KARFANTII SIYAASIGA IYO KADEEDKA SHACABKA
Aden Cabdulle Cusmaan madaxwaynihii u horeeyay ee Soomaaliya ayaa markii
Cabdirishid Cali Sharmaake cod barlaman oo laaluush lagu bixiyay uga
adkaadey ayaa waxuu yiri’ wiil yahow wixii lagugu doortaa lagugu
dilayaa’ maalmo taariikhdu ma soo wareegin markii mid ka mid ah
ciidankiisi uu dilay, laba geeri baa isagu darsantay mid waa tii xaqa
ahayd midna waa kaarkiisi siyaaso ee u danbeeyay.
Adan Cabdulle waxaa isna karfantiisi siyaaso tolmatey markuu raggii reer
xididkiis ahaa ee uu siyaasaddooda u dhaga furaa ay mucaaradkiisi cigaal
u horeeyay mugdi heshiis kula galeen uuna Cigaal yiri ‘ labadii qeerinka
ku qaybsata bisaylka kuma dirirto’, waxaana xukuumadii isaga badashay
madaxwayne ka noqday Cabdirashiid Cali Sharmaarke iyo Cigaalna ra,isul
wasaaru ka noqday waxuuna kaarka marsadey riwaayadii Iririisam ee isaga
iyo rag Cali Jumcaalle u horeeyo jilayeen .
Dowladadi rayidka ee sanadihii lixdameeyadi caalamku waxuu u yaqiin
qabuurihii mucaawanidda, shacabku dabaqad buu ahaa oo inta siyaasiyiinta
iyo hantilaydu dhashay baa waxbarshada heer ka gaari jirtay, nidaamkeeda
siyaasiga ihina qaab boqortooyuu ahaa eeg shiribkii laashinka reer
Cadale’ mar waa Rashiid , mar waa Risaaq inta kale ma rootiyaa’ waxay
runi daaha ka qaadantay markii geeridii Cabdirashiid kadib Muuse Boqor
kursigii u soo istaagay, abwaanaduna waxay ugu wanqaleen’ aaminta
ducadiyo Alle bariga mooye arrin kale ma haysaan’waayo dowladaas xoolaha
umadda waxii ay iyagu isticmaalan mooye inta hartay guryaha cullimidda
suufiyadda gayn jireen.
Dowladdii kacaanka oo ahayd tii ugu wax qabadka badnayd, uguna wax
dhibaataynta badnayd madaxwaynihii hor kacayay saddex jeer buu
karfantiisa siyaasiga xirtay, asaga iyo culimo waxay kala dhinteen
markuu yiri’ Sulus, rubuc, waa inku shubeen, oo inku shubeen, ee waan
inka shubi’ ilaa heer arrin gaartay inuu aayad quraan si cad uga hor
yimid cullimadii diidayna toogtay, wadaniyadi uu gadayay waxay dhamaatay
markuu inqilaab dhacay oo uu is yiri haddi beel ku inqilaabtay beel
dugso taasoo keentay in nidaamkii iyo kala danbayntii gacanta ka baxdo,
habkii u danbeeyay ee ahaa rabitaanka dadka xoog ku caburina waxuu
fashilmay markii kaarihiisi rag kaarabiin wata ka adkaaday.
Dhanka shacabka waxay ahayd soo jireenka taariikhda dowladda ugu wax tar
roonayd sanadihii u horeeyay, waxbarasho loo siman yahay, suulinta
habkii boqortooyadda ahaa ee lixdameeyadii , cadaalad iyo nabadgalyo
lagu naalooday sanadihii dagaalki 1977 ka horeeyay, waxaase musiibo wali
raadkeedi laga soo kabsan la yahay dhacday wixii xilligaas ka dabeeyay,
hantidii umaddu booba yaa wadani bay noqotay, cadaalad dil iyo caburin
baa badashay, maxaa taqaan yaa tahay baa badashay, xitaa waxaa laga
dhaxlay in ragii ka danbeeyay wali ku riyoonayan siyaasad qoys ama
shaqsiyaad dastuurka ka sareeyan.
Inkastoo dowladaas kadib aan la dhihi Karin wali wax qaab dowlo leh way
dhasheen hadana aan sooyaalka tibaaxo si wixii qalad dhacay aan uga
faa,idno,xukuumaddi Cali Mahdi iyana waxay sababsatay qudbadii Carte oo
ra,isul wasaare ka noqday uu ku yiri’ ciidanka xooga dalku askari kasta
jabhadda reerkiisa ha ku biiro oo ha kala tageen’ iyadoo dagaal sokeeye
la jaanqaadey ugu danbaytiina dagaalkii afar biloodka ee dadku u
yaqaaneen Cali VS Caydiid, ama xagga faragilinta shisheeyana looga
yaqaanay Mario Zeco(safiir Talyaani) VS Canoco(shirkad batroolka baarta
oo Mareykan laga leeyahay), wallow dad kalana ugu magac dareen dagaalkii
labadda beelood ayaa magacii dowladaasi ku dabar go,ay, kaarkii
siyaasiga ahaa ee Cali Mahdina markaas buu dhintay wixii ka danbeeyay
siyaasadaha uu jilayey waxay la mid ahaayeen nin filim dhamaaday tikidh
u goostay, xukuumadan wax nidaam ah oo ay wax ku dhibi kartay ma dhismin
, mana ahayn mid dadku isku wada raacay balse aan dhaho wadadii
dowladnimadda dib loogu dhisi lahaa ayeey xitaa u sii gogol xaari
waysay.
