Waa sidee Xaaladda Nolosha Soomaalida Leicester - UK.
Marka hore mahad idilkeed waxa iska leh Allaah, naxariis iyo
nabadgelyana rasuulkeenii Muxammed ahaa ayeey korkiisa ahaatay. Kadibna
akhristayaasha sharafta lahow waxaan idiin leeyahay iga gudooma salaanta
Islaamka (A.C.W.W).
Leicester oo ah magaalo ka mid ah magaalooyinka ugu caansan dalkan
ingiriiska, kana tirsan gobolada leysku yiraahdo East Midland. Xagga
weyninka waxey ku jirtaa Kaalinta 11aad magaalooyinka ingiriiska. Tirada
dadka ku nool waa 280,000 oo qofood, Leicester oo kaliya, marka lagu
daro magaalooyinka kale oo ay xukunto oo leysku yiraahdo Leicestershire,
waa illaa 570,000 oo qofood. Waa magaalo ku caan ah dhaqamada kala duwan
iyo soo dhaweynta dadka ajaanibka ( Multicultural & Integration City ).
Waa magaalo aad iyo aad ugu horeysa xagga Waxbarashada, shaqada,
ammaanka, iyo weliba waa magaalo aad iyo ugu wanaagsan xagga xaasaska
iyo caa’iladahaba. Xagga waxbarashada waxaa ku yaala illaa iyo labo
jaamacadood oo waaweyn iyo collegyo aad iyo u tiro baddan, oo level
kastaba leh.
Soomaalida ku nool magaalada Leicester waxa ay badankoodu magaaladan
soo degeen wixii ka danbeeyay sanadkii 1998di. Soomaalida ugu baddan
magaaladan soo degtay, waxey baddankoodu ka yimaadaan waddamada yurubta
kale, oo waa dadka heysta jinsiyadaha waddamada kala ah, Netherland,
Denmark, Sweden, Norway iyo Finland. Wey jiraan Soomaali kale oo toos
ugu yimid Soomaaliya, oo waddankan ingiriiska sharciyo ka qaatay,
laakiin waxa ka tiro baddan Soomaalida kale ee kasoo guurtay Yurubta
kale. Soomaalida degan magaaladan waa dad aad iyo aad uga dhex muuqda
magaalada Leicester, marka laga eego qeybaha kala duwn ee noloshu
magaalada. Qeyb walba si gooni gooni aha ayaan xagga hoose uga
faaloonayaa.
Xagga Waxbarashada:- Soomaalida Leicester waad ka heleysaa qeybaha
waxbarasha min biloow illa iyo heer jaamacadeed. Aad iyo aad ayeey uga
dhex muuqdaan goobaha waxabarashada iyagoo aad ku arkeyso inay sanada
walba ku jiraan ardada ka qalin jabisa jaamacadaha. Sidoo kale ardada ka
baxda waxbarashada dugsiyada sare ayaa Soomaalidu waxey sanad walba soo
galaan ardeyda tusaalaha loosoo qaato oo ku baasa kaalimaha wanaagsan.
Sanadihii lasoo dhaafay waxaa xitaa ay gaareen heer ay Abaalmarin u
helaan collegyada waddanka kuwooda ugu sumcada sareysa sida Eaton
college oo ku yaala magaalada London. Ardeyda Soomaaliyeed ayaa xitaa
waxa ay jebiyeen fikirki laga heystay ardeyda madow, ee aheyd inaanay ku
wanaagsaneyn waxbarashada. Wey jiraan arday baddan oo ku liita
waxbarashada, qaarkoodna ku saaqiday, laakiin inta wanaagsan ayaa ka
baddan.
Xagga Diinta:- Soomaalida Leicester waxa ay u baddan yihiin dad aad
iyo aad ugu dhegan diintooda iyo dhaqankooda. Waxaa magaalada ku yaala
illaa iyo saddex masaajid oo ay Soomaalidu gooni u leedahay. Waxaa kaloo
jira dugsi quraano baddan, oo ku yaala magaaladan, oo ay Soomaalidu
maamusho iyagana wax ka dhigan. Muuqaalka guud ee dhaqanka iyo
asturaada, aad iyo aad ayeey ugu wanaagsan yihiin.
