Cali Maxamed Geeddi oo La filayo in uu Sabtida ku soo laabto Baydhabo...

DAAWO:- VIDEO: Muhammad: Legacy of a Prophet

Range oo Sheegtay in ay Lacag dhan $591,000 siisay Garoonka Garoowe sannadkan 2007: Waxa kale oo ay sheegtay in ay sannadkan Puntland ku bixisay $6 million, laakiin.... Akhri....

May 27, 2007: Geedi iyo Seyoum Mesfin oo calanka Itoobiya ka taagaya Xamar.... GUJI...

Ali Mohamed Gedi
Prof. Cali Maxamed Geeddi oo Diyaarad Militari oo Itoobiyaan ah keentay Afgooye:29/12/06, Sawirka: AP.
Geeddi oo aan Weli Ka Jawaabin eedayntii ahayd in "uu Mas'uul ka ahaa Mamnuucidii Dhoofinta xoolaha Akhri

Itobiya oo cadayn u weydey in basaboor.. Akhri..
Shan ciidamada Itoobiya oo kufsaday Akhri...

Iyadoo mudooyinkan khilaafyo ba’an ay u dhexeeyeen Mas’uuliyiinta sar sare ee dowlada, islamarkaana khilaaf darteed uu Ra’iisul Wasaare Geedi ugu amaba baxay saraf dalka dibadiisa kadib markii uu casuumaad ka helay mas’uuliyiinta sare ee dalka Ethobia ayaa tegitaanka Ra’iisul wasaare Geedi uu ku tagay dalka Ethobia ay ka soo baxayaan hadalo is khilaafsan, Hadaladan is khilaafsan ee ka soo baxaya ayaa lagu sheegay in Ra’iisul Wasaaraha laga dhaadhiciyey in uu xilka ka dego, islamarkaana uu dalka dib ugu laabto.

Ra’iisul Wasaaraha DFKMG Geedi ayaa la filaayaa inuu maaninta beri ah dalka dib ugu soo laabto, islamrkaana uu kulamo la qaato inta badan Xildhibaanada Baarlamaanka ee ku sugan Magaalada Baydhabo, isla maalinta berri ah, inkastoo Ilaa iyo hada aan si rasmi ah loo ogayn waxa uu dalka kula soo laaban doono, marka laga reebo hadalan is khilaafsan ee ka soo baxaya.

Ka degitaanka xilka Ra’iisul wasaaraha DFKMG Geedi ayaa la sheegay in aysan ku imaan Karin mid sahal ah, sida ay sheegayaan Xeeldheerayaal dhinaca Siyaasada, waxaayna ku adkeysanayaan in arintan aysan dhici Karin, balse laga yaabo in xil ka degista Geedi ay ku xirnaandoonto shuruudo adag.

Ra’iisul Wasaaraah DFKMGayaa mudadii uu xilka hayey Dowladiisa waxaa la soo gudboonaaday culayso siyaasadeed oo dhinacyo kala duwan uga imaanayey, mid iyada dhexdeeda, mid dhaqaalo iyo dagaalo kala duwan oo aan wali dhamaan, sidoo kale Wasiiradda Xukuumada Geedi ayaa markii labaad waxay sameeyeen gadood siyaasadeed, iyadoo taasi lagu micneeyey mid dhaqaalo, kadib markii Wasiiradda ay u soo jeediyeen in Miizaaniyada Wasaaradd walba ay si toos ah u dalbadeen in ay helaan, taasoo keentay in arinta si laysla meel dhigi waayo.

Raga ku xeel dheer arimaha maamulka waxay ku sheegayaan hadii uu ka jawaabi lahaa gadoodka siyaasadeed ee Golaha wasiiradda Ra’iisul Wasaaruhu oo uu magacaabi lahaa, waxaa caqabad ku noqotey cida sixiixaysa,magacaabista wasiiradda cusub,hawshuna waxay ku soo gebogebowday in indhaha layska fiirsado, magaalada baydhabana ay noqoto meel marti gelisa TUHUN IYO TOORO BOORO cusub, waxaana lagu soo rogay baandow ka bilaabanaya saacadaha hore, dadweynaha magaalada baydhabo ayaa waxay is weydiinayaan, halka ay ku dambeyn doonto xaalada iyo ciriiga amaan derida ee la soo gudboonaadey.

