Warbixin Kooban oo ku Saabsan Nuxurka Dhibta Doorashada Wadanka
Kenya....
Waxay
dadka reer Kenya sugayaan jawaabta codbixintii doorashada, taasoo tirada
labada murashax ee ugu cadcadi helayaan ay aad isugu dhowdahay. Waxaa
cabsida ugu badan ay dadweynuhu ka muujinayaan in ay bilaamaan isku
dhacyo qabaa段lada u dhexeeya oo ay sababtay isdaba marin xagga tirinta
codadka ah.
Mwai
Kibaki
Raila
Odinga |
Waxaa rabshadihii shalay ka dhacay meelo dhowr ah sida Kisumu, Kakamega
iyo Migori ku nafwaayey dad gaaraya 6 qofood.
Waxay saadaashi ugu danbaysay ee saakoo Axad ah la helayaa sheegaysaa in
Madaxweyne Kibaki hogaaminayo guusha doorashada, isagoo labadii maalmood
ee hore Raila hogaaminayey natiijooyinkii marba soo baxayey.Waxaase weli
maqan natiijooyin goobo badan
Godoomiyaha guddiga doorashada ee wadanka wuxuu ugu baaqay Madaxweyne
Kibaki iyo Raila Odoinga inay yihiin laba nin oo isku gacan ah
madaxtinimana sugaya, laakiin wuxuu taas bedelkeeda u sheegay in
dadweynaha reer Kenya aysan wadankooda gubin.
Arragtida meesha ku jirtaa maxay tahay?
Marka hoos loogu dhaba galo waxaa jirta mu誕amarad loo maleegay Raila,
taas oo ka imaanaysa kooxaha Kiristaanka iyo Kaniisadahooda taageera,
kuwaas oo gebi ahaanba diiday in Raila xil hogaamineed oo wadanka ah
lagu aamini karo, sida lagu helayo xogo hoose waxaa Raila lagu
garbinayaa inuu kooxo xagga islaamka u janjeera uu heshiis xukun doon ah
la galay, taas baana keentay in xitaa goobjoogayaashii caalamiga ahaa
aysan uga hadlin dhibaatada ka jirta doorashada, siiba tirinta codadka,
Guddiga doorashadu waxay daahida codadka u sababeeyeen dhowr arimood oo
kala ah:
Dadka doorashada u soo baxay sanadkaan oo aad u tira badnaa iyadoo 14.2
millinkii qof ee codbixinta loogu tala galay wax ka yar 100 kun keliya
aysan cod bixin, iyo dadka sharaxan oo tiradoodu aad u badantahay,
taasoo dhib weyn ku noqotay dhamaan qaybihii ku lugta lahaa tirinta
doorashada waana arrin aad ugu dhow inay tahay macquul, waa sida ay
yiraahdeen guddigaan doorashadu.
