Wasiirka Warfaafinta Dowlada jabuuti MD, Cali Cabdi Faarax oo
Xariga ka Jarey Wakaalad Wararka Madaxa Banaan ee Soomaaliya (SOMINA)
Sawirada oo Halkan ka daawo
Xaflad lagu furayo Wakaalad madax banaan oo ka soo qayb galeen Wasiirka
Warfaafinta, boostada, Is-gaarsiinta iyo dhaqanka Dowlada Jabuuti Md,
Cali Cabdi Faarax, sii hayihii hore ee Safaarada Soomaaliya Amp;
Cabdiraxmaan Maxamed Hiraabe, Xog-hayaha guud ee Wasaaradda Warfaafinta
Dowlada Midnimada Qaran Cabdiqaadir Bahlaawi, Madaxa xarunta Doha Center
for Media Freedom Mr, Robert Menard, qaybo ka tirsan wakiilada
idaacadaha madaxa banaan ee magaalada Muqdisho ayaa lagu qabtey xarunta
wakaalada madaxa banaan (SOMINA) ee caasimada dalka Jabuuti
29/04/2009-ka
Sawirada oo Halkan ka daawo
Furitaankii Wakaalada ayaa waxaa ka hadley Wasiirka Warfaafinta
dowlada jabuuti, Mr, Robert oo ka socdey Doha Center,Xog-hayaha guud ee
Wasaaradda Waefaafinta Dowlada Midnimada Qaran ee Soomaaliya Mr,
Bahlaawi iyo Xog-hayaha guud ee Ururka NUSOJ Cumur Faaruuq Cismaan.
Wakaaladan oo hoos tagta Urur saxaafadeedka NUSOJ ayaa ugu horeyn waxaa
halkaasi khudbad isugu jirta soo dhaweyn, furitaan iyo ujeedada loo aas
aasey ka jeediyey Xog-hayaha guud ee Ururka NUSOJ Cumar Faaruuq Cismaan
"waxaa laysugu yimid xaflada lagu furayo Wakaalada wararka Soomaaliyeed
ee madaxa banaan, waa markii ugu horeysey oo laga hirgeliyo wakaalad
dalka Soomaaliya, waxayna ku timid dhibaatooyinkii dalka ka dhacay,
suxufiyiinta waxaa loo geystey dil, xarig iyo handadaad, waxaa la xirey
xarumihii warbaahinta, waxaa la ogaadey in meel nabdoon ay ka
faafinkaraan suxufiyiinta soomaaliyeed wararkooda, iyagoo aysan ka baqay
dil, handadaad iyo dhibaato loo geysto" ayuu ku yiri Cumar Faaruuq
furitaankii Wakaalada SOMINA.
waxaa kale oo uu khudbadiisa ku sheegey "dalka Jabuuti waa dalka labaad
ee ay soomaalidu leeyihiin oo ay u soo ciirsadaan, marka ay dhibaato
arkaan, gaar ahaan hadii aanu nahay saxafiyiinta soomaaliyeed, markii
dhibaato loogeystey waa meeshii ay ku nabad galeen, waxaan go'aansaney
in loo abuuro shaqo, ayna ka faa'iideystaan saxafiyiinta halkaan yimid
jawiga nabdoon, waxaa muhiim ah in soomaaliya ay noqotey meelaha ugu
dhibaatada badan Suxufiinta aduunka oo wararkooda aad loogu baahan
yahay, hadii la helo wakaalad madax banaan oo ay leeyihiin saxafiyiinta
Soomaaliyeed oo aan dano gaar ah lahayn oo dowrkoodu yahay xog dhex
dhexaad ah oo isku dheelitiran oo dalka iyo dadka Soomaaliyeed wax u
taraya, in ay faafiyaan cid kasta oo la dhihi karo xogtaas wey u baahan
tahay, waxaana u mahad celinayaa Wasiirka warfaafinta dowlada Jabuuti
Md, Cali Cabdi Faarax ee inoo suurta geliyey furitaanka Wakaaladii ugu
horeysey ee madax baan oo ay ka shaqeynayaan suxufiyiin Soomaaliyeed iyo
hiilada uu noo muujiyey" ayuu ku soo gebagebeeyey Cumar Faaruuq.
