka aaminay in ay yihiin hal qabiil oo
cadawgiisa ah waxaana lasoo wariyay in habeenka ay cadowga itoobiya culimadda
iyo shacabka ku xasuuqayaan muqdisho in uu Washinton kaga qeyb galayay shir ay
dad taageersan oo beeshiisa ah ugu qabteen isagoo halkaasina ka jeediyay hadalo
laga yaxyaxo waxa uuna sidookale booqashadiisii mareykanka halkii uu sidii
madaxweyne dalkiisa ka naxaya udhaqmilahaa uu shacabkan soomaaliyeed ee guud
ahaan abaaraha, sicirbararka iyo colaadaha la liicaya uu gargaar caalamka
uweydiin lahaa uu mareykanka ka dalbaday in ciidamada itoobiya loo fasaxo in ay
diraadaha dheereeya iyo kuwa qumaatiga ukaco u isticmaalaan dagaalada muqdisho
isagoo doonaya in dadkaan lasii cirib tiro, sikastaba dowlada ay itoobiya
horboodeyso awalba kheyrbadan lagama sugeen waxa kaliya oo la sugayana waa
goorta waqtigeedu uu imaanayo oo uu daadka socda qaadi doono inaa nabsigu marbuu
soo daahiraaye.
Sikastaba arintu ha ahaateen waxaa hubanti ah umadda soomaaliyeed in ay
guuleysandoonto cadawgana uu bixidoono marka intii loogu tala galay ay ku
dhimato inta sii noolaatana ay taariikhda baalal kala duwan ka galaan, hanka
itoobiyana uusan shaqeyn doonin waxaana lagudboon qofkasta oo soomaali ah in uu
ka xanuunsado waxa Muqdisho kasocda sida dhacdadii Masjidka Alhidaaya ee lagu
xasuuqay Culimadda somaaliyeed.
Bashiir Max'ed warsame (Albashiir)
Qaahira Masar
Email: albashiir88@hotmail.com
Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | April 23, 2008