Ra’iisul Wasaaraha DFKMG Geedi ayaa markii uu dib ugu soo laabtey Magaalada Baydhabo, kulamo gooni gooni ah la qaadanayey Xildhibaanada Baarlamaanka ee ku sugan baydhabo, waxaana kulamadaan ay u badnaayeen khilaafka soo kala dhexgalay isaga iyo Madaxweyne C/llaahi Yuusuf sidii loo soo Af-jari lahaa, iyadoo la marayo wado kasto oo lagu soo gebagebaynayo.

QAYB KA MID AH DOODII XILDHIBAANADA DFKMG:::

Xildhibaan C/kariim Axmed Cali “hadii la leeyahay, mooshin ha keento ama ha laga keeno, inta jeer ee Mooshin laga keenay ayaan idiin xasuusinayaa….”

Xildhibaan Bashiir Dhuuro Caso “Ajandaha dib haloo fiirsho..”

Xildhibaan Ismaaciil Cabdi Axmed “fadhigeena sharci halaga dhigo, hadii kale Baarlamaan ma nihin”

Xildhibaan Jen. C/raxmaan Max’uud Cali {Bayr} “waxaa ina saran mas’uuliyad weyn….”
“Dood ka dhalatey Ajende usameyntii Baarlamaanka”

Xildhibaan C/kariim Axmed Cali ayaa isna qaba fakir ah “Waxaan la yaabanahay qof kasta oo halkaan soo istaaga wuxuu sheegayaa oo uu ogol yahay, in Xukuumadu in Xukuumadu Mooshin ay keensato iyo wuu inoo yaalaa ee Sharciga hala dhowro, waa yaabe sharciga yaa ku tuntumanaya, hadii qolo waliba ay sheegayso in sharciga lagu tumanaayo, aniga waxaa ii muuqanaysa, la jiifiyaa banaann, Sharciga yuu dhowris ka rabaa, xubnaha Baarlamaanka waxay leeyihiin, sharciga hala dhowro, aniga waxaan qabaa sharciga qof waliba wuxuu u dhigayaa sidii isag danta u ahayd, halkaasna waxaa ka cad la jiifiyaa banaann, aniga waxaan qabaa waxaan qabaa in sharcigii aynu tuurnay waa hore, Xukuumada hadii la leeyahay, mooshin ha keento ama ha laga keeno, inta jeer ee Mooshin laga keenay ayaan idiin xasuusinayaa oo la jiifiyaa banaann lagu sameeyey.

