Horta Somalia saaxiib maleedahay.
WQ cali muxamed diini (cali-dhuux) Perth Australia.
Email
calidhuux20@hotmail.com
Waxaan maqaalkan inaan qoro ugoaansaday markaan arkay sida
wadamada aduunku ay midkasta oo kamid ah uleeyahay saaxiib kale oo u hiilliya
maalintii dhibaato kudhacdo markay brwaaqo yihiinna ay wax wada qabsadaan gaar
ahaan qaarada afrika wadama kuyaallaa waxay kutiirsanyihiin taageerada
saaxiibadooda reer yurub gaar ahaan kuwii gumaystay tusaale ahaan wadanka ay
soomaaliya dariska yihiin Kenya waa saaxiib weyn oo ingiriiska iyo maraykanku
kuleeyihiin bariga afrika waxayna sanad walba siiyaan taageero dhaqaale oo
farabadan wax si wayn uga caawiyaan arrimaha amaanka iyo sirdoonka waxaana
saldhigyo milletary ku leh wadan ingiriisa, markii ay uu dhacay murankii
dorshada Kenya ee sanadkii tagay waxaa la ogaa sidii loogu dadaalay inaan
dagaal sokeeye kadhicin wadankaas sidoo kale wadanka Ethiopia waa saaxiib fog
oo reer galbeedku kuleeyihiin afrika waxaaba la orankaraa waa wadanka kaliya ee
saaxiibka dhabta ah ku leh yurub intaas iyo kale oo aanan soo koobi Karin oo
saaxiibtinimo ayay leeyihiin wadamada dariska la ah Somalia.
Bal hadana aan eegno Somalia, waqtigii Somalia xoriyada
qaadatay waxaa jiray laba quwadood oo aduunka ugu waa weynaa kuwaas oo kala ahaa
dawladii midawgii soofiyeetka oo looyaqaabay USSR iyo dawladaha reer galbeedka
oo mareykanku hogaan uyahay waa NATO IYO WARSO
waxaa kaloo jiray dawladaha carabta oo Somalia dhaqan
iyo diinba ay wadaagaan sidaas daraadeed waxaa qasab ku ahayd madaxdii
soomaaliya ee waagaas inay aduunka saaxiib kuyeeshaan maxaa yeelay Somalia waxay
ahayd wadanka faqri ah oo xorriyada hada qaatay oo hadana dhulkiisi maqanyahay
una baahan gacan qabasho si uu dhulka uga koco,
ayadoo taas laga duulayo ayuu raisul wasaarihii Somalia
ee xiligaas mudane cabdirashiid cali Sharma arke horraantii 1960kii wuxuu
booqasho kutagay magaaloyinka Rome iyo Washington wuxuuna kacodsaday kaalmo
miletari iyo mid siyaasadeed taas waa diideen waxayna yiraadeen Somalia uuma
baahna miletari ee waxay ubaahantahay 5000 oo boolis ah waxayna ogolaadeen 10
milyan qaaraan ahaan loo uruuriyo.
mudane cabdi rashiid asagoo taas kacarooday ayuu
23/05/1961 booqasho u tagay magaalada Moosko ee xarunta Ruushka wuxuuna codsaday
in Somalia lataageero waana laga aqbalay oo 02/06/19961kii waxaa qalinka lagu
duugay heshiiskii {Somali-soviet treaty} kaas oo ahaa mid balaaran oo dhinacyo
badan taabanya sida mashruucii Russian projects waxaase ugu muhiim sanaa in
Ruushku sare uqaado tayada, tirada, tababrka, hubka ciindanka xooga dalka
soomaaliyeed.
markii inqilaabka talada kula wareegeen miletarigu
1969kii waxay siyaasada arimaha dibada kuwadeen tubtii uu cabdirashiid
ujeheeyay waxaana sii laba lixaadsaday xiriirkii Ruushka iyo Somalia waxaa dalka
laga eryay jaajuusiintii ameerikaanka waxaana Ruushku xoojiyay maalin galintii
Somalia sida ballarintii dekada iyo garoonka kismaayo, warshada hilibka
kismaayo, isbitaalka warshiikh, isbitaalka waajid, mashruucii faanoole,
madbacadda xamar, warshada kaluunka laasqoray iyo mashruucyo kale oo farabadan
xiriirkaas kadhexeeyay labada wadan waxaa sii xoojiyay wadamada masar iyo
suudaan oo dalalkooda kacayriyay khubaradii millatari ee Ruushka.
Inta aysan masar iyo suudan cayrin khubaradii soofiyeetka
waxaa Somalia booqasho kuyimid marshal Grechko wasiirkii gashaandhiga ee Ruushka
si carabta loogu muujiyo in Ruushku saaxiibo kale kuleeyahay badda cas, badda
casna aysan ahayn haro-carbeed oo kaliya.
10/07/1972 waxaa moosko lagu martiqaaday wasiirkii
gaashaan dhigga Somalia maxamed cali samatar wadahadaladii uu layeeshay
madaxdii Ruusha waxaa kasoo baxay in Ruushku Somalia siiyo hub tiro badan oo ay
kamid ahaayeen taangiyo, diyaarado dagaal iyo sawaariikhda saam-3 iyo taageero
kale oo farabadan.
