"Waa arin laga naxo arinta dowladda midnimada qaran ee Somaliya ay
saxiixday heshiis ay ku weyneyso dhul badeedd dhan 38,000-Km/sq" ayuu yiri
Prof.Cabdi Ismaaciil Samatar oo ah aqooyahanadda Somaliyed kuna dhaqan dalka
America.
Prof.Cabdi Ismaaciil Samatar oo ka mida aqoonyahanada Soomalida ee ku nool dalka
dibadiisa ayaa sheegay in heshiiska ay wada gaareen dowladaha Somaliya & Kenya
ay Soomaalida dhul weyn oo micno leh ku dhumineyso, hadii aanu hada gudi
kontarool adag ku sameya loo hor dhigi wayo.
"Waddan walba wuxu xaq u lahaa dhowr iyo labaatan-Km iney wiixi dhaqaale ah
iyada xaq u leedahay, kii ayaa laga dhigaa waxbadan, markaa xadadkii leynkii
hore uu mari lahaa la sii dheereyn lahaa Kenya waxey dooratay iney baddasho
leynkaasi uuna kor u soo socda xaga Somalida uuna sidii badwyenta caadi ah uu u
socon lahaa uuna u socon, taasina waxey sababikaraan in wax badan oo bad ah ay
Somaaliya ku weyso" oo ugu baaqay dowladda Federaalka iney dib uga noqoto
heshiiskaas, hadii kale sida Falastiin iyo is rail oo kale ayaa nagu dhicidoonto
Wallahi hadii hadda aan laga firsan arinkaasi la saxiixday,isagoo shacabka
Somaaliyedna ugu baaqay iney ka istaagaan arinkaasi.” Waan la socdaa waxa
kaliyah oo shaqeynayo uu yahay lacag ay wado dowladda Kenya lehna intaas oo
dollar$ USA ah ayaan siineynaa dowladda Fadaraalka Somaliya hadii !!!!!-ay noo
yeesho badeeda in qeyb ka mid ah nagu soo wareejiso” ayuu raciyey prfo Cabdi
Ismaaciil Samatar.
Wuxuuna sidoo kale sheegay Prof Cabdi Ismaaciil Samatar in haddii uu suura galo
heshiiskaasi, iney Somaliya ka dumi doonto dhul baaxaddiisu ay aad u weyntahay,
oo ku eg ilaa iyo goboladda jubooyinka hoose oo dhan ee isla gudha Soomaaliya
ah.
Ugu dambeyntii prof Samatar oo ah ninka kaliyah dhanka siyaasadda Soomaalida, si
weyna ula socda arimaha Somaliya, islamarkaana ku dheereeya arimaha Juqraafiga,
ayaa ku tilmaamay heshiiskii shalay ay wada saxiixdeen dowladda Somaliya iyo
Kenya, mid ay xukumadda Kenya ku yeelaneyso dhul aad muhiim u ah oo ay Somalidu
leedahay.
Waxa ay sacadihii ugu dambeyey burcad-badeed Somali ah ay ka afduubteen
biyaha ka baxsadan Somaliya markab xamuul ah lagana leeyahya wadanka Denmark
iyagoona ay sarnayeen dhowr iyo toban bad maxiyiin American ah. sida lagu
sheegayo xafiiska ilaaladda amniga badaha ee ururka midowga Yurub.
Waxana la sheegay in markaban laga leeyahay waddanka Denmark oo ay saran yihiin
ilaa 22-shaqaale u dhashay wadanka mareykanka ayaa la sheegay in manta ay
afduubteen kooxaha buracad-badeeda Somaliya meel aan ka fogeen biyaha Somaliya,
waxana ay qeyb ka noqoneysaa hajuumka sii badanaya ee xeebaha gacanka cadmeed
iyo tan Somaliya ay ku hayaan burcadda hubeysan ee mayalka adag.
Waxana ay xaqiijiyeen ilo noga timid xaga ilaaladda amniga badaha ee ururka
midowga Yurub in markabkaan uu ahaa mid aad u weyn islamarkanaana xamilikara in
uu qado ilaa dhowr iyo taban kun tan, in lagu afduubtay meel aan ka fogeen
biyaha Somaliya.
Waxana uu sheegay in dhamaan shaqaalaha markabka saran in la aaminsanyahy in ay
wax dhib ah soo gaarin xagooda iyo markabka intaba, waxana uu intaasi raaciyey
in uu yahy markabkaan markab ugu horeya kooxaha buracd-baddeeda hajuumaadka
culus ku haya biyaha calamiga ah kii ugu horeyey marka laga hadlaya markabkaan
in uu yahy.
