SOMALITALK.COM XAYAYSII
w w w . S o m a l i T a l k . c o m
SOMALITALK - MAQAAL

MAALMO MURUGO & TAARIIKH MADOW U AH DALKA IYO DADKA SOOMALIYEED 

Yusuf Mohamed Abdi  Yusuf
mrsomalia@hotmail.com

Waxaa marag ma doonta ah in maanta lagu jiro marxaalad ka duwan xiliyadii la soo maray,tasoo soo joogtey waqtiyo kala duwan,oo aan is leeyahay qof kii ay ku jirto damiir soomalinimo inuu san qadan Karin ama liqi Karin in cadawgii dalkeena u qabsado guud ahaan  dhulwaynihi Soomaliyeed ee xorta  ahaa,waxaan oran karnaa waa tariiq madow oo soomalida intey jirtey  soo marta taariiqii ugu xumeyd .

Waxaa marag ma doonta in Ethopia inaysan naga adkaan ,balse ay  heshay fursad ay waligeed ku taami jirtey oo aheyd in aysan jirin wax la yiraahdo dhul Soomaliyeed oo xor ka ah Ethopia,Soomaliyana ay ka tirsan tahay Ethopia,waa musiibo wayn oo aan la qaadan Karin in ciidankii  Tigreeyga oo dababado wato  iyo askartooda lagu soo dhaweeyo caleemo qoyan casimadii Muqdisho ee xorta  aheyd mudo laga joogo 46 sano ka badan,taas oo aan is leeyahay waa mid aan haba yaratee laga raali ahaan Karin,lana liqi Karin in qabkii Soomalinimo ee ahaa ka sareyn wadamada cadawga ku ah dalkeena si sahlan gacanta loogu galiyo Ethopia. 

Waxaa taas u sahlay damiirlayaal qaainul wadaniyin ah oo u adeegay gumeysiga kuna soo hogaamiyay dalka iyo dadka Soomaliyeed,maanta in xamar ETHOPIAN  qori caradiis ku yimaado waxaa u sahlay 2 dabadhilif oo aan wax qiimo ugu fadhiyin dalka iyo dadka Soomaliyeed ,kuwaas oo baal madow ka gali donaan tariiqda  dalkeena,horey ayay Soomalidu ugu maahmaahday sidatan: godinyahay ima aadan gooysayn hadii aan gabalkeyga kugu daabnayn.waxaan cad in qabqable Abdulaahi Yusuf & afhayeenka Ethopia ee Soomaliya GEEDI & kuwa ay tigreega ku shaqaysato ee xaruuntoodu tahay baydhabo inay yihin dadki u sahlay in cadaw gacanta lo galiyo  jamhuuriyadi xorta aheyd ee Soomaliyeed. 

MAXKAMADAHA ISLAMKA SOOMALIYEED 

Waxaa idin xusi doonta tariiqda insha Allah waxaana hubaa ama qirayaa 7 bilood ee aad inta badan dalka ka talineysayn in aan la dafari Karin waxaad u qabateen dadka iyo dalka Soomaliyeed,waxaana  idin ku dhirigalinayaa inaydan ka niyad jabin u shaqaynta dadka iyo dalka Soomaliyeed aydana hubka dhigin ,shacabka Soomaliyeedna dhax gashaan halgankana  sii wadaan ilaa gumeysiga Ethopia & dabadhilifkiisa dalka laga saraayo ,waxaan is leeyahay mudo yar gudaheed  guusha  way soo noqon doontaa insha Allah, la tashta shacabka Soomaliyeed oo dhan si loo dhameeyo qaladki yaraa ee dhacay loona saxo,waxaan is leeyahay in Yusuf indhocade iyo kuwo kale oo idin ku dhax jirey inaysan daacad ka aheyn  halgankii iyo u istaagii aad u istaagten in aad dalka ka qabataan damiirlawayashi xooga ku heystey dalkeena,tusaale  in dagaal la iclaamiyo dalka laga dhoofo ma ahan mid is qabata tusaale waxaa idin fashiliyay oo ubaahan inaa idin cadeeyo waa indho cade iyo kuwo la mid ah o aad mooden inay idinla jireen balse ahaa  ( double agent)kuwaas la shaqaynayay  sirdoonka Ethopia & mareykanka si loo fashiliyo guulaha aad gaarten kuwaas qatar ku ahaa danaha cadawgeena ka leeyahay dadkeena iyo dalkeena ee qaniga ah. 

DOWLAD KU SHEEG AWAAMIIRTA KA QAADATO DABLE TIGREE AH 

Waxaa ceeb ku ah nin sheganaya darajo  madaxtinimo Soomaliyeed inuu u adeego dal ku ah dalkiisa cadaw soo jireena ah ,waxaa hubaa in shacabka Soomaliyeed waligiin idin cafin doonin aaqiro iyo aduun waayo waxaa layseen dadkii Soomaliyeed dalkiina gumeyste madow oo wasaq badan oo cuduro qabo ayaa ku soo hogaamisay saa u gaarto dano idinka idin gaar ah ku gaartan,balse waxaan idin shegayaa in Tigree  waardiye idin ka heyn doonin ,mardhawna  in idinka &wuxuushta wadatan dalka laga saari doono ,Soomaliya Soomali baa leh mana sii socon doonto waxaad wadan oo ah u dhaqleyn shisheeye,marka waa in aad is casishaan si ummada Soomaliyeed aayaheeda uga tashtaan. 

