Barnaamijkii Radio Xoriyo
28 Jun 2008.
Dagaallo lagu jabiyay ciidammada gumaysiga
Madaxda JWXO ee gudaha oo ka tacsiyeeyay geeridii Sh Ibraahim
Dadwayne ay ciidammada gumaysigu dileen
Midowga Afrika oo guddi xaqiiqo raadis ah u diraya Eritereya iyo Jabuuti.
Ururka xuquuql insaanka Ogaden(OHRC) oo shir jaraaid ku qabtay Geneva.
N/hure Sh.Ibrahim Cabdalla oo si heer qaran ah loogu aasay UAE.
======================
Dagaallo lagu jabiyay ciidammada gumaysiga
Dagaallo qallafsan oo dhex-maray CWXO iyo kuwa gumaysiga Itoobiya 18, 20 iyo
24/06/08 waxaa ciidammada gumaysiga lagaga dilay 67 askari, waxaa sidoo kale
lagaga dhaawacay 89 askari, sidaas waxaa noo soo tabiyay wariyaha nooga soo
warrama Ogaadeenya. Dagaalladaasi waxay u dheceen sidatan;
24/06/08 cutub ka tirsan CWXO ayaa weerar mir ah ku qaaday ciidammada gumaysiga
ee ku sugan Qollaji, oo ka tirsan degmada Iimey, waxayna gaadhsiiyeen khasaare
aad u baʼan, iyadoo inta la hubo laga dilay 30 askari, 45 kalana laga dhaawacay.
Ciidammadan ayaa lagu gubay ugu yaraan seddex dhismoo ay degganaayeen iyagoo
hurda.
Isla 24/06/08 weerar kadiso ah oo lagu qaaday kolonyo baabuur oo ciidammada
gumaysigu oo marayay Agasla, oo ka tirsan Ban-baas, waxaa lagaga dilay 12
askari, 14 kalana waa lagaga dhaawacay. Ciidammada gumaysiga ayaa isla goobtan
loogu gaystay weerar mir ah, waxaana la gaadhsiiyay khasaare aan faahfaahintiisa
la haynin.
Sidoo kale 24/06/08 cutub ka tirsan CWXO ayaa weerar gaadmo ah ku qaaday
ciidammo gumaysigu leeyahay oo hawlgal u tegay magaalada Caado, oo gobolka
Doollo ka tirsan, waxayna weerarkaas kaga dileen 1 askari, 3 kalana way kaga
dhaawaceen.
20/06/08 Gudhis, oo Iimey ka tirsan, dagaal ka dhacay waxaa ciidammada gumaysiga
lagaga dilay 4 askari, 3 kalana waa lagaga dhaawacay.
Isla 20/06/08 dagaal ka dhacay meesha lagu magacaabo Saxa-xumey, oo duleedka
Qabridarre ku taalla, waxaa ciidammada gumaysiga lagaga dilay 10 askari, 12
kalana waa lagaga dhaawacay.
18/06/08 dagaal ka dhacay Daara-Salaam, oo Dhuxun ka tirsan, waxaa ciidammada
gumaysiga lagaga dilay 10 askari, 12 kalana waa lagaga dhaawacay.
Madaxda JWXO ee gudaha oo ka tacsiyeeyay geeridii Sh Ibraahim
Guddoomiyaha Hoggaanka Arrimaha Gudaha iyo Amniga ee Jabhadda Waddaniga Xoreynta
Ogaadeenya Cabdi Cabdullaahi ayaa, isagoo ku hadlaya magaciisa iyo magaca CWXO,
wuxuu dhambaal tacsi ah u diray eheladii uu ka geeriyooday Alla ha u
naxariisteen Sh Ibraahim Cabdalla Maax, isagoo Ilaahay uga baryay marxuumkaas
inuu Jannadii ka waraabiyo, ehaladii iyo qaraabadii uu ka tagayna samir iyo
iimaan ka siiyo. N/hure Cabdi Cabdullahi wuxuu tacsi middaas la mid ah u diray
dhammaanba shacbi waynaha Ogaadeenya iyo inta jecel qadiyada Ogaadeenya oo si
aad ah u tabi doona kaalintii uu banneeyay Alla ga u naxariistee Sh Ibraahim
Cabdlla.
