CUDUR WAA LOO DHINTAA
CAQLIYARAANSE LOOMA DHINTO
W/Q Maax Ibrahim
maaxbadan@yahoo.com
Sidaan la socono waddanka Ogaadeenya
wuxuu ku jiraa marxalad aad u adag oo waxaa ka socda
dagaal aad u culus oo u dhexeeya Ciidanka Jabhadda
Waddaniga Xoreynta Ogaadeenya & Ciidamadda Itoobiya,
dagaalkaas oo hadda galay sanadkii 14 wuxuu kamid
yahay dagaaladda gobanimo doonka ee caalmaka kuwa
ugu waa weyn uguna caansan sida laga qiray meelob
badanoo dunida kamid ah.
Sanadihii dambeeyey waxay Jabhadda Waddaniga
Xoreynta Ogaadeenya soo hoyisay guulihii ugu
waaweynaa intii ay dagaalka ku jirtay guulahaas oo
dhanka milatariga, siyaasada, & dhanka abaabulkaba
isugu jira kuwaas oo ay kamid yihiin dagaalo badan
oo lagu jabiyay ciidamadda Itoobiya ee jooga gudaha
Ogaadeenya, waxaana sadexdii sano ee ugu dambeeyay
ay Itoobiya ku wayday ciidmo aad u badan oo ay kamid
yihiin Saraakiil, Kornaylo & askar intaba waxaana
kamid ah dagaaladda kuwa ugu caansan ee Itoobiya
loogu gaystay khasaarooyin laxaadleh Dagalkii weynaa
ee Mandad ee ka dhacay aaga Shilaabo, dagaalkaas oo
loo awood sheegtay ciidama Itoobiya ee dulmiga ku
jooga ciida Ogaadeenya, waxaa kale oo lagu jabiyay
ciidankii gurmarka ahaa, waxayna Jabhadda Waddaniga
Xoreynta Ogaadeenya halkaas daganaayeen 3 maalmood
oo ay u diideen in ay ciimadda Itoobiya isu soo
gurmadaan oo looga dhaartay in ay baabuur marto
wadada cad ee loo yaqaano jayga iskuna xidha
Qabridahare & Shilaabo.
Guulaha joogtada ah ee jabahdu soo hoyiso ayaa
dhabar jab ku ah kuwa dabo dhilifka u ah gumaysiga
Itoobiya ee ku naaxay dhiiga shacabka iyadoo
Itoobiya marwalba uruursata dadka Ogaadeenya kuwa
ugu garashada yar marwalbana fuliya danaha gumayiga
Itoobiya, waana arin caadi ah in markuu gumaysi umad
qabsado uu qaybi oo xukun ku sameeyo.
Akhristoow waxaan wax yar ka
ifinaynaa ninka Tigreega uga wakiilka ah Ogaadeenya
ee loo yaqaano Lugbuur ninkaas oo aan ku tilmaami
karo in uu ugu horeeyo dadka bani aadmka ah kuwa ugu
garashada yar sideedaba bani aadamka Illaahay
Caqliga uma uusan simin oo labo walaalo ah ayaa
midka yar geedka loogu yedhaa midka weyna laga tagaa
garashadda owgeed (Caqligu waa quud waa kii
layidhi).
Hadaba ninkani wuxuu madaxweynenimada uu ku
magacaabanyahay ku noqday waa garasho yarida waana
waxa ay Tigreegu ku xusheen waayo waxay u
baahanyihiin qof aan dareen iyo damiir fayoow toona
lahayn waxaynuna arintaas ku xaqiiqsanaynaa ceebaha
aan qiyaasta lahayn ee uu Lugbuur dhextaaganayhay
habeen iyo dharaar oo aynaan qormadan iyo kuwo badan
oo kale toona ku soo koobi karin.
Waxaa lawada ogyahay madaxtinimada Lugbuur in ay u
taagantahay oo kaliya sixiixa & hadba waxa ay
Tigeergu doonayaan in uu fuliyo waxaa kale oo loo
dhiibaa wax kasta oo ay ka xishodaan saraakiisha
Tigreegu in ay ku hadlaan isaga ayaan ileen xishood
iyo damiir lahayne wuxuu aad ugu celceliyaa wax aad
xaqiiqada iyo caqligaba uga fog isagoo aad isula
saxan ayuu hadaaqaa sidii ilo caruur ah waxaad
kolalka qaar is odhan muu iska aamuso.
Mar hadii uu madaxweeyne isu haysto waxay ahayd in
uu hadalkiisa miisaamo waxaase ka hiilinaysa garasha
la’aanta aan kor ku xusnay oo ma awoodo in uu
isudheeli tiro hadaladiisa kolka la waraysanhayo,
hadii aad dhagaysato waraysiyadda uu Lugbuur siiyo
Ideecadaha waad yax yixi oo waxaad dhawri
hareerahaaga sidii adigoo adigu wax bi’iyay waxa uu
ku hadlo erayadda uu marwalba ku cel celiyo ee aad
isdhihi show mar intuu duubay ayuu u saaraa
Ideecadaha waxaa kamid ah, waxaan la tacaalayna
Gaajada, Macaluusha, Dimiqraadiyadda, iwm taas oo
dhamaanteed aysan waxba ka jirin oo ay Lugbuur &
kuwa uu uga wakiilka yahay waa Tigreegee ay umadda
Ogaadeenya ku hafraan isla markaasna ay saxaafada
caalamka u sheegaan.
Waxaa jirta dhibaato joogta ah oo ay kuhayaan
shaacbka Ogaadeenya sanadkii dhamaaday waxay
bulshadda Ogaadeenya ku sameeyeen xasuuq aynan u
kala aaba yelin Aabo, Hooyo, Ilmo, & Xoolahaba.
Wuxuuna sanadkaasi ahaa sanad tacadiyadda aduunka ka
dhaca kuwii ugu waaweynaa uu ka dhacay Ogaadeenya
taas oo ay bulshadda caalamku cadeeyeen.
Akhristoow Jabhadda Waddaniga Xoreynta Ogaadeenya
waxay balan ku qaaday in ay u hiilinayso shacabkeeda
kana dhicinayso gumaysiga haysta ee ku habsaday xili
aad u fog, waxaana maanta soo udgaysa saxan saxo
xoriyadeed taas oo bulshada Ogaadeenya meel ay ay u
oomanyihiin isla markaasna ay garab taagan yihiin
Jabhdda xaq udirirka Ogaadeenya, waxaanad maanta
arkaysaa isku tashiga umadda gudo & dibadba
Jaaliyaadka Ogaadeenya oo wadda dadaal xawli ku
socoda oo dhakafaar ku noqoday gumaysiga &
dabadhilifkiisaba waana mida maanta gabi kusoo dumay
ku noqotay Meles & shaqalihiisa caqliyrae Lugbuur
ugu horeeyo.
W/Q Maax Ibrahim
maaxbadan@yahoo.com