Maalintii Qaraxa banaanku ka dhacaayey, Xildhibaanadu waxay keeneen Mooshin, la leeyahay Xukuumadu kalsooni ha weydiisato Baarlamaanka, sharcigu wuxuu sheegayaa qodobkaas oo kale marka loo codeynayo, waa inuu qarsoodi ahaado, nasiib daro Xildhibaanadii oo taagan ayaa waxaa la yiri, Gacanta hala taago, iyadoo xaaladii ay taagan tahay, sidaasna lagu marsiiyey, hadii sharci ay tahay iyo hadii kaleba waad wada fadhideen, Bishii July ee aynu ka soo gudubnay, Xildhibaano ayaa mooshin ka keenay Xukuumada, iyagoo leh Xukuumadu kalsooni ha weydiisato Baarlamaanka, laakiin Gudoomiyaha Baarlamaanka markii loo keenay wuxuu yiri lifaaq sharci ma ahan oo mooshin ma noqon karo, islawaqtigii ayaa xildhibaano boobsiiyey Mooshin cusub oo gudoomiyaha loo geeyey, waxaa is weydiin leh, in Xukuumada mooshin laga keenay way cadahaye oo Gudoomiyaha Baarlamaanka ayaa hayee, meeshiis la sugaayey in kalsoonida Xukuumada laga doodo, waxaa la galay wax jiiro dheer oo mudo 4-Bilood, nagu qaadatay,war Xukuumada halalla xisaabtamo, hada qodobku wuxuu u yaalaa ka dooda isagoo qof waliba uu doonayo in siduu rabo ay u dhacdo, waayo Maalinta Qiyaamo marka wax waliba ay hadlayaan, kuwa hadla waxaa ka mid ah, Carabka, aniga Wasiiradda kala ma jecli ee been bay inoo sheegayaan baan qabaa ee ma dirirsana, labo ayey isu qaybiyeen, markaas bay leeyihiin, Xukuumadii, Xukuumadii, markii intaas oo mooshin la diidaayey, Xukuumada ayey ku jireen, hadii aysan raali ka ahayn, markaas baa inta sharciga la waafajiyo, ayey qayb ka noqon lahaayeen oo way ku mintidi lahaayeen, marka maalinba sidii la rabo hadii loo dhigo sharciga, aniga waxaan qabaa inay khalad tahay, mudo 4-Bilood baanu doodaynay mooshinkuna wuu yaalaa ee marka maxaa loo leeyahay hala keeno mooshin iyo kaayagii baa yaala, ama mid ka aan wadno hala qaato, maxayse tahay sababta loo qaadan waayey kii ka horeeyey?!, nimankan waxay sugayaan sidii mooshinadii hore inay xaalad abuuraan, mana aha dadd dirirsan ee hoosta ayey heshiis ka yihiin, waxayna raadinayaan siday ku baasi lahaayeen ee ma dirirrsana anigu waxaan qabaa in laba maalmood aynu ka doodno, Waasaradda Maaliyada ayaa ugu dambeysay oo waqti loo qabtey inay ku keento Miizaaniyadii dowlada, mooshinkii yaalay ee baarlamaanku keensaday in Xukuumadda lagu qaado, laakiin hada waxaa la abuurayaa Qodob dagaal oo labada Qolo ay ku diririkaraan oo waqti dheer qaadan kara oo tashuush keeni kara ee yaan laysku mush kuladaynin Xukuumaddu mooshin waa ka yaalaa”.

Xildhibaan Bashiir Dhuuro Caso waxaa uu isna yiri “anigu waxay ila tahay oran mayo mana joogto qodob sharci ah ayaa yaala mudane Gudoomiye su’aashii aad na weydiisay, hadii gudagalo waxaan ku weydiinayaa mooshin Xildhibaano soo qoreen oo Xukuumadda ku weydiisanaya in kalsooni weydiisato Baarlamaanka waad inoo sheegtey inuusan kaasi jirin, sidoo kale Xukuumadda uu Ra’iisul Wasaare Geedi kuma soo weydiisan kalsooni, mar hadaan labadaas qodob oolin ma u malaysnayo wax sharci ah oo arinta ku saabsan ay jirto, sidaas darted Ajandaha dib haloo fiirsho, waxaan leeyahay Baarlamaanka iyo Xukuumadda shaqadooda ha loo fasaxo”.

