Gacan Ku dhiiglayaashii u dhashay dalka K/Afrika oo dil u geystey
muwaadhiniin Soomaaliyeed ayaa noqdey kuwii ugu horeeyey ee lagu xukumey xabsi
daa’in.
Muddo 10 sanno ah waa markii ugu horeyesey oo gacan ku dhiiglayaal u dhashay
dalka K/Afrika oo dil u geysta muwaadhiniin Soomaaliyeed la xukumo, xukunka
waxaa ridey maxkamada sare ee Port Elisaberth kadib sanooyin ay jiitamaysay
dacwada, raga la xukumey oo 3 ah ayaa waxa ay dilleen nin Soomaali ah, halka 2
kalena ay dhaawaceen, midkood ayaa dhaawicii soo gaaray dartiis uu la curyaamay.
Cabdi macalim Ibraahim, waa 27 jir, waa nin dhalinyarro ah, waliba meesha
dhalinta ay ugu xooga badneyd, uguna firfircooneyd, waa da’dii nolosha loogu
rajada badnaa, waa ubaxii qaran idil oo Soomaaliya la yiraahdi, waa xoogii dalka
difaaci lahaa, waa xoogii naftiisi anfici lahaa, waalidkiisa waxtari lahaa,
diintiisa difaaci lahaa, laakiin maanta wuxuu ku aruursaday birraha curyaamiinta
lagu riixo, qaarka dambe oo dhan ayaa baralaati ah, wax dareen ah oo ay
leeyihiin ma jirraan, waxaaba kasii murugo baddan dhaqaatiirta waxay u sheegeen
in uusan rajjo lahayn, laakiin isagu wuxuu leeyahay “rajo ayaan ka qabaa in aan
dib u socdo”.
Kolka aan la kulmayay wuxuu dul fadhiyey dhalo kumputer ah meel internet Café ah
oo ku taala Johannesburg oo uu usoo qaxay, wuxuu ka daalacanayay warka ku
saabsan xukun xabsi daa’in ah oo maxkama ay ku ridey burcadii noloshiisa
curyaamisey, warka waxaa soo daabacday jariidada maalinlaha ah ee kasoo baxda
magaalada Port Elisaberth ee THE HERALD kuna baahisey webkeeda.
http://www.epherald.co.za/herald
Sida ay jariidadu qortey maxkamada sare ee Port Elisaberth ayaa xukun xabsi
daa’in ah ku ridey 3 nin oo kala ah Bonga Mountain, 21, Mzukisi Yoyo, 23, and
Siyabonga Oliphant, 21, waxaa kale oo isla ragani burcada ahaa ay ku xukuntay 12
sanno oo xabsi ah oo ku saabsan isku day dil , iyo 7 sanno oo ah isku day dhac
midkiiba, ragani ayaa lagu heley in eey dil u geeysteen Cabdullaahi Saneey,
dhaawacna u geeystey Cabdi iyo cabdi Macalim Ibraahim oo ah ninka baraleeska
noqdey, dhacdadani waxay dhacday 18 bishii Juun sanadii 2006 goortaas oo
muwaadhiniinta Soomaaliyeed ey ku sugnaayeen dukaan ku yaala tuulada Wolmer ee
duleedka Port Elisaberth, dacwada ayaa socotey illaa xiligasi oo iminka laga
joogo labbo sanno.
Xaakimka dacwada ridey oo lagu magacaabo Xaakim Jeremy Pickering ayaa ka hor
inta uusan dacwada ku dhawaaqin waxa uu yiri “ran from a bullet in Somalia, only
to find it here”.”wuxuu kasoo cararay xabada Soomaaliya, halkan ayuuna ugu
yimid”.
“Cabdi Macalim oo noloshiisa ay ku aruurtay gaari gacanada curyaamiinta, ma
heysto waddo uu ku hello gunada curyaamiinta ee dowlada ay bixiso, wuxuu
codsaday in dib u dejin laga siiyo wadanka Canada isagoo noloshiisa u cabsi
qaba, ugu yaraan Cabdi iyo Cabdiraxmaan macalin nolosheedo ayay heystaan, kan
dhintey oo noloshiisa ugu cabsanayay Soomaaliya, halkan ayuu ku waayay” ayuu
yiri xaakimka Pickering.
Waa markii ugu horeysey oo dambiilayaal dil u geysatay muwaadhiniin
Soomaaliyeed oo xukun ceynkan oo kala ah uu ku dhaco, iyadoo dadka Soomaaliyeed
ee dalkani lagu dilley muddo 10 sanno ah ah ey kor u dhaafayso 500 qof,
todobaadkan oo kaliya waxaa la diley 3 Soomaali ah, oo midkood toori lagu diley
tuulada Paarl ee duleedka Cape Town, waxaana la dhaawacay 2 Soomaali ah.
Xukunkan ayaa waxaa soo dhaweeyey jaaliyada Soomaaliyeed ee dalkani SASA,
agaasimaha guud ee SASA Mudane Axmed Dawlo oo ka Hadley ayaa ku tilmaamay arrin
hormar leh, ayna tahay markii ugu horeysey oo dhibane Soomaaliyeed xaqiisa lagu
siiyo xukun maxkamadeed, wallow uu ka deeyriyey xaalada mururgsan ee Cabdi
Macalim uu ku suganyahay, oo uu sheegey in ey aheyd in dowladu ay xittaa siiso
qarash uu ku noolado.
Cabdi Macalim wuxuu dacwadiisa u gudbiyey UNHCR , oo iyaduna dhawaan u
sheegtey in dacwadiisa ay u gudbisey safaarada Canada halkaas oo laga yaabo in
dib u dejin looga sameeyo, laakiin Cabdi Macalim wuxuu ii sheegey in wali
safaarada Canada aysan lasoo xariirin, mar aan weeydiiyey cidda nolol ahaan uu
ku tiirsanyahay wuxuu ii sheegey in aysan jirrin cid uu ku tiirsanyahay, isagana
uusan shaqaysan Karin noloshiisa inta ka dhiman, halka ay xabadu ka haleeshey
waa xangulaha (laf dhabarta iyo halka dareemayaasha bartamaha u ah ee afka
qalaad lagu yiraahdo Spinal Code=xangule).
Mar aan sidoo kale wax ka weeydiiyey sida uu u arko xukunka ku dhacay
dambiilayaasha noloshiisa qaribey wuxuu yiri “waan ku faraxsanahay, laakiin
waxaan ka jeclana lahaa in dil lagu xukumo, taas oo ah waxa aanan dalkani ka
jirin , waxaa iiga sii murug baddan wax magdhow ah ama saacido ah oo aan dowlada
ka heley ma jirraan, dhowr jeer ayaan maxkamada ka hor muuqdey, nimankana ku
cadeeyey dambigooda, nolosheeyda Qatar ayay ku jirtaa, ragani waxey leeyihiin
ehelo iyo qaraabo, haddii rafcaan ay helaana waaba kasii darantahay” . walwalka
Cabdoow waxaa la qaba inta Baddan Soomaalida oo inta baddan ka baaqsada in ay
daba galaan dacwooyinka dadka dhibaatada u geysta, iyagoo ka baqaya in ragaasi
lagu soo siidaayo, ama ehelkooda ay waxyeeleeyaan, cilada koowaadna wa anidaamka
dabacsan ee xeerbeegtida dalkani oo gacan ku dhiiglayaasha u asxaan fala.
Cabdinaasir Axmed SH. Bashiir (Saxansoxo). Email.com: saxansoxo1@hotmail.com.
Johannesburg.
Faafin: SomaliTalk.com | Sept 1, 2008
|