Isku soo wada dubow kooxaha burcad-badeeda Somalida ah waxey maalin ka hor ay
gacanta ku soo dhigeen markab kale oo weyn lagana leeyahay wadankaasi ee
boqortooyada Ingariiska ka dib markii ay qabsadeen toro lagu sheegay 3-markab oo
ka sii horeysay midka bqortooyada Ingariiska, balse xeebaha gacanka cadmeed iyo
mida Somaliya ayaa loo soo diray maraakiib iyo elokobtaro kontaroolo culus kaga
haya biyahaasi si ay u ciribtiraan kooxaha buracad-badeeda hajuumaadkooda sii
darsanaya marba marka ka sii dambeysa.
3-daxdii bilood ee ugu horeysay sanadkaan cusub ee 2009-ka ayaa kooxaha
buracad-badeeda Somalida ah sii darsanayey weerardooda ay ku hayaan maraakiibta
caalamiga ah iyagoo weydiisanaya marka ay gacanta ku soo dhigaan milkilayaasha
markabka iska leh dhowr iyo toban dollr$, islamarkaana ay gacanta ku soo dhigeen
sanadkaan cusub ilaa sagaal markab oo ay ku afduubteen gacanka cadmeed oo ah mid
aad u weyn islana wadagaan qaaradaha Yururb iyo qaradaha kale ee eeshiyaanka.
Waxa ay dowladda Mareykanka ay ka digtay in ay maraakiibta caalamiga ah ee u
aada biyaha shaqoyinkooda in ay iska ilaaliyaan maritaanka badahaasi u dhow dhow
wadanaka Somaliya.
Saraakiisha ciidamadda xaga badda ee Mareykanka u qabilsan ayaa uga diggay
jidadka looga soo hajuumo maraakiibta caalamiga ah ee maraya biyaha Somaliya in
ay iska ialaaliyaan oo marin meelaha ay u badan yihiin kooxaha sii darsanaya
weerarada ku haya gacanka cadmeed iyo Somaliya gaar ahaan mida u dhow wadanka
Somaliya in ay ku fududaan maritaankooda ay la aadaan kooxahaasi ka dib markii
ay u badaleen ta’tikadoodii hore lana soo baxay mid casri ah oo kii hore ka
cululees
Page internetka ee telofeshinka Aqbaradka dalka America CNN-ka ayaa ka soo
xigatay mid ka mid ah saraakiisha badda ciidamadda Mareykanka in sara u kaca
howlaha burcad-badeeda ee maalmihii ugu dambeeyey ay xaqiijineyso in ay
kooxahaasi ay badaleen qaabkoodii hore iyagoo ka fa’iideysanaya dhowr iyo toban
kun meel isku werna ah ee kala qeybisa biyaha furan ee Somaliya halkaasoo ay ku
sugneen wax ciidamo caalami ah.
Sarkaalkaasi sare ayaa u xaqiijiyey page internetka mareykanka in kooxaha ay u
wereejiyeen meelo aan run ahaantii aanu joogin wax ciidamo caalami ah ee lagu
tala galay in ay la dagaalamaan burcada-badeeda hajuumka culus ku haya
maraakiibta caalamiga ah ee isticmaala biyaha Somaliya iyo kan gacanka cadmeed.
warkaan oo loo gudbiyey wasaaradda gaashandhiga ee wadanka America ayaa sidoo
kale lagu soo hadal qaaday inkastoo ciidamo caalami ah ay hada joogaan xeebaha
wadanka in aanu awood u laheyn bad-baadinta maraakiibta aanu ka difaaci Karin
burcadd-badeeda, iyagoo soo dhiganaya badahaasi ciidamadda caalamiga ah
maraakiib dagaal iyo elokobtro si ay u ciribtiraan burcada hajuumka culus ku
haya badaha caalamiga ah.
Sarkaalka oo hadalkiisa sii wata ay ku taliyey maraakiibta calamiga ah ee ku
kala safra xeebahaasi in ka leexdaan halka burcada u badan yihiin si ay uga bad
badaan weerarada kooxaha burcad-badeeda afeeyey xeebahaasi.
Ugu dambeyntii waxa lagu cadeeyey wararkaaasi in ay gacanta ku soo dhigeen
kooxaha burcad-badeeda Somalida ilaa 16-toban markab oo shan ka mid ah maalmihii
ugu dambeeyey ay ka qabsadeen xeebaha Somaliya, iyo in ilaa 15-markab oo kuwa
milateriga ah oo ay wataan ciidamadda caalamiga ah ee ku sugan xeebaha waddanka
Somaliya iyo tan gacanka cadmeen ay hadda halkaaasi ay kontaroolo culus ka
hayaan, balse arinkaas ay noqon Karin in la jooji karo falalka afduubka kooxaha
burcad-badeeda Somalida ay ku qabsadaan maraakiibta marta biyaha biyaha Somaliya
iyo meelaha gacanka cadmeed.
Muuse Maxamuud Jiisow
musejisow@hotmail.com
Muqdisho Bakaaro Somalia
00252-1-5576666
00252-50-907666
Faafin: SomaliTalk.com | April 9, 2009 |