Xildhibaan Ismaaciil Cabdi Axmed ayaa wuxuu doodiisa ku qotomiyey “waxaa nasiib daro ah Gole Baarlamaan ilaa iyo intii la aas aasay sharciga aan dabaqno iyo wax u eg sharciga ma rabno isku haysta, waa dhibaato, ma garanayo sharci waxaan u dejinay, haduusan anaga iyo dalka dan u ahayn, waxaad og’tihiin qodobo badan oo horteen yaala oo in ka badan 20 jeer cabashop laga keenay maxaa loo fulin waayey oo aanan ka jawaabaynin qodobka Haweenka uu ka mid yahay tiradiisa loogu talagalay in Haweenku uu ku yeesho Baarlamaanka oo loo diiday, sharciga mid aan qaadano midna aan ka tango suuragal ma ahan, ma dhihi kartaan kaas naga daaya, hadana tii baa taagan, shirka maanta socdey iyo kii ka horeeyey ee shalay waa bilaa sharci, sida uu ku qabsoomo shirka Baarlamaanka ma ahan meel lagu murmo ee waa inuu qodob yaalo oo dalka iyo dadkam dan u ah, oo xalinaaya dhibaato, waxaad moodaa Gudoomiyuhu inuu ka xishoonayo waxyaabaha jira, ma garan karo, sababta looga xishooday, dhamaanteen sharci baan meesha ku fadhinaa, Ruux sharcigii diidayna meesha ma fadhinaayo ee waa inuu banaanka iska tagaa, waxaan leeyahay wixii aan sharci ahayn aan iska dayno, sababtoo ah shirka sidee ku qabsoomi karaa, Ajande ayaa inoo yaala, midkaas aaan ka hadalno ilaa iyo shalay rag badan baa soo qaaday, hadal bilaash ah wax ma taraayo, ninka Xildhibaanka ah codkiisa qiimo ayuu ku fadhiyaa ilaa iyo shalay qayblo ayaa la haayey fadhigeena sharci ma ahan, waxaan wadnay la xisaabtanka Xukuumadda Ajande ah baa inoo yaalay, markii aan meeshii nimid oo dhibaatadii dhacday iyo lacagihii lays dhaafiyey ay sheegeen oo aan niri keeno Qoraalo, ayaa markii ay halkaas taagan tahay la yiri maya, wax kale ayaa la keenay danta laga leeyahay ma garan karo, been yaan laysu sheegin, dhamaanteen waan isla og-nahay, balan baa la qaaday in $32-dii Malyan ee ugu dambeysay oo raadkeeda keena aanu niri in la diidan yahay bay u Ekaanaysaa, anigu maxaan nahay, hebel baanu la xisaabtamaynaa, waxa aan raadkiisa haynaa waa Hebel, Gudoomiye waxaan kaa codsanayaa, waxaan sharciga ahayn in Baarlamaanka hortiisa lagu hayo, awood gaar ah oo inaga ina dirqin karta ma jirto, fadhigeena sharci halaga dhigo, hadii kale Baarlamaan ma nihin”.

Xildhibaan Jen. C/raxmaan Max’uud Cali {Bayr} ayaa doodiisa ku bilaabay “Mudanayaal waxaa ina saran mas’uuliyad weyn, waxaa loo baahan yahay inaynu ku xisaabtano xilkana si fiican u gudano oo aan is-ixtiraamno, isla mar ahaantaasina isu dulqaadano, arinta maanta waa mid la xiriirta Axdiga KMG oo udub dhexaad u ah, heshiiskii lagu soo gaaray Nayroobi oo DFKMG ay ku dhisan tahay, ma aaminsanahay inay u hogaansano Axdiga KMG, Mudane Gudoomiye waxaa inoo socotay dood la xiriirta la xisaabtanka Xukuumada, hase ahaa ahaatee waxaa loo baahan yahay in arintaas ay socoto oo laga guun gaaro, halkaan waxaa ka soo baxay qodobka 11-aad oo leh war aniga miyaa layga saaray Axdiga KMG, wax lala xisaabtami karo ma jirto ee aniga maxaa la ii tixgelin waayey, maxaa ku qoran Axdiga KMG mala fuliyey, waxaynu isku haynaa, Xukuumada lagu nsoo dhisay 12/01/2005-ka ee 16/09/2005-ta oo halkaan lagu ansixiyey oo aan aniga ka mid ahaa ragii taageeray oo aan aniga u arkaayey, waqtigaas inaanay haboonayn in la rido, ayaan hada isku haysanaa, qodobka 5-aad, 6-aad, 8-aad,9-aad iyo 10-aad maxay yihiin?,

