somalia

LABADII XAQ DARO KU HESHIISHAA XAQAY KU COLOOBAAN

Jaamac Cabdilaahi Suleymaan
Cigaal215@hotmail.com

Damaca cabdillaahi yuusuf ee kursi doonka madaxweynaha soomaaliya iyo xataa samaynta maamulka puntland wuxuu yimi ka dib markuu geeryooday generaalkii aadka u shiiqinayey ee maxamed faarax caydiid bishii August 2, 1996 wixii waqtigaa ka danbeeyeyna cabdillaahi yuusuf wuxuu is tusay in ay maalintiisi tahay si uu taas u gaadhana wuxuu Markii ugu horeysay sameeyey maamulka puntland oo ka madax banaan soomaaliya uuna madaxweyne ka yahay wuxuuu kale oo xidhiidh dhaw la yeeshay hogaamiya kooxeedyadii fara badnaa ee ka jiray magaalada muqdisho kuwaas oo dhamaantood ka soo jeeday qabiilka hawiye wuxuu kale oo xoojiyey xidhiidhkii uu la lahaa dawlada itoobiya oo dhanka kale cadaw fara badan ku lahayd dalka soomaaliya,

doonista kursiga madaxweynimo ee cabdillaahi yuusuf waxay ahayd mid mudo dheer soo jiitamaysay oo marba marxalad iyo waqti taagnayd laga soo bilaabo tan Markii kacaankii October 21, 1969 talada dalka la wareegay sidaas oo ay tahay hadana marba walba waxaa ku gudbanaa gidaar isaga laftiisuna intaasba halganka waa ku jiray waagii shirkii lagu dhisay dawladii salbalaadh bishii june 1995 ee uu madaxweynaha ka ahaa general caydiid, cabdillaahi yuusuf wuxuu isku deyey inuu madaxweyne ku xigeen isu soo sharaxo si markaas uu u noqdo dhaxal suge laakiin taas waxaa ka diiday saaxiibkiis caydiid oo ay si fiican isu yaqaaneen wuxuuna madaxweyne ku xigeen u doortay mudane c/raxmaan tuur illaahay labadoodaba haw naxariistee, mudane cabdillaahi yuusuyna waxaa loo magcaabay xilka wasiirka dibu dejinta,

maaratoonkii dheeraa ee cabdilaahi yuusuf u soo galay doonista kursiga madaxweynenimo waxay u rumowday Markii la gaadhay bishii October 10, 2004 ka dib Markii ergooyinkii isugu tegay shirkii imbigaati ee lagu qabtay dalka keenya u doorteen madaxweyne ku meel gaadh ah mudo shan sanadood ah, waxaana damaciisa u sahlaybaa la odhan karaa labo qodob oo mid ahaa hogaamiyayaal kooxeedyadii beesha hawiye oo kala qaybsanaa aadna ugu kala duwanaa dhanka fekerka iyo iyana gacmo shisheeye oon talada shirka ka madhnayn talaabadii ugu horeysay ee uu qaado cabdillaahi yuusuf waxay ahayd siduu u soo magcaabi lahaa ra,iisal wasaare waxaana layska dhex mariyey inuu ra,iisal wasaare u soo magcaabayo mid ka mida hogaamiyaal kooxeedyadii reer muqdisho ee uu gacansaarka xooga la lahaa sida maxamed dheere ama xuseen caydiid,ama qanyare waxaana aad loogu dheg taagayey ninka uu ra,iisal wasaare u soo magcaabayo waxaase mar kaliya laga war helay maxamed dheere oo kursigiisii baarlamaanka u baneeyey mudane cali maxamed geedi oo siyaasada ku cusbaa talaabadii xigtayna waxay noqotay in bishii novembar 4, 2004 madaxweyne cabdillaahi yuusuf ra,iisal wasaare u magcaabo cali maxamed geedi oo ahaa dhaqtar bartay cilmiga xoolaha.

ilaa iminkana lama hubo sababta dhabta ee cabdillaahi yuuusuf ku xushay ra,iisal wasaare geedi, iyadoo la og yahay in aan labadoodu wax aqoon ah oo hore isu lahayn oo taxaa aanay xafladna ku wada kulmin waxaana loo badinayaa in magcaabistii cabdilaahi yuusuf ee ra,iisal wasaare geedi aanay ahayn mid ku timi xulasho dhab ah oo ku salaysan aqoon hore oo labadooda ka dhaxaysay waxaase kolay jiray duruufo, iyo cadaadisyo ku khasbay cabdillaahi yuusuf inuu sidaas yeelo oo doorto cali maxamed geedi kuwaas oo kaga imanayey taageerayaashiisii gudaha iyo kuwa debeda labadaba.

