Maqaalkii kipkorir(soomaaliya ma noqon doonto taxes)

dirir114@hotmail.com

Wargayska sida wayn loo akhristo ee ka soo baxa magaalada niarobi –kenya-magaciisuna yahay daily nation ayaa cadadkiisii soo baxay 3 october 2008 ku sooo bandhigay maqaal uu qoray ninka magaciisu yahay Donald kipkorir kuna faaleeyey horudhacna uga dhigay qalalaasaha dhaqaale ee caalamka ka taagan iyo in bankiyo badan oo wadamada reer galbeedka laga lahaa ay iflaaseen ama kaceen jahawareer maaliyadeedna ka dhacay suuqyada caalamka,

Mr kipkorir wuxuu kale oo sheegay ama maqaalkiisa ku faaleeyey xaaladda murugsan ee soomaaliya manta marayso isaga oo xusay budhcad badeeda soomaaliyeed iyo dhibaatada ay ku haysto biyaha badda ee badwaynta hindiya iyo inay cidhiidhi gelinayaan dhaqaalaha bariga afrika iyo caalamka guud ahaanba,wuxuuna kale oo maqaalkiisa ku sheegay ujeedada qotada dheer ee wadamada deriska la ah soomaaliya ay ka leeyihiin.

Mr kipkorir wuxuu sheegay in dhibaatada soomaaliya soo jirtay waligeed laga soo bilaabo 1960 oo ah markii soomaaliya xornimada qaadatay isaga oo sheegay inaanay marnaba soomaaliya ka jirin wax dawlad ahi ee ay mar walba soomaaliya ka talinayeen kooxo budhcad ah kuna fashilmay inay qaran noqdaan oo khatar ku hayey wadamada deriska ah gaar ahaan itoobiya iyo Kenya ayna ku andacoonayeen in Kenya iyo itoobiya haystaan dhul soomaalidu leedahay taas oo sababay dagaalo iyo iska hor imaadyo

Mr kipkorir wuxuu yidhi qabsashadii dhawaan budhcad badeeda soomaalidu qabsadeen markabkii hubka u siday koonfurta sudan ee wadanka Ukraine laga lahaa inay werwer wayn ku abuurtay dunida gaar ahaan maraykanka iyo Kenya ayna muhiim tahay sidii xal loogu heli lahaa mashaqada soomaaliya wuxuuna yidhi maadama ilaa 1960 ay soomaalidu ku fashilmeen inay dhawlad iyo qaranimo dhistaan waxaa waajib ku ah wadamada dersika ah gaar ahaan Kenya iyo itoobiya inay kala qaybsadaan dhulka soomaalida hadii ay wakkhtigan sidaa yeeli waayaana ay dhibaato wayni ka soo gaadhi doonto labada dal

Runtii hadalka mr kipkorir hadii wax macno ah leeyahay ama tilmaamayo wuxuu cadaynayaa in mashaqada iyo dhibaatada soomaaliya ay tahay mid dalka dibadiisa laga maamulayey,soomaaliduna badankoodu yihiin kooxo lagu shaqaysto oo danaha cadawgooda fuliya dalkoodiina burburiyey.

Wuxuu kale oo tilmaamayaa hadalka qoraaga kipkorir cadaawadda guunka ah ee dalalka deriska gaar ahaan itoobiya iyo Kenya u qabaan soomaaliya iyo hadafka istaraatiijiga ah ee ay ka leeyihiin oo ah burburinta iyo kala qaybinta dhulka soomaaliya ,qorshahaa oo runtii badankeedii ay ku guulayteen dalkiina sida aynu ognahay u kala furfurmay maamulo qabiil ku dhisan qabiil walbana samaystay maamul u gaar ah –soomaaliland,puntland,maakhirland,northland,jubaland,bay iyo bakool land,mudug state iwm waxaana soomaaliya ka samysmay casrigii dawa,aifta(kooxaha) marjica ama meesha ay u noqoto koox kastana tahay itoobiya iyo Kenya ,labdii maamul wada haysta ee is afgaran waa yari dhex marona looga yeedho adis ababa ama Nairobi si khilaafkooda loo sii kordhiyo"

Taariikhdu waa markhaati wayna isa soo celcelisaa sidaynu ognahay xaaladda manta soomaaliya waxaay aad iyo aad u shabahdaa lana mid tahay xaaladdii qarniyadii dhexe ka jirtay dhulka isbayn oo andalus loo yaqaanay kaa oo muslimiintu xukumayeen muddo 850 sano ah ugu dambayntiina burburiyey dawladoodii iyo qaranimadoodii sida soomaalida ka dib markii ay u kala baxeen kooxo iyo firaq midba mida kale cadaw u tahay sida soomaalida, koox waliba magaaladeedii ayey maamul iyo dawlad taagdaran oo hogaanka iyo majaraha cadawgu u hayo ka samaysatay sida soomaalida, ugu dambayntiina dhulkoodii lagala wareegay xaaladoodu waxay ku dambaysayna taariikhdu inooga warantay taariikhdana ay ka baxeen sidii iyaga oo aanba waligoodba ahaan jirin adduunkana aan soo marin,