Qodobka 5-aad wuxuu leeyahay Golaha Wasiiradda ee Xukuumadda FKMG ah waxay 90-maalmood gudahood, marka ay xilka qabtaan u soo gudbinayaan Madaxweynaha, magacyada loo magacaabay Gudiga madaxa banaann ee Dastuurka, waqtigu wuxuu ka bilaabanayaa marka madaxweynuhu uu sixiixo, mudanayaal wax kasta waxaa ka weyn Axdiga, marka waxaa inoo haboon inaan Axdiga ka been sheegin, si xuna aynu u tarjumin, gudoomiye Axdiga kuma qorna, marka sharciga la sameynayo, hadii wax dhibaato ah ay yimaadaan gadaal baan loo dhigaa ma oranayo, Xukuumada hadii ay garatey inaanay waqtiga ku filnayn waxaa la rabay inay Golaha hor timaado, 7-Bilood ka hor tiraahdo waqti baa naloo qabatay, waqtigaas baa nahaysta, ee ma fulin karno, sidaas darted waxaan idiin ka codsasnayaa, inaad waqtiga inoo kordhisaan, sida xaqiiqda ahna, waa la kordhin lahaa, mudanayaal halkaan waxaa laga eedeeyey wasiiradda keenay warqada anigu waxaan qabaan wax ceeb ah ma sameyn ee qodobkaas ayey cuskadeen, iyagoo iyagoo waajibkooda gudanaaya, sida ay inoo sheegeen in Ra’iisul Wasaarihiina ay u sheegeen inuu shir gudoomiyo shirka, sidaas darted anigu waxay ila tahay xaqbay sameeyeen markay arkeen mas’uuliyada ka saran Qaranka Mudane Gudoomiye waxaan kaa codsanayaa adiga inaad dhex dhexaad ahaatid, siduu ilaanay kugu og-yahayna hawsha aad u maamusho”.

Hase ahaatee marka laysku soo duubo dooda Baarlamaanka ayaa waxay u muuqata mid u eg inuu mid gebi ahaanba lagu kala diridoono Baarlamaanka iyo Xukuumada, ilamarkaana dalka uu yeelan doono wajiyo aan laga fiirsan, dadka ku Xeel dheer arimaha Siyaasada Soomaaliya, waxay carabka ku adkeynayaan in Siyaasiinta Soomaalida qaarkood aysan ku dhaqmeynin Dastuurka ay degsadeen, Kitaabka Quraanka iyo Kii ay dhaqan ahaan Soomaalidu u lahaaan jirtey, waxayn leeyihiin siyaasiinta Soomaalida ma ahan kuwa mab da’ aaminsan, waxa keli ah oo ay doonayaan waa lacag iyo Baawar ay ku maquuniyaan Soomaalida inteeda kale, waxayna ku sababaynaan mudadii ay jirtey DFKMG dhexdeeda waxaa ku jirey khilaaf sharci ah, mid dhaqaalo, mid siyaasadeed iyo faragelin shisheeye, ma jirin wax dib u eegay Nidaamyadii ay degsadeen iyo midka Diinta oo ay Caqiido ahaan Af-ka ka sheegtaan oo kale, markii ay dib u soo qooraan sadeena qaar ka mid ah Xildhibaanadii waxaa soo baxday in Xukuumada la la xisaabtamo, taasoo ay uga dan lahaayeen dano kala duwan, laakiin taasi waxay lumisay furado badan oo dalka wax looga qaban karay, dooda baarlamaanka ayaa waxay socotaa in ka badan 3-bilood, taasoo ilaa iyo hada aysan soo gebageboobin, waxayna noqotay mid iska sii baaba’aysa, waxaana soo baxay khilaafyo isasaaran, waxaa isku dhacay Golihii fulinta dhexdiisa, Garsoorka iyo Xukuumada, waxaa isku dhegan Baarlamaanka iyo Xukuumada, Madaxweynaha iyo Ra’iisul wasaaarihiisa, waxaa kala qaybsan Baarlamaanka dhexdiisa, dhamaan arimahaan waxay fududeynayaan ama muujinayaan in siyaasiinta Soomaalida aysan lahayn wax hadaf ah ama Caqiido, waxa keli ah oo ay leeyihiina ay tahay dano dhaqaale

Maxamed Macallin Cismaan {All-man} Somalitalk Baydhabo.
fatxumaalik@hotmail.com.