Xuuraan: Sheekha iyo Shariifka V/S Sheekha iyo Shariifka .

Waa rasmi (it is official), Isbahaysiga waa labbo garab, min labbo gudoomiye kala leh, labbo gooboodna ku kala sugan, balse wali geela ayaa isugu darsan oo magacyada kala gooni ah lama kala bixin, labbada garabo waa “Isbahaysiga”, waxaad moodaa in wax kasta la’isla eegtey, Shariif iyo Sheekh ayaa xilka Casmara looga qaaday, Shariif iyo Sheekh kale ayaa xilkii loo dhiibey, ugu yaraan waxa dhacay waxay ahaayeen wax muddo billo ah laga warsugayay, oo aan fakaj ku iman.  

Xuuraan ayaa indhaha ku heeysey saacadihii ugu dambeeyey ayaa qoraalka hoose ku falanqeyneysa sida ay wax u jirraan, ee ka bogosha wacan.  

Marka la maqlay xil ka qaadista Shariifka iyo Sheekha (Shariif iyo SH. Shariif), iyo xil u magacaabista Shariifka iyo Sheekha kale (Shariif saalax iyo Sheikh Xassan) waxaa markiiba la’is weeydiiyey “sow tii maalin dhow Sanca lagu heshiiyey, maxaa qaldamay?”. Xuuraan waxay leedahay, waa la heshiiyey, wixii lagu heshiiyey waa waxa aad hadda aad aragtaan iyo sida ay wax u dhaceenba. 

Waxa Sanco ku kulmay waxay ahaayeen maxaakiimta, waxa kala jabayna waa isbahaysiga , bal u fiirso Sheikh Shariif xilka laga qaaday ma ahan kii maxaakiimta, kan Sheekh Xassan Daahir Aweys loo magacaabayna ma ahan kii maxaakiimta, ee waa kii isbahaysiga, halkaasi waxaa kaaga soo baxaaya in maamulkii maxaakiimta uu wali taaganyahay, oo eeysan waxbo iska badalin, bal u fiirso halkaasi waa meesha usha laga jaro.. 

Waxaan heeynaa isbahaysi kala jabay, iyo maxaakiimta oo mideysan, waxaan heeynaa Isbahaysi dibad joog ah oo dalka wax saameyn iyo awood aan ku lahayn  , hadane kala jaban, iyo maxaakiimta oo saameyn iyo awood ciidanba ku leh dalka, isla markaasina mideysan, waxaan kaloo heeynaa dowlad heshiis la galaysa cid aananba fulin Karin waxa ay saxiixdo, waxaa kasii daran, waxaan halkaan ku heeynaa beesha caalamka oo malaayiin ku bixineysa heshiiska noocaasi.  

Xuuraan waxa uu arkaa in waxkasta ay u dhaceen sidii loogu tallogalay,eeysana jirin wax qaldan. Sabab?  

Maalintii ugu horeeysey ee aan maqlay “urur isbahaysiga lagu magacaabo ayaa casmara lagu dhisey, ee haddane ay ii raacday Xussein Caydiid iyo rag kale oo calmaaniyiin ah ayaa xubno ka ah, Sheekh shariifna madax looga dhigey,” ayaan aad u qosley, waxaanan bilaabay in aan tirakoobo tirada maalmaha uusii jirayo, waxaan arkayay dabka iyo baasiinka la’isla doonanayo, dhabtiina shalayto ayuu ku ekaa jiritaanka Isbahaysiga, isaga oo aanan hal talaabo horey ugu qaadin ujeedkii loo dhisey.   

Maxaakiimta wali waa eey mideysanyihiin, dalka intiisa baddana iyaga ayaa gacanta ku haya, iyaga ayay ahaayeen kuwii dalka nabadgalyo lama filaan ah oo lix bilood ah gaarsiiyey, iyaga ayay ahaayeen kuwii ku dhaqanka diinta islaamka ka hergaliyey Soomaaliya markii ugu horeysey, iyaga ayay ahaayeen kuwii isu taagay danaha shacabka iyo tan qaranka, waa iyaga kuwa maanta heysta taageerada shacabka 90% meel kasta oo eey joogaan iyo beel kasta oo eey ku abtirsadaan, waa iyaga kuwa maanta dalka ka taliya, waa iyaga kuwa xabashida har iyo hergalba u diidey, waa iyaga kaliya kuwa ay ka go’antahay in dalka lagu soo celiyo maamul iyo kala dambeyn.  