Nuxurka dhibka ka taagan wadanka Kenya
Asalka dhibaatadu ma ahan mid hada soo bilaamatay, waa mid ka timid
xilli ku siman ilaa doorashadii wadank, iyadoo Qabiilka uu ka dhashay
Raila ay aaminsanyihiin in doorkoodii wadanka ay ku lahaayeen aysan
helin, xilligaan oo uu saadaalinayey in uu heli doono jagada
madaxtinimadana waxay u egtah inuu ku waayey hab aan ahayn sharci,
taasina waxay keeni kartaa qalalaase baahsan oo ka dhaca wadanka,
Xiriirka Raila iyo Qabaa段llada kale ee Kenya
Marka aad u dhaba gasho dhamaan bulshada ku nool Kenya waxay shaki weyn
ka qabaan waxyaalaha uu la soo bixi doono wakhtiga talada loo dhaariyo
madaxweynahaan,
Xiriirka Luo iyo Kikuyu,
Labadaan qabiil waa labada reer ee ugu tirada badan wadanka, waxaana ka
dhexeeya xafiiltan siyaasadeed, wakhtigan ay dadweynaha labadaan bulsho
ku abtirsadaa ay yihiin kuwa ugu aqoonta fiican wadanka waxaad ka
dareemaysaa inay u xaglinayaa wax dad badan oo Africa ah dib u dhigay,
waa arrinta qabiilka e, waxaad ka garan kartaa labadaan nin ee Kibaki
iyo Raila waxay aasaas ka dhigteen hab doorashadooda qabaa段laday ka
dhasheen goboladay degan yihiin, waa labada gobol ee Nyanza iyo Centeral
province, markaad habka loogu codbixiyey eegtana waxaad arkaysaa heerka
ay marayso caadifadda qabiil ee ay huwanyihiin, xisbiga ODM wuxuu ka
helay taageero gobolka Nyanza 90%, xisbiga PNU-na gobolka bartamaha
wuxuu ka helay codad intaas u dhigma ama ka sii badan, maxsuulka
doorashada laba arimood ayaa ku hoos jirta, midi waa in dadka Kikuyada
niyada jab ay u tahay, ayna ogaanayaan in wadanka Kenya lala leeyahay,
mida kalena waa kala tagsanaan qabaa段lka wadanka oo aad moodayso inay
Kenya ku bilaamanayso, taasoo hadii ay kusii wadaan qabiilka la
siyaasadaynayo la ogaan doono meeshay ku furi doonaan wadanka Kenya.
Soomaalida iyo Raila
Marka dadka soomaalidu hoos isula xamanayaan waxay Raila u hayaan
taariikh aan fiicnayn, isagoo marar hore daaha ka qaaday waxyaabo dadka
Soomaalida ah ka fogeynaya Kenyada kale, taas waxa u sii dheere Raila oo
aad moodo inuu ciil ku qabo afgenbigii 1982, afgenbigaas oo uu fashliyey
taliyihii ciidmada qalabka sida ee wadanka Kenya oo markaas ahaa
Janaraal Soomaali ah, inkastoo hada la dhihi karo Soomaalida reer Kenya
waxay si weyn ugu ololaynayaan doorashada Raila, hadana waxaad moodaa
inaysan ku qabin isku halayn badan, maadaama ninkaani wax badan oo ciil
ah uu qabo, xilli dheerna isaga iyo aabihiiba ay ku taamayeen inay
wadanka madax ka noqdaan, taasoo aan dhicin hada ka horow.
Xiriirka Raila iyo dadka Dega Gobolka Xeebta
Dadkaani waa dadka ugu xadaarada fog dadyowga ku nool wadanka Kenya,
waxayna markasta ugu horeeyaan hababka dawliga iyo doorashooyinka
wadanka ka dhaca, murashax kastaana awooda ugu horaysa ee uu raadiyo waa
tan dadka degan xeebta marka laga soo tago qabaa段lka uu ka dhashay,
Raila waxaad moodaa inay isu dhowyihiin wakhtigaan dadka degan xeebta
lamase saadaalin karo sida ay isku sii ahaan doonaan, inkastoo la dhihi
karo iyaga wax taariikh madow ahi uma dhaxayn marka dhan kasta laga
eego.