Xog-hayaha guud ee Wasaaradda warfaafinta dowlada midnimada qaran ee
Soomaaliya Md, Cabadiqaadir Bahlaawi oo isna halkaasi ka jeediyey
xaflada hadal qoraal ah oo ka kooban laba bog ayaa qoraalkiisa ku
sheegey mar-xaladihii kala duwanaa ee ay soo martey saxaafada Soomaaliya
xiliyadii 1960-kii, wixii ka dambeeyey iyo xiligan la joogo "saxaafadu,
iyadaa wax dhista, iyada ayaa wax bur burisa, waxaana marxaladan ku
tilmaamikarnaa wqti saxaafadu fursad u heshay in ay wax badan ifiso,
taasina waa fursad ay heshey 20-kii sano ee ugu dambeysey, wasaaradda
warfaafinta dowlada midnimada qaran waxaa qorshaheedu yahay in ay
difaacdo suxufiga Soomaaliyeed, si uu u guto waajibaadkiisa, waxaana
hada lagu hawlan yahay dib u eegida sharciga saxaafada, dhismaha
waaxyihii kala duwaa sida wakaaladii wararka SONA T.V-gii Qaranka
Soomaaliyeed iyo Radio Muqdisho oo dib loo xoojinaayo, waxaa kale oo deg
deg loo bilaabayaa hawlihii diiwaan gelinta saxaafada gaar ah, waxaaana
ku guuleysaney inaan abuurno xafiiska xiriirka saxaafadda" ayuu ku
sheegey qoraalkiisa Md, Bahlaawi.
ugu dambeyn waxaa uu qoraalkiisa ku xusey baaq uu ujeediyey Ururada
saxafiyiinta gaarka "wasaaradda warfaafinta waxaaay ururadda,
Saxafiyiinta gaarka ah ka codsaneysaa in ay midoobaan si wada jir ahna
uga hadlaan wixii dhexdooda ah, waxaana Ururka NUSOJ ugu dhiirigelinayaa
in ay horseed u noqoto hawsha iyada ah".
Wasiirka Warfaafinta Dowlada Jabuuti Md, Cali Cabdi Faarax oo
Gunaanadkii xaflada ka hadley ayaa waxaa hadaladiisa ka mid ahaa "waxaan
ognahay warfidiyeenada Soomaaliyeed inaysan haysan meel ay ku shiraan
iyo qalab ay ku shaqeeyaan, islamarkaana naftooda ay u biimeeyaan,
badbaadada dadkooda, dalkooda iyo sidii ay uga soo warami lahaayeen
dhibaatada halkaa ka jirta, waxaana ku faraxsanahay in ay helaan ugu
dambeeyey oo ay ku shaqeystaan, islamarkaana ay u isticmaalidoonaan
danta dalkooda iyo dadkooda, inkastoo ay tahay aas aas madax banaan oo u
adeego saxafiga Soomaaliyeed dantiisa, maanta jabuuti baanu ka furney,
waxaana jeclahay in sida ugu dhaqsaha badan ay wakaaladu ugu
furnaandoonto Muqdisho, waxaa keloo aaminsanahay in ay ku timid
karaamada Ummada Soomaaliyeed sidii loo soo celin lahaa ayna suura gelin
doonto dowlada uu madaxweynaha ka yahay ee lagu dhisey ay noqondoonto
tii Ummada Soomaaliyeed karaamadeeda soo celisa idinka ilaahay" ayuu ku
soo xirey khudbadiisa Wasiirka warfaafinta dowlada jabuuti.
furitaanka Wakaaladan cusub oo noqoneysa wakaaladii labaad oo ay
yeeshaan Suxufiyiinta Soomaaliyeed oo ku hadasha Afka Soomaaliga tan iyo
markii ay Soomaaliya Xornimada qaadatey ayaa waxay kusoo beeg meysaa,
iyadoo uusan haysan saxafiga Soomaaliyeed damaanad qaad nabad gelyo
sharciyadeed oo gudaha ah, caymis guud iyo mid gaar ah, islamarkaana ay
jiraan Urur saxaafadeedyo kala duwan oo qaarkood lagu fushada dano gaar
ahaaneed iyo mid shekhsiyadeedba, taasoo ay ka mid tahay in saxafiyiinta
qaarkood la inkiro xubinimadooda shekh-siyadeed ee dhinaca warfaafinta,
isagoo ku guda jira hawshiisa shaqo haystana cadeymo muujinaya, halka
qaarkood loogu hanjabo in xubin nimada Ururka ay ku jiraan laga saarayo,
islamarkaana laga faafiyo warar xaqiiqada ka fog, hadii uu isku dayo in
uu ka hadlo tacadiyada loo geystey, sidoo kale furitaanka Wakaaladan
cusub ayaa waxay ku bilaabatey faragelin shisheeye iyo xaqiraada
Suxufiyiinta Soomaaliyeed ee joogey Caasimada dalka Jabuuti oo aan lagu
wargelin in Wakaalad warar oo ku hadasha Afka Suxufiyiinta Soomaaliyeed
laga furayo Jabuuti, iyadoo mas’uulka ugu sareeya ee wada hawshaan uu
yahay xubinta ugu sareysa Ururada saxaafadda Soomaaliya ee ka jira
dalka, guud ahaan hawlahaan sida deg deg ah u socda waxay u muuqdaan in
wixii caalamiga ahaa laga dhigo mid Gobol, kii Gobolkuna laga dhigo mid
Daakhili ah, halka ugu dambeyn tii guduhuna lagaba dhigto mid
shekhsiyadeed.
Maxamed Macallin Cismaan (All-man) Somalitalk Jabuuti.
fatxumaalik@hotmail.com