SADDEX SANO KA DIB HALKEE XAAL MARAYA

Waxaa la sheegaa in bilowgii wada shaqeyntooda labada nin mid waliba gaarkiisa u faraxsanaa mudane cabdillaahi yuusuf wuxuu ku faraxsanaa siduu u soo xushay nin aan dhigiisa ahayn oon lahayn waaya aragnimo siyaasadeed iyo mid milateri midna wuxuuna u arkayey kol haduu yahay nin badda qalaylka kaga soo baxay in cali geedi ku khasbanaan doono inuu maro hadba wadada isugu u jeexo dhanka kalena mudane cali maxamed geedi wuxuu ku faraxsanaa sida dhibta yar ee ra,iisal wasaare loogu magcaabay isagoon waaya aragnimo siyaasadeed lahayn, laakiin 3 sanno ka dib wax waliba waa is bedeleen waxaana cadaatay in aan cali geedi ahayn ninkii cabdillaahi yuusuf moodayey, xidhiidhkii iyo wada shaqeyntii u dhaxaysay labada nin ayaa madmadow badani soo kala dhex galay dhowr jeer oo cabdillaahi yuusuf holiyey inuu tareenka ka tuuro cali maxamed geedina isaga ayaaba qiiro qiiro galay hase yeeshee waa ruug cadaa guun ah oo talo kama soo dhamaatee hadba dhan ayuu uga wareegayaa wuxuuna nidar ku galay inuu aakhirka badda ku dari doono, cali maxamed geedi laftiisu maaha nin sokeeya ee saddexdaa sano gudaheed wuxuu soo maray habeeno iyo ayaamo badan oo khatar badan wuxuuna ka soo badbaaday dhowr shirqool oo cadawgiisu u dhigay, xiliga iyo waayaha ayaa baray inuu mar walba salaada la joogo tukado wuxuuna koradhsaday intuu ra,iisal wasaaraha ahaa tabo iyo xeelado badan oonu horteed aqoon, xaalkoodu wuxuu hada taagan yahay sidii labadii nin ee yidhi hebaloow yaa haadkaasi ku dhacayaa iyo hadba keena eega

HALKEE LAYSKALA QAADAY

Fashilaada ku timi dawladii imbigaati lagu soo dhisay ee ay gadh wadeenka ka ahaayeen madaxweyne cabdilaahi yuusuf iyo ra,iisal wasaare cali geedi shacabka soomaaliyeedna quus ka joogo taasoo noqotay kud ka guur oo qanyo u guur ayaa waxaa hada muuqatay haadaan u dhaxaysa madaxdii dawladaas ugu sareysay gaar ahaan madaxweynihii iyo ra,iisal wasaarihii farqiga labada nin u dhaxeeya ayaa sii siyaadayey maalinba maalinta ka danbaysay iyadoo midba midka kale u eedaynayo inuu isagu ka danbeeyey in ay dawladu waajibkeedii ka soo bixi waydo waxaa kale oo jira waxyaabo kale oo laysku seegay waxaana ka mida lacagta caawimada ah ee laga helo wadamada deeqda bixiya iyo sida loo maamulayo iyo cida gacanta ku haynaysa, sida la sheegayna waxaa jira xisaab badan oo ku maqan dhanka cali maxamed geedi oo uu ku soo qaaday magaca dawlada taas oon labo cali isweydiin, qodobka kale ee isna aadka laysugu maan dhaafay waxaa weeye sida loo maamulayo khayraadka wadanka iyadoo cabdillaahi yuusuf ku adkaysay in maamulka puntland u madax banaan yahay inuu ciduu doonto heshiis caalami ah la geli karto halka cali geedina taagan yahay waxaa heshiis caalami geli karta dawlada dhexe oo keliya maamulada goboladuna awood taas uma laha arintaas oo cali maxamed geedi u arkay inay tahay kaa fiicni ayaa iyana farqiga labada nin sii murgisay waxaana qorshaha cabdillaahi yuusuf ka muuqanaysa inuu taagan yahay taadana kula lihi tayduna ii gaar maadaaba uu isagu dalka madaxweyne ka yahay hadana ula dhaqmayo maamul goboleedka puntland sidii maamuul ka madax banaan dawlada dhexe, wax fara gelin ahna aanay ku samayn karin dawlada dhexe

XAALADU MAXAY KU DANBAYN.

