Madaxweyne Anwar Al-Saadaat:- Maalmihii Dagaalka Iyo Nabadda
Maxamed Anwar Saadaat wuxuu ku dhasahay tuulada (Mayt Abu Al-kowm) ee ka
tirsan degmada Al-manuufiya ee dalka Masar taariikhdu markay ahayd
25/9/1918 qoyskiisa wuxuu ka kobnaa 13 walaal iyo Hooyo Suudaaniyad ah
iyo Aabe Masri ah Anwar Sadaat aabihiis wuxuu qoraa ka ahaa Isbitaalka
ciidanka ee gaarka u ah ciidanka Masaariga ee ku yaalo Suudaan.
Sanadkii 1925 ayuu ka soo laabtay Anwar Sadat aabihiis Suudaan kadib
wuxuu ku biiray qorayaasha tuulada kadib wuxu u u wareegay iskoolka
layirahdo Al Aqbaad ee ku yaalo Duukh sanadki 1925 waxay u guureen
qoyska Anwar Sadaal magaalada Qaahira wuxuuna ku biiray iskooladeeda
Wuxuu ka baxay Anwar Saadaat kuliyada dagaalka sanadkii 1938 kadib wuxuu
u guuray magaalada Manqabaad si uu uga shaqeeyo halkaas ayuuna kulmay
markii ugu horeeyay madaxweyne Jamaal Cabdinaasir wuxuu ka soo shaqeeyay
Guutooyinka bariga , kadibna
xiriir la sameeyey Jarmalka arrintaasna loo qabtay Anwar Saadaat
waxana sanadkii 1942 ku dhacay xukun ah shaqo joojin ,waxaana laga qaday
darajadiisii ciidanka kadibna waxa la galiyay xabsiga
Ajaanibta(shisheeyahay) kadibna waxa loo wareejiyay xabsiga lagu
magacabo Maaquusa kadibna waxa loo si wareejiyay xabsiga Al zeytuun ee u
dhaw magaalada Qaahira wuxuuna ka baxsaday xabsigaas sanadki 1944
wuxuuna fakadkaa ku jiray ilaa sanadki 1945 marka soo uu dhamaday
xukunkii sarnaa asaga
wuxuu ka qayb galay Anwar Saadaat urur sir ah ururkaa soo khaarajin
jiray madaxda ingiriiska waxaana lagu eedeeyay dilka sarkaal sare oo
masriya oo lagu magacaabi jiray
Amiin Cusmaan ka soo saxiib la ahaa ingiriiska aadna u taagersanaa
joogidooda Masar
31 bilod markii uu ku jiray xabsi ayaa la sii daayay kadib marki danbi
lagu waayay,
wuxuu ka soo shaqeeyay saxaafada asago sidoo kale ka soo shaqeeyay
shaqooyinka xorta ah
shan iyo tobankii janaayo ee sanadki 1950 ayaa wuxuu ku laabtay ciidanka
hubka sido
sanadkii 1951 ayaa waxaa uu Jamaal Cabdinaasir u doortay in uu ka mid
noqdo gudigii soo qaban qaabiyey aasaaskii Saraakiishii afqanbiga
Boqorka kaga tuurtay Xukunka, wuxuu ka qayb galay Saadat kacdoonkii
luliyo 23-7-1952.
Kadib markii uu dhintay madaxweynihii Jamaal Cabdinaasir ayaa Anwar
Saadaat wuxuu ka hadlay Telefishinka wadanka wuxuuna shacabka reer Masar
usheegay in uu dhintay maxadweyne Jamaal Cabdinaasir .
intii uu xukunka haayay Jamaal Cabdinaasir wuxuu Anwar Sadaat soo qabtay
xilal badan
sanadkii 1953 wuxuu aasaasay Anwar Saadat wargeyska Aljamhiiriya asagoo
tafaftire ka noqday sanadkii 1955 wuxuu Xoghayn guud ka noqday Kulan
lagu magacaabi jiray Kulanka Islaamiga ee la qabtay sanadkii 1957 waxaa
loo magacaabay wasiiru dawle, kadibna Xoghayaga guud ee midnimada
Qaranka, sanadkii 1964 wuxuu noqday madaxweyne ku xigeenka Masar
sanadkii 1966 iyo 1969 iyo 1970 kina loo dortay in uu ka mid noqdo
Kulanka Guud ee Hantiwadaaga Carbeed , 7 oktobar ee sanadkii 1970 ki
ayaa wuxuu golaha fadhiga umada uu ogolaaday in la sharaxo Maxamed Anwar
Saadat madaxweyne nimada wadanka markii uu Jamaal Cabdinaasir dhintay
Maxamed Anwar Saadaat wuxuu Masar ka talinaayay inta u dhaxeysay sanadki
1970 -1981 markii uu dhintay hogaamihii ka horeeyay ee Jamaal
Cabdinaasir 28 december 1970 wuxuu ka mid ahaa saraakiishii ciidamada
Masar wuxuu kalo ka mid ahaa dadkii kiciyay kacdoonkii luulyo 1952
wuxuu soo celiyay xizbiyadii siyaasiga ee masar kadib markii la joojiyay
markii ay kiciyeen kacdoonkii Masar wuxuu aasaasay xizbiga dimuqraadiga
madax ayuna ka noqday wuxuu kaloo ka qaybqaatay aasaasidii xizbiga
shaqaalaha
waxaa lagu tirayaa Anwar sadaat inuu ka mid yahay hogaamiya yaashii ugu
muhiimsanae ee soo maray Masar iyo Carabtaba taariikhda cusub.