Waxaa hubaal ah hadalka kipkorir qoray ama ka soo yeedhay inaanu ahayn aragti shakhsiyeed oo isaga ku kooban ayse tahay aragtida madaxda Kenya iyo itoobiya oo ay la socdaan ama taagerayaan qaar badan oo reer galbeedka ahi

Waxaynu xusuusanaa hadalkii uu yidhi madaxwaynihii hore ee dalka Kenya Daniel arapmoi isaga oo kaniisada dambi dhaaf waydiisanaya markii uu qirtay in aanu doonayn in soomaliya dhibaatadeeda xal loo helo ama ay degto, waxaa kale oo muhiim ah ama hadalka kipkprir daliil shaki ma doon ah u yahay lagana fahmayaa xaaladda xubnaha kuwa isku tilmaamay dawladda iyo kooxda c/laahi yusuf iyo xubnaha baarlamaankoodu ku sugan yihiin isaga oo ku booriyey dawladaha Kenya iyo itoobiya inay u adeegsadaan sidii look ala qaybin lahaa loona burburin lahaa soomaliya isaga oo tusaale u soo qaatay sanadkii 1845 markii dawladda maraykanku ka boobtay xoogna kaga qaadatay dawladda meksiko gobolka texas(tagsas) ee maraykanka ka mid ah isaga oo kipkorir sheegay in xildhibaanadii gobolkaasi qayb wayn ka qaateen goynta gobolkaa ayna iyagu maraykanka u ansixiyeen, hadalka kipkorirnawuxuu dhirbaaxo kulul ku yahay baarlamaanka iyo dawladda c/laahi yusf oo runtii dad badan oo soomaali ahika shakisanaayeen wadanimadooda una arkayey kuwo cadawgu ku adeeganayo danihiisana ku fushanayo, hadiise hadalka kipkprir ka tarjumayo istaraatiijiyadda Kenya iyo itoobiya ka damacsan yihiin soomaaliya waxaad moodaa in Kenya ka xanaaqsan tahay ama qawaday sida qaybinta soomaaliya u dhacayso oo kenya mooday in dhulka soomaaliya badankiisu itoobiya qayb u heli doonto gaar ahaan gobolada waqooyi iyo w/bari ilaa gobolada dhexe oo beledwayn ugu dambayso kuwaa oo taariikhiyanba itoobiya sheegato inay iyadu leedahay males zinaawina marar badan ku taamay dadkiisana ku guubaabiyo inay doonayaan inay la soo noqdaan dhulkii ka maqnaa muddo kun sano ku dhawaad ah

Ugu dambayntii su,aashu waxay tahay bulshada soomaaliyeed diyaar ma u tahay khatarta ku soo fool leh? Aragtidayda wax garadka soomaalidu waxaa suurtagal u noqotay inay mar hore fahmaan khatarta Kenya iyo itoobiya iyo maraykanku ku hayaan soomaaliya taas ayeyna ahayd sababtii ay halganka iyo muqaawamada kala hortageen markii ciidamada cadawga itoobiya oo maraykanka iyokenya taageerayaan soo galeen soomaaliya taas oo dhalisay in itoobiya iyo xulafadooda qorshihii ay soomaaliya ka lahaayeen fashilanto oo ah waxa kipkorir ka hadlayo,hadiina kipkorir kula talinayo Kenya iyo itoobiya inay xubnaha dawlada iyo baarlamaankau adeegsadaan kala qaybinta soomaaliya nasiib wanaag xoogaga muqaawamada iyo halganka wadaa mar hore ayey ka tashadeen xubnaha baarlamaanku noqdaan baarlamaankii gobolka texas(tegsas) c/laahi yuusufna noqdo boqorkii c/laahi saqiir oo ahaa midkii ugu dambeeyey madaxdii andalus kaa oo cadwga u suurta geliyey inay dhulkii muslimiinta la wareegaan isagiina andalus ka masaafuriyeen markii ay dantoodii ka gaadheen,mr kipkorir waxaan filayaa inuu riyoonayo waxaase hubaal ah inuu nacayb wayn u hayo soomaalida soomaaliduna waxay hal hays u leedahay wixii uurka kaa jiraa afku kaa xadaa"dhagartuna waxaan xumaan ahayn ehelkeeda ma dhaxalsiiso,

dirir114@hotmail.com