SomaliTalk.com

Daabaco Boggan | Print

:::XAYAYSIIS:::

DUKAAN: Nataional African Store.. Guji...

TAWAKAL: Xawaalad Degdeg ah.. Guji...

ALHIJAZ: Waa hoteel caalami ah.. Guji...

Salon & Restaurant :: Hargeysa.. Guji...

GOLIS: Shirkada isgaarsiinta.. Guji...

EMPIRE COMPUTERS.. Toronto Canada... Guji...

GOLIS: Shirkada isgaarsiinta.. Guji...

Xayaysiiska Shirkadaada/Ganacsigaaga ku daabaco halkan..... Sidee?... Lasoo xiriir SomaliTalk.com

Bal magaca eeg! Waa Goobe! Waa Shakespeare! Cajiib! Maxaa ka micna ah hadday cunsuri noqdaan! Maxaa ka micna ah hadday Ferenji u adeegaan! Waaba iska cadahaye, wax lala yaabo maahan!

Magac bixintu waa wax xun oo in badan ilmaha yar aan ka go’in maskaxdiisa. Waa sababta uu Islaamku u diiday naaneysta xunxun in laysugu yeedho. Waxay naaneysta xumi dishaa qalbiga! Waxay keentaa xanaaq, gocosho iyo dagaal joogta ah. Bal eeg sida uu Suubanuhu(csw) u yidhi u bixiya ilmihiina magac wanaagsan. Laakiin, ma nagashay? Maya! Soomaalidu waa dadka keliya ee dunidan saaran ee dadka kale ugu yeedha meesha ay iinta ku leeyihiin. Waxaad maqlaysaa Gacamey, Lugey, dalboole, madaxeey, afloow, jiis, Goobe, curyaan, bidaare, cawar iwm. Maxaa u sabab ah?

Akhlaaqda iyo adaabta nalagu soo barbaariyey ayaa cay u badnayd. Waxaad maqlaysaa Hooyo leh: “ Waar kaalay aabahaa ku wasye, garacyahow!”. Ilmihiina halkiibuu ka miisayaa!

Akhristoow bal suureyso wiil yar oo ilaa markuu wax kala gartay lala daba taagnaa dacaayad iyo afxumo. Markuu weynaanbo waxaa uun ku taagan aargooso oo wax iska celi. Cunsuriyadii iyo dhibkii lagu hayey ayuu dib cajaladeedii u daaraa oo uu bilaabaa inuu sameeyo wixii lasoo baray ama lagu soo sameyn jirey. Tusaale waxaa noogu filan magaca Goobe oo maanta si uu u aarsado ku qamaamay bulsho sharaf leh oo Soomaali ah. Wuxuu Goobe isticmaalay ereyo maskaxdiisu baratay oo uu weligii maqli jirey laakiin uu la’aa meel uu ku isticmaalo. Wuxuu gaararkiisa ka eegay cidii uu shaanbadey lahaa; illeyn miskiin uun baa miska la fuula lehe, waxay ishiisu qabatay Bulshada Jareer Weyn!

Maxaad ka taqaan cunsuriga weyn ee lahaa magacii Shakespeare ee nalagu xafidsiiyo maansadiisa iskoolada! Nin waliba ninkuu iska dhigo uun buu noqdaa! Shakespeare-kii Ferenjiga ahaa ayay maansadiisu ka buuxdaa waxa uu Shakespeare-kan Madoobi ka sheekeynayo: Jareer, Madow, Qudhun, Ajnabi, Soo galooti, Faruuryo iyo Sanweyne, Diin laawe, Alla mayaqaan, Diin xume, Dhaqan laawe, Naaga kufsade, Xaraan jecle, Naaga garaace, shaqa xun qabte iwm. Waa uun sheekadii cunsuriyadu ka buuxday ee uu ku soo muujiyey Riwaayadiisii la oran jirey THE TRAGEDY OF OTHELLO!. Shakespeare-kan Madowbina intii uun buu soo qaatay oo uu soo bandhigay. Hay’adahan Ferenjiga ahina iyagoo ka xanaaqsan magaca uu ninkan Madoobi sito, garanayana wixii lagu sameeyey Othello iyo ujeedadii laga lahaa Riwaayadaas lagu dacaayadeynayey Islaamka iyo dadka madow ayaa waxay ka dhaadhiciyeen Shakespeare-ka Madow inuu Riwaayadii mar danbe dib u jilo. Waxaan filayaa inuusan ninkan Soomaaliga ahi garaneyn sababta ka danbeysa iswaafajinta Othello, Bulshada Jareerta iyo Magaca Shakespeare. Laakiin wuxuu raacay wadadii ninkii uu isku naaneysay ama lagu naaneysay maadaama Soomaalida aysan takoor iyo cunsuriyadi ka dhamaan. Hareeraha intuu daymooday ayuu Bulsha weyntii ka soo xushay Beesha Jareerta; illeyn Maskiin uun baa Miska la fuule lehe!