TIGREEGA & HIMILOOYKA U KA LEEYAHAY DALKA & DADKA SOOMALIYEED 

Tigreega waxay doonayaan in Soomaliya kala qoqobnaato oo iyaga kor ka maamulaan ,tusaale 7 bilood neecawdii qaboobeyd ay heleen shacabwaynaha Soomaliyeed ayaa keentay inay soo qadaan dulaan wayn iyagoo taageero ka helaya qaainul wadaniyin aan damiir laheyn iyo dowlado shisheeye sida  USA  oo aan arki Karin wax diin iyo dad jecel dalkooda oo xor ka ah danahooda.

Tigreega waxay wadataa qorshe iyada u gaar ah tusaale waxay soo celisay kuwii mooryanta ahaa ee laga xoreeyay koonfurta Soomaliya oo ay u dhiibtay goobihii ay dalka isbarada u oli jirtey,kuwaas  qayb ka aheyn dowlada dabadhilifka ee Kenya lagu soo dhoodhoobay,waxaan is waydiyaa hadii Tigreega ay dan ka leeyhihin qolyaha dabadhilifka maxay u soo celisay qabqablayashi laga eryay dalka oo ay usoo celisay ?

Jawaabtu waxay tahay in dalka la kala jarjaro ,qayb walbana u ka taliyo  mooryaan arxan daran oo aan  qiimo wayn u laheyn maamul iyo dowlad la soo celiyo.

Tigreega waxan u shegaynaa inaysan ku taamin sii heysasho dhul iyo dad Soomaliyeed,balse ay muhiim tahay in  dib uga laabato goobihii ay ka soo duushay. 

SHACABKA SOOMALIYEED 

Shacabka Soomaliyeed waxaan uga baqayaa inay u istagaan inay dalkooda ka xoreyaan gumeysiga xun eek u soo duulay iyo kuwa u adeegaayo,waana in xoog looga saaro oo dhiig loo daadiyo xornimadeena sidii loo soo celin lahaa,waxaan u digayaa kuwa Soomali ku sheega ah ee u niikinaya qabsashada dalkeena inay joojiyan inta ay goori goor tahay ,waqtigi hore way jireen kuwo caado qatayaal ah oo gumeysiga mar walbo u nacam leyn jirey ,balse mar walbo waa laga adkaan jirey ,ee ha loo diyaar garoobo halgan dhiig loo daadiyo oo looga xoreeyo cadawgeena. 

QABQABLE C/LAAHI YUSUF MAXAA KA FAAIDAY QABSASHADA ETHOPIA EE XAMAR? 

Waxaa hubaal ah in aad fashilantay mar 2aad oo aadan waligaa ka xishoonin ceeb iyo guuldaro waayo  waxaa la dirirtey  dad ku aqoonsan ,kuwaas marar badan kugu baaqay inaad timaado casimada Soomaliya oo aad noqoto madaxwayne Soomaliyeed oo ku kalsoon dadkisa iyo dalkiisa ,kaas oo ilaalinaayo xornimada iyo qaranimada dalkiisa,balse waxaa noqotey  nin doortay guuldaro iyo  tariiq madoow,waligiina waa aheyd oday u adeega cadaw dadkiisa,waxaan ku waydinayaa ma waxaa doneysaa in isbaradii dib aad usoo celisid oo waliba hogaamiye koxooedyo damiir laheyn oo aan ku heynin ciso iyo  sharaf ama aqoonsi inaa  hoos tagto dowladada danadhilifka ahna aysan sii shaqeynin,waayo waxaa cad in talo faro kugu jirin  dhulka dhana ay gacanta ku hayaan kuwii hor istaagay dowladii aad ka asheyd darawalka ee Kenya lagu soo dhoodhoobay ee ay u badnaayeen jawasiista cadawga.

Waxaa naxdin leh in shacabka Soomaliyeed si fudud ku aqbalaan in Tigree dalkii qabsado soona dhaweyaan?  Waxaa kaloo naxdin leh in qabqablayashi dib logu soo celiyo dhulki laga xoreeyay ? 

Waxaan maqaalkeyga ku soo gunanadayaa in dib loo fekaro oo inta goori goor tahay laga hortago shirqolada cadawga iyo damiirlawayasha ay wataan si looga xoreeyo dalka oo dhan. 

Tigreega oo guleystey kunaguleystey inu soo celiyo mooreyantii,ragii u yeertayna usan wax u dhiibin si ay u bilaabato jahwareerki mudo dalka u ku jirey u ku sii jiro si danahooda ay u garaan. 

Waa in dhiig loo dadaaiyaa sidi sharafkeni loo soo celin lahaa waxaa ah wax aan laga sexan Karin dalkeeni Ethopian qabsaday ,ceebtaas ayaa ka taagan calamka waa in meydadkooda  darooqyada Soomaliya lagu arkaa dag dag usana qof ka laabanin si  tariiqda u qorto in wadankeeni gumeyi dad ku soo hogamiyeen  mudo yar kadibnagumeysigui iyo dabadhilifkoodi  lagu xasuuqay dalka Soomaliya ,waa in tariiqdan madow ku badalna tariiq aan ku faano si qabkii Soomaliyeed u soo noqdaan,kuwa oranaya Ethopia wa walalahena  edeb loo yelaa oo afka laga jabiyaa si aysan u dhicin  damiir laawe jaajuus ah  haweenka iyo caruurta warar xun ugu dhadhicinin si gumeystaha dalkena u sii jooga waayo kala qayb sananteena waa u guul cadawga iyo qaaimiinta ee waa in aynu midoowna insha allah guul iyo xornimo 

Mahadsanidin 

Yusuf Mohamed Abdi  Yusuf
mrsomalia@hotmail.com

Afeef: Aragtida qoraalkan waxa aleh qoraaga ku saxiixan

Faafin: SomaliTalk.com | Dec 31, 2006

 

Kulaabo bogga  www.SomaliTalk.com 
© www.SomaliTalk.com

BAARID | SEARCH