Marxuum Sh Ibraahim Cabdalla waxaa arbacadii oo bisha Juun 25 ahayd lagu
xabaalay Xabaalaha Banii Yaas ee magaalada Abu Dabay ee dalka Imaaraadka
Carabka, iyadoo ay aaskaas ka qayb galeen dadwayne aad u fara badan oo isaga
yimid meelo kala duwan oo adduunka ka mid ah.
Aaska waxaa ka qayb galay wafti heer sare ah oo ka socday JWXO, siyaasiyiin can
ah oo u dhashay dalka Soomaaliya, culimo aad u tira badan iyo dadwayne isaga
yimid wadammo kala duwan.
Dadwayne ay ciidammada gumaysigu dileen
Ciidammada gumaysiga Itoobiya ayaa meelo kala duwan oo Ogaadeenya ka mid ah ku
laayay dadwayne rayad ah oo aan waxba galabsanin.
Markii ay taariikhdu ahayd 20/06/08 magaalada Yoocaale waxay ciidammada
gumaysigu ku dileen Malaayo Xasan Gaanni. Waxaa la laʼyahay oo ciidammada
gumaysigu la tageen Khadar Cabdi Gaanni.
16/06/08 Tawulane, oo Dhagaxbuur ka tirsan, waxay ciidammada gumaysigu ku dileen
gabadh lagu magacaabo Bishaaro Xasan Cali.
10/06/08 ciidammada gumaysiga ayaa gabadh 17 jir ah oo lagu magacaabo Faadumo
Maxamed Kaahin ku kufsaday magaalada Dhagaxbuur, taasoo ay u gaysteen dhaawac
aad u baʼan. Gabadhan ayaa dhaawacaas dartii loo geeyay Isbitaalka Dhagaxbuur,
hase yeeshee Isbitaalka ayay ku dhimatay.
20/06/08 Jeexdin waxay ciidammada gumaysigu ku dileen nin lagu magacaabo Faarax
Maxamed Shaaciye.
06/06/08 Buku-dhabo waxay ciidammada gumaysigu ku mirrijiyeen wiil 18 jir ah oo
lagu magacaabo C/risaaq Cumar.
Dhibaatooyin kala duwan oo gumaysigu u gaystay dadwaynaha
Ciidammada gumaysiga ayaa dhibaatooyin kala duwan oo xidhay, kufsi iyo dhac
isugu jira u gaystay dadwaynaha rayadka ah ee Ogaadeenya. Dhibaatooyinkani waxay
u dhaceen sidatan;
13/06/08 magaalada Dhagaxbuur waxay ciidammada gumaysigu ku kufsadeen gabadh 14
jir ah oo lagu magacaabo Istaahil Axmed Magan.
12/06/08 sidoo kale magaalada Dhagaxbuur waxay ciidammada gumaysigu ku kufsadeen
haweenay 72 jir ah oo lagu magacaabo Cosob Ismaaciil Aaden.
25/06/08 waxay ciidammada gumaysigu magaalada Dannood ku xidhxidheen dadka kala
ah;
1- Cali Mukhtaar Muuse
2- Aamina Xasan Raage iyo
3- Canab Dhabas
20/06/08 magaalada Wardheer waxay ciidammada gumaysigu ku xidhxidheen dadka kala
ah;
1- Yaasiin Xuseen Maxamed iyo
2- Khadra Fara-Qodax
17/06/08 magaalada Shayagoosh waxay ciidammada gumaysigu ku xidhxidheen dadka
kala ah;
1- Nuur Maxamed Muxumed
2- Mahad C/llaahi Dhicis
3- Cabdi Maxamed Barkhadle
4- Muxumed Cabdi Xayi iyo
5- Nuur Cabdi Xayi
20/06/08 magaalada Farmadow waxay ciidammada gumaysigu dhac ugu gaysteen
dadwayne rayad ah, oo kala ah;
CadaaniCali Siyaad oo ay 1000 Bir ka dhaceen,
Hibo-Gaabo oo ay iyadana 700 oo Bir ka dhaceen iyo
Khadra Sh Maxamed oo ay 500 oo Bir ka dhaceen
Midowga Afrika oo guddi xaqiiqo raadis ah u diraya Eritereya iyo Jabuuti
Midowga Afrika ayaa guddi xaqiiqo raadis ah u diray dalalka Eritereya iyo
Jabuuti, si ay u soo baadhaan dagaal bishan gudeheeda ka dhacay xadka ay labada
dal wadaagaan, sidaas waxaa jimcihii sheegay sargaal sare oo ka tirsan Midowga
Afrika.