Waxaa kala maan ah waxa Lama Goodluhu isu maleeyey iyo waxa ay dadka ay quudhsadaan isu haystaan! Waxaa uu garoowsan la’yahay in maanta ay Bulshada laga tira badan yahay ka gudbeen cuqdadii iyo isbuuskii. Waxay maanta garteen xaqoodii iyo inaysan marnaba jirin meel ay uga baxsadaan waxa ay yihiin, waxa looyaqaan iyo sida ay u eg yihiin. Waxaa la yaab ku ah Soomaalida in Beeshii ay u yaqaaneen Jareer ee ay ku caayi jireen ay maanta la baxday Jareer Weyne. Waxaa kaloo jidiinkooda mari la’ Beelihii ay ku caayi jireen Midgo oo ay ku khasbi jireen inay Lama Goodlaha isku lamaaniyaan oo maanta leh waxaanu nahay Midgaan, Madhibaan, Yibir, Tumaal, Gabooye iwm. Waa kacaan hor leh oo ka curtay Soomaaliya, waana waxa keliya ee sharafta u keeni kara Beelahan la xagliyey. Waxaa kaga sii daranba in ay Beelahani ka qayb qaateen Siyaasadii wadanka oo ay yeesheen Madax aan maqaar saar ahayn, Garaadyo, Ugaasyo, Malaaqyo iyo Suldaano. Waxaa Beelahan la takooro markay xisaabtameen usoo baxday in aysan habooneyn in ay hoos tagaan Ugaaska Qabiiliga ah ee u shaqeeya Beelaha la magac baxay Laandheerayaal.

Adduun I khatal ayuu yidhi Odaygii naftu ka sii baxaysay ee Adan Galaydh ee kibir dartii u diiday inuu bixiyo qaalintii magta loo weydiiyey. Ajigu maanta wuxuu ku calaacalayaa Adduun I khatal! bal maan waa hore jareerta badda ku daro sidii Ajuuraanka iyo Midgaha! Wuxuuse naftiisa qanciyey oo ku sasabay inuu u sameystay buug waxbarasho ah oo qalbiga Adoonta damqaya hankoodana wax u dhimaya. Waxaaba ka farxad badan buu Ajigu qabaa in aanu carruurta yaryar ku ababino oo barno in Jareerku uu yahay waxshi la rabaayadeeyey oo dib ugu noqday waxshinimadiisii!

Akhristow bal aynu si baaxad leh usoo bandhigno wixii buugga 6-aad ee laga barto Cilmiga Bulshada ku qornaa. Goobe, Shakespeare-ka Madoow iyo guud ahaan Soomaalida Isla Weynba waxay yiraahdaan iyagoo takooraya oo caayaya Bulshada Sharafta leh oo Jareer Weyn:-

Waxaad tahay Jareer! Waxaad tahay Adoon! Waxaad tahay caqli lix saac! Waxaad tahay san weyne! Waxaad tahay san bagaf! Waxaad tahay fuqay bararay! Waxaad leedahay laba maqsin oo kira ah! Waxaad tahay jurri! Waxaad tahay timo adag! Timuhu markay soo baxayaan waad ooydaa! Waxaad tahay garam-garam! Waxaad tahay soo galooti! Waxaad tahay Ajnabi! Waxaad u baahan tahay Dal ku Joog! Waxaad ka duwan tahay Faradheerta! Waxaadan u ekeyn Laba Goodlaha! Awoowgaa wuxuu ka yimid Mozambiiq iyo Tanzaania! Waxaad tahay farac habaaran! Waxaa magacaagu ku yaal Kutubtii Hore! Waxaa ku habaaray Nebi Nuux! Waxaad huluqa saartay ooridaa! Waxaad sugi weydey banaankii! Waxaad isu rogtay madow tima adag! Waxaad weligaa u shaqayn Jileeca Qureyshta ah! Waxaad tahay shurufle! Waxaad tahay dhusuqle! Waxaad tahay fool xume! Waxaad tahay lugo god-god! Waxaad tahay basar laawe! Waxaad mudan tahay dhimasho! Waxaad mudan tahay Adoonsi! Waxaad mudan tahay in beeraha lagugu falo! Waxaad tahay Sheydaan! Waxaa kaa tagta maskaxda! Waxaad seexataa markaad wax cuntid! Waxaad firfircoon tahay saacatul qaanfuurka! Waxaad tahay caqli lix saac! Waxaa ku nebcaystay Malagii ku abuurayey! Wuxuu isaga kaa soo tuur-tuuray hilibkii! Waxaa tusaale u ah sida meel waliba kuu buuran tahay!