Arinta aadka laysu waydiinayo ayaa ah waxa xaaladu ku danbayn doonto uma muuqato in ay heshiinayaan labada oday marka loo eego halka xaalku marayo, waxaase lays weydiinayaa keebaa reerka u hadhi doona, waxaa muuqata indhawaaleba in laysu hub urursanayey oo labadooda mid waliba dhinaciisa ka xiiqsanaa kana waday olole ka dhan ah ka kale waxaana aad moodaa sida hada xaalku yahay in laysu xiiqay inkastoo ciyaari aanay weli dhawn sida la saadaalinaya waxaa dawlada ra,iisal wasaare cali maxamed geedi la hor gayn doonaa golaha baarlamaanka oo cod kalsooniya u qaadi doona inkastoo dood badani ka taagan tahay sharcinimada codka golaha baarlamaanka hadana waxa arinta sii murgiyey 22 wasiir oo ka mida 35 wasiir ee golaha wasiirada oo madaxweynaha iyo baarlamaankaba ka codsaday in dawladu u baahan tahay in ay hesho codka kalsoonida baarlamaanka, uma muuqato in xal loo helayo is mariwaaga jira cali maxamed geedi laftiisuna dhawrkii bilood ee u danbeeyey wuxuu beeshiisa hawiye ka kasbaday kalsooni badan, wuxuu kale oo soo xidhiidh dhaw la samaystay ragii hogaamiyayaal kooxeedka ahaa ee ka soo jeeday beesha hawiye kuna jiray golaha baarlamaanka, dood dhawaan ka dhacday golaha baarlamaanka oo lagaga doodayey sharcinimada dawlada dadkii ka qayb galay waxaa ka mid ahaa maxamed qanyare afrax oo ah xubin baarlamaan waxaana doodiisa ka mid ahayd kursigii madaxweynaha layskuma hayso oo beel baa leh halkaas ayaanu yaalaa, kii baarlamaankana layskuma haysto oo beel baa leh halkaas ayaanu yaalaa, markaa maxaa layskugu haystaa kursiga ra,iisal wasaaraha dadkase isku haystaa miyaanay ogayn in beeli leedahay, hadalkaas qanyare wuxuu daaha ka faydayaa in hadii baarlamaanku kala noqdo kalsoonida dawlada hada jirta in taasi horseedi karto in dawladuba burburto oo reero noqoto iyadoo aanay awalba lugo adag ku taagnayn mida kale ee iyana aan weli la ogayni waxaa weeye taageerada dawlada itoobiya taas oo taageero laxaad leh siisa dawlada ku meel gaadhka ah ciidamadeeduna yihiin rukumada ay ku taagan tahay kolkaas is qabqabsi kasta iyo muran awoodeed oo soo dhex gala dawladii maqaarsaarka ahayd ee lagu soo dhisay imbtigaati wuxuu aakhirka soo dedejinayaa dhicitaankeeda labadan baarqab ee ku hor doobinayana midna kuma sii negaan doono kursiga uu maanta ku raaxaysanayo

Jaamac Cabdilaahi Suleymaan
Cigaal215@hotmail.com

Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan

C/llaahi iyo Geedi yaa ku taageero badan Baarlamaanka?
.Golaha Baarlamaanka oo maanta kulan xasaasi yeelanaya
.Itoobiya oo si weyn uga carootay hadal ka soo yeeray..
.Max’ed Dheere “Abshir Bacadle waxa uu ka mid yahay..
.Tifaftirihii Wargeyska Ayaamaha oo la sii daayey..
.Kusimihii agaasimaha idaacadda Shabeele oo la aasay..
.Geedi oo dib ugu soo laabtay Baydhabo, sheegayna in..
.Banaanbax:xariga agaasimihii Hay’adda WFP oo..
Wararka oo dhan ka akhri halkan.... Oct 21