Caydiid inkastoo xitaa Salbalaartu dhisay aysan aqoonsi arag hadana bal
aanu xusno qaladadki keenay in kaarkii siyaasiga gubto ilaa uu isagii
xitaa ku baxo, dhimashadii Cali wardhiiglay kadib xarigii uu u gaystay
Xuseen Cali shido oo ahaa gudoomiyihii sidda ku meelgarka xilka u qabtay
waxay keentay in isna halgankiisi hubaysnaa shirqool loo maleego ,
diidmadii xukuumadii Cali Mahdi oo fitnadii ka dhalatay dalka dhan
saameysey iska daa isagee xitaa raad ku yeelatay fashilka ku yimid
hankii in la doorto uu ka qabay Cabdulaahi Cadow, Abshir Bacadle gabay
uu tiriyaa waxaa ku jiray’ iska daaya labadaas sanay nagu huruufeene,
waxba lagama helin aan ahayn hilib walaalka cun’, dagaalkii UNSOM uu la
galay Soomaalidda waa u fiicna oo waxuu fashiliyay nidaamka wajiga cusub
ee gumaysiga ee dalka looga hirgalin lahaa balse isaga shaqsiyadiisa iyo
guud ahaan dalkaba dakano caalami bay ku reebtay oo waa kaas Mareykan
dabinkuu dhigay Caydiidna ku baxay , wadani qabqabla qaxiyay, cullimadda
badbaada umadda u soo baxdayna waa kaas miduu dilo, miduu magacyo u
bixiyo iyo miduu maatada kuwii laayey wax la qaybso yiraa ka dhigay.
Cabdiqaasim isagu kala diristii ciidankii maxkamadaha oo xitaa kala
dirkoodi aysan bulshadda caalamku ugu soo joogsan, Itoobiya oo qaab
siyaasi ah iyo mid ku hubayn qabqable ah ula diriraysay, qabqablayaashi
oo u qaab nabad ah wax uga doonay oon ahayn rag mudnaa casharkii
maxkamaduhu siiyeen in la siiyo iyo isagoo siyaasadda waji koowaad
qalday waayo xukuumaduu soo dhisay golaheedi wasiiradu waxay boqolkiiba
75% ahaayeen xisbigii ka soo horjeeday taasoo aaqirkii ku keentay in
raggii dhisayna uu waayo kuwii isagu dhisay ee Xasan Abshir u horeeyana
ay karfantiisa tolaan, wixii dhacay baa dhacay washamsigii Nayroobi ,
waliba qalad taariikh ah iyo jilicsanaan aan loo meel dayin waxa ahaa in
shir uu og yahay in Itoobiya geed fadhi u tahay inuu ka qayb galo,
dhamaan kaararkii siyaaso ee soo jireenkiisa taariikhiga ka gubtayse
maantuu asturay markuu sanad iyo bar dadka dhibka cadowgu ku hayey la
qaybsadey isagoo mowqif wadani ah ka taagnaa.
Cabdulaahi Yuusuf siyaasadii hor iyo haatanba waa cawro, doraad dalkoo
nabad ah buu inqilaab iyo jabhad qabiil ka shaqeeyay, jabhadii uu
dhisayna iyadii baa inta u taagwaysay iska xirtay, Puntland hanaan
doorasho caadil ah waa u diiday oo waasagi Jaamac Cali Jaamac xabad ugu
jawaabay, maanta oo uu madax yahay dalkii cadow buu u dhiibay Itoobiya,
dhowrka xaafadood oo uu baladka ka joogo waxaa ka furan saddex xabsi oo
dadka lagu kala gato(cimrigiisa soo gaabtay buu maatadii cunaye),
tagtadada , taaganta iyo timaadaba madaxnimadiisa wadaniyad la,aan, diin
la,aan iyo dad la,aan baa laga macaashi.
Kaarkii qabqable waxuu gubay mashruucii la dagalanka argagixsadda dib
danbana umadda u soo hor istaagi maayan, wixii dhib dal , dad iyo diin
ay u gaysteena qiyaamo ka hor aduunka lagu ciqaabay xabad
muqaawamo,Mareykanoo calaamadda cas siiyey markii la jabiyay oo xiriirki
ka goostay iyo mujtamacii oo bartay in fitnadda dalku ka dagi la yahay
iyaga tahay.
Haatan waxaa miiska saran kaarki Sheekh Shariif oo horay u sameeyay
taariikh baal dahab ah ku qoran , balse mugdi iyo madow soo galay kadib
markuu ka leexday mabaadiidi diinta iyo wadaniyadda ku dhisnayd una
leexday been bulshadda caalamka aliftay , hadaan rag daba qabana kaarka
dhani waa guban waayo maatalaysadii baan xukun la qaybsan,
mujaahidintiina waan cambaareyna waa danbi, waxaase rajo laga qabaa in
dabinka lagu riday looga nasteexeeyo, haddiise Sheekhu sidaas ku galbado
fitno culus baa dalka iyo dadkaba ku soo kordhi.
WQ CAANAGEEL
caanageel@hotmail.com
:::SHEEKH SHARIIF TAARIIKHDA DIB U XASUUSO
| Caanageel