Madaxweynihii hore ee Moi iyo Raila
Doorashada Raila waxa ay ku tahan irbad meleg, ninkii mudada ugu dheer
madaxweynaha ka ahaa wadanka waa Daniel T. Arab Moi, isagoo Raila balan
qaaday inuu soo fagi doono wax kasta oo dad weynaha masaakiinta ah ee
reer Kenya ay ka lunsadeen dawladihii hore, ha ugu horeeyo Moi, haduusan
la gelin madaxweyinihii hore ee Moi heshiis hoose Raila waxaa hubaal ah
inay xaajada ku xumaan doonto, iyadoo la ogyahay in aan la is waydiin
wixii khalad iyo sax ah ee 24kii sano ee uu xukunka hayey la sameeyey,
waana tan ka keentay Moi inuu dadkiisii dhegaha ugu rido inay u
codeeyaan Kibaki oo ahaa ninkii doorashada kaga guulaystay xisbigiisii,
inkastoo qabiilkuu ka dhashay ee Kalanjinta ay u codeeyeen badi Raila,
waxaase la saadaalinayaa sida Raila laftigiisa ay ugu suuroobi karto
laga soo bilaabo 1963 xilliga xornimada ee la dhisay jamhuuriyadda Kenya
wixii dhib iyo lunsi hanti ahaa wax uga qaban karo, iyadoo ay hor
yaalaan dhibaatooyin fara badan oo ay ugu horaysa wadanka oo ku jira
wakhtiyadii noloshiisu ugu adkayd dhanka dadka saboolka ah, iyo ka
dhabaynta balanqaadyadii faraha badnaa ee ay ugu horaysay inuu ka
saarayo wadanka Kenya kuwa dunida saddexaad kuna biirinayo wadamada
horumaray. Waxaa taas u sii dheer isagoo dhexda ugu jira wakhtigii ay
bulshada reer Kenya ugu kala qaybsanaanta badnayd dhanka qowmiyadaha,
siiba inuu qanciyo qabiilka Kikuyada oo la誕antod uusan talaabo qaadi
Karin dhankasta.
Isku soo duub oo markaad saaka martid jidadka Nairobi waxay u egyihiin
meel cidla ah oo gaari iyo qof aadan midna ku arkay, iyadoo dadkii ay u
kala qaybsameen kuwo aaday goobahooda codbixinta ee gobolada iyo kuwo ku
af xiran guryahooda, dhegahana u taagaya bal waxa dhici doona, dhalinta
reer Kenya waxay warbaahinta isu marinayaan inay yihiin dhamaantood dad
walaalo ah aysan haboonayn in dhib la isu gaysto, waxaase jira dad iyagu
jecel in dhib la abuuro aadanna garan kayn waxay ka heli doonaan,
Gunaanadkii waxaan sugaynaa maanta oo axad ah in lagu dhawaaqo cidda
wadanka madax u noqonaysa, iyo jawaab celinta ka imaan doonto markaas
ciddii u aragta inaysan doorashadu xaq u dhicin, inkastoo cadaadis
badani uga imaanayo qolyaha Raila taageera dhinayada dibadda taasoo ah
inaysan samayn wax rabshado ah oo wadanka khalkhal gelinkara, waxaa
iyana meesha ku jirta dadka Soomaalida ah ee ku nool wadanka siiba
caasimadda Nairobi inay ku jiraan xaaladdi 1991, iyadoo wax kasta ka
xiran yihiin aysanna haysan meel ay wax ka iibsan karaan, iyadoo cabsida
jirta awgeed loo xiray iridkasta oo xitaa ay ku jiraan xaawaladihii,
inkastoo xaafadda Eastleigh ee soomaalidu u badan tahay aysan baqdin
badani ka jirin oo ah inay rabshado ka dhici karaan maadaama dadka
dhibtu dhextaal ay yihiin laba qabiil oo iska yaqaan dadyowga kale ee
kula nool Kenya.
Qore: Mohamed Hassan Ciro
Nairobi, Kenya
kayse25@hotmail.com
Sawirka: Google/search
Jordan: Kulan Wafti ka socda Ururka Dhallinyarada Soomaaliyeed ee Suudaan
iyo ardayda Jordan....
Xaflad Lagu
Maa-muusayey Qalin-Jebinta 50 Arday oo Soomaali ah oo ka Dhacday Magaalada
Sanca- Yemen
Ardayda Soomaaliyeed ee Wax ka barta Dalka
Hindiya oo dhigay Xaflad Aqoon isweydaarsi
Ururka
wadaniga dhalinyarada somaliyeed ee sudan oo ka qeyb galay shir ay isugu
yimaadeen dhalinyarada wadamada carbeed
Faafin: SomaliTalk.com | Dec 30, 2007
|