Waxaad tahay Xamaali! Waxaad tahay dulli! Waxaad tahay biyoole! Waxaad tahay booyaas! Waxaad tahay Waardiye! Waxaad tahay Kabaryeeri! Waxaad tahay Cali Beesteen! Waxaad tahay qodato! Waxaad tahay fuundi! Waxaad tahay murqa kuus! Waxaad tahay xabaal qode! Waxaad tahay Xabash! Waxaad tahay Boon! Waxaad tahay soor cune! Waxaad tahay sixiroole! Waxaad tahay cadow! Waxaad tahay Jinni! Waxaad tahay Baxaari! waxaad la hadashaa Yaxaaska! Waxaad tahay bishima cade! Waxaad tahay luga iyo gacmo cade! Waxaad tahay dhafoor moordi! Waxaad tahay ma qubeyste! Waxaa dhinta duqsiga ku ag mara! Waxaad tahay xaasid! Waxaad tahay ilmadow! Waxaad tahay dhejis badane! waxaad tahay Goriile! Waxaad tahay dhaqan laawe! Waxaad u cayaartaa sida daanyeerka! Waxaad meermeerisaa dabada! Waxaad isku garaacdaa yaambada! Waxaadan garaneyn dhaanto, walasaqo iyo jaandheer! Waxaad tahay Diin laawe! Waxaad tahay axdilaawe! Waxaad tahay aamin laawe! Waxaad ku tumatay Diintii! Waxaaydan garan Nikaaxa! Waxaaydaan kala lahayn dumarka! Waxaydaan garaneyn carruurtiina! Waxaa awoowgiin ah Geedi Baabow iyo Dubkaa Baalow! Waxaad tihiin Gaala raac! Waxaa tihiin laba wejiilayaal! Waxaaydaan garaneyn isxabaalida! Waxaad tihiin kuwa maydka cuna! Waxaad tahay damiir laawe! Waxaad tahay Ximaar! Waxaad ku fiican tahay uleyn! Waxaad fahantaa karbaashka!

Waxaaydaan lahayn Culumo! Waxaydaan haysan wax wax idiin sheega! Waxaad isku dhejiseen Awliyadii Illaahay! Waxaad sheegateen geesiyaal aydan lahayn! Waxaad noo xumeyseen kuwii aanu siyaaraneyney! Waxaad tiraahdeen waa Jareer! Waxaad sheegateen Sh. Aweys-ka ilaa Afrikada Dhexe Diinta gaarsiiyey! Wuxuu ahaa Weli Illaahay! Awliyaduna way midabya badan tahay! Sida jir-jiroolaha ayay is rog-rogtaa! Marba cidii ay la joogaan bay isu ekeysiiyaan! Waxaydaan garaneyn inuu asalkiisii hore Lama Goodla ahaa! Waxaydaan garaneyn kuwa kale ee muuqaalka bedeshay sida: Sh. Ooyaaye, Sh. Diinle, Sh. Iimaankey, Sh. Nuur Xuseen, Sh.Ahmed Diini, Sh. Abu Asharow iwm! Waxaad tihiin taariikh laawayaal! Waxaa idinkeenay Gumeysigii! Waxaa idin iibiyey Barqash! Wuxuu idinku fail jirey Aseendooyinka! Waxaad tihiin Damiir laawayaal! Waxaa idin xoreeyey Lama Goodlaha! Waxaad weydeen Halgamayaal! Waxaad sheegateen Nasiib Buundo! Waxaad tidhaahdeen Talyaani ayuu Lafoole ku baabi’iyey! Waxaad lumiseen Maankiina! Waxaad iloowdeen inuu Lama Goodle ahaa! Waxaanu ognahay inaydaan kartidaas lahayn! Waxaad carruurtiina bartaan in wixii wacanba aanu leenahay! Wixii xuna aad leedihiin! Waxaanu anaguna carreerteena bareynaa in ay jiraan dad diyaar u ah inay u khidmeeyaan! Waxaanu u sheegeynaa in ay ku dhiiradaan adoonsiga Jareerta! Waxaanu xusuusineynaa in waddanka loo keenay in lagu shaqaysto! Waxaanu xasuusineynaa inay idinka xaaqaan Beledweyn ilaa iyo xadka Kenya iyo Alta Jubba! Waxaan xasuusineynaa sidaanu u qaybsanay Midgaha! Waxaanu xasuusineynaa sidaanu u qixinay Ajuuraanka! Waxaad tihiin hoy laawayaal! Waxaad dhex seexataan guryo xaar lo’ ka sameysan! Waxaad dhex seexataan beeraha! Waxaad tahay mid aan meelna ka degin Soomaaliya! Waxaad wada tihiin Mushunguli!

Soomaaliyey Quraafaadkii hore yaan la soo nooleyn ee aanu Ubaxa soo kacaya wax wanaagsan barno, is ixtiraam barno, isu dulqaadasho barno, is qadarin barno, isu nixid barno, wax wada lahaansho barno, iskaa wax u qabso barno, deris adduun deris aakhiro barno, midnomo barno, wadaniyad barno, garaac la’aan wax u sheegno, cay la’aan toosino, foorjada iyo magaca xun u diidno, ka deyno canaadka iyo canaanta badan, qabyaalada ka ilaalino kana reebno Qabqablayaasha iyo Calooshood u shaqaystayaasha!

Waraysi: Garaadka Beesha Gabooyaha

Nin u Dhashay Beesha Gabooyaha ayaa Hargeysa Lagu Diley, Dadkii Arintaas Ka Mudaharaadayna Xabsi ayaa la dhigay, waxaana arintaas ka waraysanay Garaad Axmed Diiriye Geylan... Guji...