Xagga Shaqada:- Soomaalida Leicester sanadahan danbe aad iyo aad
ayeey uga dhex muuqdaan goobaha shaqada, oo shirkadaha waaweyn sida
Royal Mail, Parcel Force, Walkers, TNT, Tesco,Asda, waxaad arkeysaa
Soomaali aad u tiro badda oo u shaqeeya. Waxey kaloo aad iyo aad uga
dhex muuqdan shirkada Busaska magaalada sida First, Arriva, iyo
shirkadaha kale ee yar yarba, oo ay aad u waddaan basaska. Waxaa intaas
dheer iyagoo hadda u xuubsiibtay inay tiro muuqata ka yihiin wadida
tagaasida loo yaqaan Black Cab iyo weliba Mini Cabyadaba. Goobaha
waxbarashada ayeey aad uga shaqeeyaan, iyadoo aad ku arkeyso Macalimiin
baddan oo wax ka dhigta iskuulada Leicester, waxa kaloo ay ka shaqeeyaan
Leicester city Council, oo aad ku arkeyso qeybaheeda kala duwan, haddey
noqoto xasgga Guryaha, waxbarashada iyo weliba waxey ka shaqeeyaan
hay’adda caafimaadka ee NHS.
Xagga Ganacsiga:- Soomaalida Leicester waxaa ay magaaladan ku
leeyihiin goobo baddan oo ganacsi, haddey noqoto goobaha loo yaqaan
Internet Coffee, xawaaladaha kal duwan ee Soomaalida, maqaayado,
dukaamada cuntada, dharka iyo weliba kuw loo yaqaan One Pound shop,
Agensiyooyin jara Tigidhada Diyaaradaha. Waxaa kaloo aad u baddan
Soomaalida Jeeblayaasha ah ee iyagu leh ganacsiga wareega. Waxaad kaloo
arkeysaa Soomaali furatay dukaamo waaweyn, kuwa loo yaqaan Super market.
Runti Soomaalida aad ayaa loogu amaanay ganacsiga, Inkastoo ay ciladoodu
tahay iyagoo aan baddankoodu ganacsigoodu soo dhaafin Stage one.
Xagga Communitiyada:- Leicester waxaa ka furan Komuunitiyo baddan oo
u adeega Soomaalida, oo ay maamulaan Soomaali, kaalin muuqatana ka qaata
sare u qaadida adeegyada ay Soomaalida u baahan yihiin. Koomuunitiyada
Soomaalida dhibta kaliya heysata waa midow la’aanta, taasoo baddankeeda
loo aaneynayo dhibaatada ka jirta waddankeena. Wey jiraan iskudayo
baddan oo lagu mideynayo, sida dallada Somali Service Providers Forum,
oo runti ay isugu tageen komuunitiyo baddan, haddana weli waxa jira kuwa
kaloo kasoo horjeeda.
Xagga Sumcadda:- Soomaalidu waa dad aad iyo aad u ilaashada
sumcadooda, oo ku faana Soomaalinimada. Wey ku yar yihiin gelitaanka
denbiyada waaweyn. Inkastoo ay jiraan dhalinyaro yar yar oo waayaha
danbe soo yara badanaya, oo ku jira isticmaalka waxyaalaha muqaadaraadka
ah. Caam ahaan sumcada magaaladu aad ayeey u sareysa, xitaa Soomaalida
waxaa aad loogu amaanaa sidi ay u qaadeen sumcadda Xaafadda St.Matthews,
oo runtii Soomaalida ka hor aheyd xaafad ay nolosheedu aad u liidato, oo
ay ku baddan yihiin danbiyada. Haddana noqotay xaafad ay cid walba ku
hamido inay soo degaan. Soomaalida Leicester waxey kaloo caan ku yihiin
sida ay isagala qeyb qaataan munaasabadhood sida Xafladaha Aroosyada,
oo aan loo kala herin iyo weliba haddii ay dhib dhacdo sida aasida.
meydka oo kale.
Waxaan Qormadeydan ku soo gabagabeynayaa runtii maaha noloshu
Soomaalida Leicester mid hal qoraal kaliya lagu soo koobi karo, oo waxa
daraaseyn kara kaliya qofka soo booqday ama daraasad dheer ku sameeya.
Wey jiraan dhibaatooyin saameyn ballaaran ku leh noloshu Soomaalida
Leicester, sida mafrishyada ama goobaha Qayilaada, iyo weliba
dhalinyarada ku saaqiday waxbarashada oo ku soo badanaya Waddooyinka
magaalada, sidaas oo ay tahay haddana mar walba waxaa ka baddan inta
wanaagsan ee diyarka u ah inay la jaanqaadan horumarka magaalada
Leicester.
Qoraalkeygi waa iga intaas, wixii wanaag ah oo aan sheegay waxey ka
sugnaatay Allaah, wixi xumaan iyo khalad ahna waa nafteyda iyo
sheydaan.
Qalinkii
Cabdixakiim Jaamac jooje
saicentadv@yahoo.com