Dagaalkan ayaa ilaa iyo hadda la sheegaya inuu sababay dhimashada tobaneeyo ka
mid ah askrta Jabuuti, qaar kalana ay ku dhaawacmeen.
Madaxa Ergada Sare ee Midowga Afrika Jean Ping ayaa mar uu jimcihii ka hadlay
kulan ay waddanka Masar ku yeesheen wasiirrada arrimaha dibada ee dalalka
Midowga Afrika, wuxuu sheegay inuu aad uga walwalsan yahay colaada ka dhex
abuurantay Eritereya iyo Jabuuti.
Wuxuu kaloo intaas raaciyay inuu guddi xaqiiqo raadis ah u diray waddamada
Eireteya iyo Jabuuti, isagoo tilmaamay inuu rajo wayn ka qabo in labad waddanba
ay guddigaas la shaqeeyaan, si goʼaan lagu wada faraxsan yahay uu hawlgalkooda
uga soo baxo.
Shir Saxaafadeed OHRC ku qabatay Geneva
Geneva, 26.06.08 Ururka xuquuqda aadanaha u dooda ee Ogaden Human Rights
Committee (OHRC) ayaa maanta shir jaraa’id ku qabtay xarunta Naadiga
Suxufiyiinta magaalada Geneva ee Switzerland oo aay ka diiwaan gashan yihiin
dhamaan wariyayaasha caalamiga ah ee ka howl gala xarumaha Qaramada Midoobey
(QM) ee Geneva. Shirkan jaraa’id ayaa cinwaankiisu ahaa “Xaalada xuquuqda
aadanaha iyo mida amaanka Ogaadeenya iyo doorka Qaramada Midoobay”.
Foowsiya C/qaadir oo ka tirsan OHRC, Canada kana mid ahayd madaxdii shirkan ka
hadashay ayaa sheegtay in ujeedada halkan u yimaadeen tahay in eey ku booriyaan
heeyadaha caalamiga ee Qaramada Midoobay in eey ka soo baxaan waajibka ka saaran
sidii loo joojin lahaa dhibaatada ulakaca ah oo uu sameeynayo taliska
Addis-Ababa is la markaana loola xisaabtami lahaa cidii falalkaas geeystay.
C/Qaadir Sulub oo ah xiriiriyaha guud ee ururka xuquuqul insaanka Ogaadeenya
ayaa isna sheegay in dhibaatada, gaajada, kufsiga iyo barakicinta lagu hayo
umadu tahay arin qorsheysan oo si kutagal ah u fulinaysa dowlada Itoobiya.
Shirkan jaraa’id oo socday mudo sadex saac ka badan ayeey labadan masuul ku soo
bandhigeen cadeeymo maqal iyo muuqaal ah oo ka marqaati kacaya xadgudubyada
baaxada leh oo uu taliskani sida badheedhka ah ugu geeysto shacabka Soomaalida
Ogaadeenya. Marka la eego baaxada dhulkan kheeyraadka iyo nacfiga leh waxey
muujinaysaa in eey qalad tahay in abaar ka dhacdo dhulka Ogaden loo yaqaan ayeey
tiri Foowsiya C/Qaadir, iyadoo ku dartay in abaaraha soo noqnoqda ee dhulkaa ka
taagay tahay mid eey sameeysay si ulakac ah masuulna ka tahay dowlada itoobiya.
