ARRIMAHA IS DIIDAN EE SOOMAALIA
1) : Gumaysi dal uu sanlahayn qabsada makuwaaraa ?
(2) : Nin jagadoona xornima ma keenaa ?
(3) : Nin qaranimadu ay qabyaaladu kala wayntahay madaxwayne manoqonkaraa?
( 1) : Hadaba hadii aan taariikhadaha aduunka dib u jaleecno waxaa aduunka soo
maray wadama badan oo wax gumaysatay iyo kuwa la gumaystaba laakiin guusha
marwalbaba waxay ugu danbayntii raacaysay dadkii lagumaysanaayay maadaama ayagu
dhulka iskalahaayeen una dhasheen xaqna ay ku taagnaayeen .
T usaalo hadii aan u soo qaadano Ingiriiska iyo Faransiiska waa labada wadan ee
aduunka wadamada wax gumaysta ugu wayn maanta halwadan oo ay gumaystaana majiro
kuwa ay xulufo hoose leeyhiin maahane sababaha ay iskaga daayeen waxaa ka mida
dagaalo aad u xoogbadan oo ay kala kulmeen wadamadii ay gumaysiga utageen
Mar walba oo ay gumaystayaashu ay wadan qabsadaan waxay lahaayeen dad camiilo ah
oo ay jagooyin beena u magacaabi jeereen si ay ugu gaaraan danaha ay wadankaas
kaleeyihiin hadaba tii oo kale ayaa maanta ka jirta soomaaliya in ay jagooyin
beena loo magacaabo inta camiilnimada ku wanaagsan inta kalana la yiraah waa
argagixiso ugu danbayntii waxay iskugu soo biyo shubatay in uu gumaystuhu ku
halaagsamo jab wayna uu kula kulmo gayiga soomaaliya
itoobiyaanka maalinkay wadanka Soomaaliya soo galayeen waxay lahaayeen i arkaa
maanta waxay maraysaa iqariyay waxayna ku baryootamayaan wado hala ii furo waan
baxanaaye waana guuldara lagu yaqaano gumaysiga gardarada ku yimaada dhul uu
sanlahayn iyo waliba ciqaabaha uu kala kulmo TANI WAXAY KA MID TAHAY ARRIMAHA IS
DIIDAN EE SOOMAALIYA ?
(2) marka hadii aan u soo laabano qodobka labaad ee ah nin jagadoona xornima
makeenaa
sannadkii hore ee 2007-dii waxaa lagu abuuray dalkaasi Eritreya ururkii
isbahaysiga dib u xoraynta Soomaaliya ayna ku midaysnaayeen qaybo kala duwan oo
kala matalayay Ummadda Soomaaliyeed sida maxkamadihii islaamka , culumaa’udiinka
aqoonyahano, Qurbo joogga Somalida, xubnihii baarlamaankii xorta ah la baxay,
ganacsato iyo qaybo kale ayaa u muuqday mid markii hore soo jiitay dareenka iyo
rabitaanka shacbiga Soomaaliyeed, loona qaatay in ay yihiin wadaniyiin hadaf
Diimeed iyo Dalba wadaaga
laakiin sida caadada ahayba waxaa ku soo dhex dhuuntay rag jaga doona kuwa
dhaqaaladoona iyo kuwa magac raadisa oo aan kala jeclayn DIIN,DAD IYO DALBA Qorshahooda ugu wayn wuxuu ahaa sida ay xubin uga noqonlahaayeen ururkii
isbahaysiga dib u xoraynta dalka soomaaliyadeed
maadaama arin kale hoos kawateen si ay danahooda ugu gaaran dadkaan inta badana
waxay kakala yimaadeen laba qayboodoo kala ah qurbajoogta iyo qola labaxaday
baarlamaanka xortaa sababtoo ah kuwa baarlamaanka xorta labaxay inta badan
embagati ayay kuraas ka waayeen kuwa qurba joogtaana
markii embagati laqaybsanaayay ayay boos ka waayeen maadaama 4.5 wax lagu
qaysaday oo ay kuraastii hogaamiye kooxeedyadii ay ka badnaan waysay hadaba
shacaboow ninka jagadoon ah ama dhaqaale iyo magacdoona ah maxuu ku siyaadin
karaa arimaha dibu xoraynta dalka soomaaliyeed TANI WAXAY KA MID TAHAY ARRIMAHA
IS DIIDAN EE SOOMAALIYA ? kunatuuray god isbahaysigii dib u xoraynta ee ahaa
rajadii ay qabeen shacabwaynaha Soomaaliyeed
(3) Nin qaranimadu ay qabyaaladu kala wayntahay madaxwayne manoqonkaraa? hadii
aan soo qaadano qayba kamida qabyaalada uu cabdullahi yusuf ku dhaqmo waxaad ka
mid ah sida uu u magacaabo hayadaha dowlada kala duwan sida WASIRA DOWLADA
,TALIYAASHA CIIDAMADA ,SAFIIRADA DOWLADA iyo dhamaan qaybaha dawlada kala duwan
wali waxaa intaas sii dheer
2007 dii markii uu dagaalkii sagaalka maal mood uu socday waxaa laga soo duubay
cabdullahi yusuf oo la hadalaaya jaaliyada reer puntland ee qurbajootaa
asagooleh: Beesha (muqdisho) waa mucaarad ,sagaashan boqolkiiba nucaarad beey yihiin weey is
aruursadeen,meel beey isugu tageen, ciidamadoodiibeey isku darsadeen dagaal beey
u diyaar garoobeen ninkii innaga itaal rooni magaalada ha naga qabsadeey beey
yiraahdeen hadda maalmihii la soo dhaafay soow dagaalo kama dhicin xamar soow
meeyaadan maqleeynin macnuhu waxaa weeye waa la isku diyaar garoobayaa qoladdii
Muqdisho ku adkaataa la arki doonee wixii laba iyo sagaashanki dhacay baa
dhacaaya
sidookale 29ugusto 2008 dii cadbdullahi yusuf asigoo baarlamaanka emabagati u
qudbaynaaya ayuu ku yiri Danta Puntland waxay ku jirtaa meesha uu ka dhihilahaa
Danta Soomaaliya waxay ku jirtaa hadal kaas qabyaalada xambaarsan xidhibaano
badan ayaa kacarooday kuna qaylshay intaas ma uusan ku joojine qabyaaladii oo
aflagaado wadata ayuu kuceliyay asagooleh Macalin Jiisoow aamus cid kaa itaal
xun oo gurigooda la heysto ma jidhee oo meesha fadhisa iyo arima kale marka
cabdullahi yusuf halkaas ayay qabyaaladu ka joogtaa soomaaliyana Qaranima ayay
ka sugaysaa TANI WAXAY KA MID TAHAY ARRIMAHA IS DIIDAN EE SOOMAALIYA ?
Hamza Adan Macalin (caaqilgurmad)
caaqilka707@hotmail.com
Stockhlom
Sweden