waxaa kalo lagu tiriyaa Anwar sadaat in uu yahay madaxweynihii sadaxaad
ee Masar kadib markii ay Masar isku badashay jamhuuriyada iyadoo ahayd
boqortooyad, waxaana madax ka noqday madaxwaynihii dhintay ee Maxamed
najiib oo noqday madaxwaynihii ugu horeeyay ee Masar waxaana ku xigay
hogaamiyihii Jamaal Cabdi Naasir markas kadibna waxa ku xigay madawayne
Maxamed Anwar Saadaat.
Sanadkii 1977 ayaa Anwar Saadat wuxuu qaaday dagaal si uu usoo celiyo
jaziirad u eekta Siinaay oo ay qabsatay Israaiil dagaalkii 6 maalmood
socday ee qarxay sanadkii 1967 waxayna Masar ku guulaysatay dagaalkii
1973 in ay soo cesheto 15 km oo ka tirsan jazirad u eegta siinaay ugu
danbayntiina wuxuu ku guuleystay in uu siinaay oo dhan soo ceshto,
wuxuuna dib u furay Kinaalka Suways ,wuxuu Anwar Saadat gilgilay
kalsoonidi Israaiil ee xoogeeda ciidan wuxuuna kor u qaaday kalsoonidii
masaarida iyo carabtaba waxayna wadada u furtay heshiiskii nabada ee ey
kala saxeexdeen Masar iyo Israail waxaana markaas reer galbeedku Anwar
Saadaat u aqoonsadeen geesiga dagaalka iyo nabada
9 novembar ee sanadki 1977 wuxuu sheegay Anwar Saadaat in uu diyaar u
yahay in uu aado Israa,il si ay uga wada hadlaan nabada isla markiiba
waxay si dhaqsa ah Israaiil ugu dirtay Anwar Saadat Marti qaad si uu
Qudus usoo booqdo ,iyadoo u malaynaysay hadalka Saadat in uu yahay hadal
aan run ahayn oo uusan kaga dhabaynayn.
intii uusan Anwar Saadat magaalada Qudus u dhoofin wuxuu u safray
Suuriya si uu madaxweynaha Suuriya Xaafid Al-asad ugu soo qanciyo ka
qayb galka heshiiska iyo taageeridiisa laakiin madaxweynihii Suuriya wuu
diiday wuxuuna ku yiri Anwar Saadaat maalmaha soo socdo ayaa kuu cadeyn
doonto in aad qaldantahay
19 novembar 1977 ayaa Anwar Saadaat wuxuu booqday Israaiil taa soo
aduunka oo dhan uu la yaabay madaxweyne Anwar ayaa markii uu tagay wuxuu
ka soo jeediyay Israaiil khudbadiisii caanka ahayd
wuxuuna soo hor fakarkiisii shacabka Israaiil iyo aduunka dhamantiis
tasoo ahayd in shacabka Carabta iyo kan Masarba ay rabaan nabad iyo in
Israail ay iska dhaafto dagaalka iyo aaminsanaanta Israail in xoog ay
tahay qaabka ugu fiican ee lagula dhaqmi karo Carabta iyo IN uusan jirin
wax xal ah dhibaatada u dhaxeyso Carabta iyo Israail iyadoon xal loo
helin dhibaatada shacabka Falastiin .
Wuxuu dhamaaday xukunkiisii markii la dilay Isagoo u dabaaldagaayo
sanadguuradii dagaalki lixda october ee sanadki 1981 halkasoo nin lagu
magacabo Khaalid Al islaambuuli iyo rag kale ay xabado ku fureen markii
ciidamada ay dhoola tuska samaynayeen asagoo kursigiisa ku fadhiyo
halkaasna uu ku dhintay .
Xasan C/salan Guleed
Sweden
jerara10@hotmail.com