Bishii luuliyo 1974kii waxaa Somalia booqasho kuyimid
madaxweynihii soofiyeetka S.N.PODGORNY waxayna madaxdii Somalia kala saxiixdeen
heshiis saaxiibtinimo {friendship & CO-operation Treaty} Ruushkuna wuxuu Somalia
ugu deeqay hub qiimihiisu gaarayo 300 oo milyan oo doolar. Xiriirka wanaagsan ee
u dhexeeyay Somalia iyo midawgii soofiyeeti iyo taageerada Somalia ay kaheshay
soofiteetka ayaa Somalia waxay noqotay wadan sharaf iyo meeqaam ku leh caalamka.
Qaybta labaad ayaan ku eege doonaa meesha uu kudambeeyay
saaxiibtinimadii Ruushka iyo Somalia iyo waxa baabi’iyay iyo cidda mas uulka ka
ahayd.
HORTA SOMALIA SAAXIIB MALEEDAHAY QAYBTII 2AAD.
Sida aan soo sheegnay xiriirka Somalia ee dibada waxa ugu
waynaa uguna muhiimsanaa kan ay la lahayd midawgii soofiyeetka maamulayasha
Somaliyana waxay wadanka ujeheeyaan dhinaca hanti wadaaga ah ayagoo dhabarka
ujeediyay reer galbeedka.
xiriirku waxa uu sidaas kusocdaba ayaa sanadkii 1974kii
waxaa wadanka itoobiya taladisa lawareegay ciidamada millatariga waxayna halkaas
kusoo afjareen boqortooyadii xayle salaase ee soo jirtay nus qaringa,
markii milatarigu lawareegeen talada waxaa kadhex
aloosmay muran kusaasan halka loo jahaynayo wadanka labada dhinac ee NATO iyo
WARSO waxaana dhex maray gacan kahadal sababay in ladilo jenaral Aman andom oo
markii xayle salaase lariday loo doortay madaxa sare ee dergue-ga ahaana
taliyihii ciidamada Ethiopia xiligii dagaalkii Somalia ee 1964kii
dagaalo farabadan kadib waxa markii dambe guushu raacday
dhinicii warso ee hogaanka u ahaa mengistu xayle mariam oo talada itoobiya si
rasmi uu lawareegay 1977kii guushii mengistu waxay guul kale u ahayd
soofiyeetka maxaa yeelay itoobiya waxaa saldhigyo kulahaa mareykanka mengistu
mareykanka waa uu kasoo horjeeday.
1977kii bishii may mengistu wuxuu albaabada ulaabay
saldhigii ameerikaanku kulahaa casmara wuxuu kaloo cayriyay 300 oo saraakiil
ameerican ah taas oo guul u aheyd soofiyeetka maadaama uu berbera oo uu awalhore
saldhig kulahaa ku darsaday casmara sidaas daraadeed waxaa dawlada soofiyeetka
qasab kunoqotay in dhexdhexaadiso Somalia iyo itoobiya si ay u badbaadsato
saldhigyadeeda waxaana loo xilsaaray dhexdhexaadintaas fidel castro
madaxweynihii cuba,
castro ayaa 13/03/1977 muqdisho yimid wuxuuna sheegay inuu
nabadayn wado waana laga aqbalay, maalintii xigtayna addis ababa ayuu tagay
kadibna 16/03/1977 wuxuu cadan kushiriyay siyad barre, xayle maryam iyo cali
rubeeci oo markaas ahaa hogaamiyaha yamantii koofureed wuxuuna miiska soo dhigay
in sadexda dal ay kumidoobaan dawlad federal ah oo hanti wadaag ah maxamed
siyaad wuu aqbalay laakiin wuxuu shardi uuga dhigay in Eretria iyo soomali
galbeed madax banaani lasiiyo Kadina ay kaqayb galaan hanti wadaaga taasna waxaa
diiday mengistu sidaas ayuuna kuburburay shirkii.
3/5/1977kii waxaa magaalada moosko booqasho kutagay
mengistu xayle maryam waxaana loogu deeqay hub qiimihiisu kor udhaafayay $385
million, Somalia waa ay kacarootay arintaas waxay soofiyeetka kuwar galisay in
aysan udulqaadan doonin hubantabaynta itoobiya.
Sanadkii 1976kii maxamed siyad barre wuxuu booqashoyin
kutagay dalal carbeed waxayna kusalaysnayd kaalmo doon.
Bishii maaj 1976kii sacuudiga ayaa Somalia ugu yaboohay
mucaawino farabadan hadii soofiyeetka la gacayriyo Somalia
06/04/1977 amiir sacuud al faysal ayaa booqasho kuyimid
muqdisho wuxuuna ballan qaaday 350 million hadii soofiyeetka lacayriyo.
14/02/1974kii Somalia waxay kubiirtay jaamacada carabta. Arimahaas oo dhan waxay
mugdi galiyeen xiriirkii soofiyeetka iyo Somalia waxaana jirtay khiyaamo kale oo
lagu wax yeeleeyay xiriirka labada dal laakiin qaybaha dabme ee maqaalkaan ayaan
kusoo qaadan doona .
WQ cali muxamed diini (cali-dhuux) Perth Australia.
Email
calidhuux20@hotmail.com
Faafin: SomaliTalk.com | July 2, 2008 |Updated: July 5, 2008
Daabaco
Boggan | Print
Kalfadhigii 20aad ee Golaha Wakiillada Puntland oo Ka
Furmay Garoowe...