C/Qaadir Sulub ayaa isna sheegay in itoobiya isticmaasho kufsiga,
cunaqabateeynta, wadar xasuuqa iyo barakacinta sida hubka oo kale, isagoo intaa
raaciyay in ujeedada itoobiya tahay sidii aay umadani ugu sanduleeyn lahayd in
eey ka tanaasulaan xuquuqdooda aasaasiga ah, xuquuqahaas oo aay damaanad
qaadayaan shuruucyada caalamiga ah ee dunida.
Labadan masuul waxey sheegeen in maanta Alle mahadii tahay, sababtoo ah
dhibaatooyinka ururka OHRC uu diiwaan galiyay waxa ka marqaati kacay ururo
caalami ah sida warbixintii maqal iyo muuqaalka lahayd oo aay Human Rights Watch
soo saartay bishan gudaheeda. Dunida maanta waa sida hal tuulo oo kale cid
dhibaato geeysatay qarin kartaa ma jirta, sidaa daraadeed ayeey ugu baaqeen
taliska itoobiya in uu qaado xayiraadaha uu ku soo rogay dadka iyo gaadiidka
gala ama ka baxa Ogaadeenya isla markaana joojiyo xadgudubyada nooc walba leh oo
aay amartay dowlada itoobiya . Baaq kan oo kale ahna waxey ujeediyeen maamulada
kala duwan ee dhashay burburkii dowladii dhexe ee Soomaaliya ka dib iyagoo xusay
in shuruucda caalamiga mamnuucayaan qabashada iyo u gacan galinta shaqsi ka soo
cararay xasuuq dowladii markaa uu amaankiisa kala soo baqay, waxeyna sheegeen
dhibaatada loo geeysanayo shacabka dhulkaa ku nool in aanay ahaaneeny mid xisaab
aan ka danbeeyn.
Foowsiya ayaa ka soo laabatay shir eey isugu yimaadaan
ururada xuquuqul insaanka ee wadamada Islaamka oo ka dhacay isbuucan gudahiisa
dalka Ingiriiska, halkaa oo eey ku soo bandhigtay dhibaatada lagu hayo umada
Soomaalida Ogaadeenya.
Ururka Xuquuqul Insaanka Ogaadeenya ayaa u ololeeya sidii umada dhulkaa ku
nool u heli lahaayeen xuquuqohooda aasaasiga ah oo aay ugu horeeyso xaqa aayo ka
tashiga, wuxuuna diiwaan galiyaa dhibaatooyinka loogeeysto shacabka dhulkaa ku
dhaqan iyadoo ujeedadu tahay sidii danbiilayaashan loo horkeeni lahaa maxkamad
caalamiga ah. Ugu danbeeyntii waxey ugu baaqeen dadka ku nool Ogaadeenya in
aanay qarin marka xadgudub loogeeysto lana xidhiidhaan xubnooda gudaha jooga ama
dibadaba, waxeyna qeeylo dhaan u dirayaan Soomaalida samaha jecel guud ahaan
gaar ahaana ururada iyo jaaliyadaha Ogaadeenya ee dibada in door firfircoon ka
qaataan sidii loo joojin lahaa dhibaatada umada dalkii ku heeysata. Dhiciseeynta
qorshayaasha guracan ee itoobiya waxey ku xiran tahay juhdiga qurba joogtu
galiyaan wax ka qabashada dhibaatooyinkaa ayeey hadalkoodii ku soo
gabagabeeyeen.
28 Jun 2008
Axmed Gaal-Eri
Radioxorio@radioxoriyo.com
Raadioxoriyo@yahoo.com
Radio Xoriyo waxaad ka dhegaysan kartaa Mawjadda 41 MB ee dhererkeedu yahay 7560
KHZ,iyo internetka Radioxoriyo.com,Ogaden.com Maalmahaa Talaadada & Sabtida
5:00PM – 5:30 waqtiga Afrikada Bari