Maxaakiimta dalka ayay xoreeyeen iyada oo eeysan xabashida heysan, qabqablayaal ayay ka xoreeyeen, kuwa Jabuuti lagula shirayo waa isla kuwii shalayto dalka laga xoreeyey, waxa la’is weeydiinayo waxa ay tahay “ yaa damaanad qaadaya in eeysan dib usoo celin doonin nidaamkii qabqable iyo dhiigmiiradnimadii waligood eeysan ka qaangaarin?”. Taasi waa su’aasha Sheekh Xassan Daahir Aweys iyo asxaabtiisa ay isweeydiinayaan, waxaa kale oo eey isweeydiinayaan “haddiiba la heshiiyo, oo eey Soomaali heshiiso, xabashida dalka ka baxdo, maxaa looga baahanyahay in dalka la keeno ciidamo shisheeye oo aan la ogeyn waxa ay dalka la iman doonaan? Maxaa diidaya in maxaakiimta ay amaanka sugaan, sidii kol hore, wixii maamul ah ee lagu heshiiyeyna kuraastooda ay buuxiyaan kuwa xilalka u ooman?”. Halkaasi waa meesha muranka xooga leh ka taaganyahay, kala jabkana keeney. Balse maxaa keeney In Shariifka uu fikirkaasi ku raaci waayo asxaabtiisa, oo kaliya indhaha ku haayo bixitaanka xabashida, miyuusan arkaynin dhibka daba yaala bixitaanka xabashida?.

Haa wuu arkaa, waana ogyahay, laakiin talaabada uu qaaday ayaaba ah go’aanka saaxiibadiis maxaakiimta kala tirsan, waayo maxaakiimtu ma rabaan in eey sameeyaan qaladkii markii hore ay galeen, waxay rabaan in haddii awooda dalka gacanta u gasho mar labaad, in la helo shaqsi reergalbeedka kalsooni ka heysta kaas oo is hortaaga wixii talaabo ah ee maamulkaasi maxaakiimta laga qaadi lahaa. 

Halkaasi waxaa kasoo baxaya in maxaakiimtu hal dhagax labbo shirbirood ku wada dilayaan, marka hore ma rabaan in wax heshiis ah lala galo DKMG, waayo waaba qiyaamo qaran in maamul dastuurkiisa diinta ka hor imanaya wax lala wadaago, nabbada la sheegayo in la doonayo, waxaa ka horeysa in la’is weeydiiyo, “asalkiiba xagay ka timid nabbad darada?, sow nabbad darada kama iman in diintii laga tagay ku dhaqankeeda, waayo haddii diin lagu dhaqmayo, maba eeysan jiri lahayn qof qof dilo, mid wax dhaca, iyo mid wax kufsada”, haddii nabadii lagu sheegey in eey ku imanayso in lala heshiiyo maamul calmaani ah, oo dastuurkiisa diinta si toos ah oga horimanayo, ma nabadbaa la doonayaa, misse colaad?. Sidoo kale maxaakiimtu ma doonayaan in qolada DKMG ah eey kaligood wax qastaan, oo eey marmarsiimo u helaan in wax kasta ay ka yeelaan sideey doonaan, garab iyo gargaarna ku helaan, sidaasi darteed ayay maxaakiimta ugu biireen isbahaysiga oo calmaaniyiin danahooda gaarka ah DKMG ka waayay ay u baddanyihiin, waana isla ujeedkaasi kan Sheekh Shariif loogu ogolaaday in uu hogaamiye garabka saxiixaya heshiiska lugooyada ah, ee xittaa xabad joojinta la saxiixay aanan lagu fulin Karin, iskaba daa wax kale in la fulin karro.  

Xuuraan: waa qormo joogto ah, oo lafogur, iyo falanqeyn ah (taxliil), waxaana xooga lugu saaraa arrimaha Soomaaliya kazoo kordha. C/naasir Saxansoxo. Email: saxansoxo1@hotmail.com.