Golaha Saxaafadda Qaranka oo qaybtey dood ku saabsan tacadiyada loo geysto
suxufiyiinta Soomaaliyeed
Sawirada Simiraarka Saxafiyiinka Halkan ka daawo
Siminaar ku saabsan tacadiyada loo geysto saxafiyiinta iyo sida looga hortagi
karo ayaa maanta lagu soo gabagabeeyey Hotel saxafi ee Magaalada Muqdisho
waxaana soo qaban qaabiyey Golaha Saxafiyiinta Qaranka National Media Council
waxaana ka qaybgaley qaybaha warbaahinta sida Idaacadaha , Wargeysyada
,Web-Site-yada iyo bulshada Rayidka waxaana ugu horeyntii hadalo kooban ka soo
jeediyey Gudoomiyaha Saxafiyiinta Qaranka Somaaliyeed Yuusuf Cali Cismaan
(Yuusuf Farey ) oo u mahadceliyey intii isku soo dubaridey Siminaar halka maalin
ah wuxuu u soo jeediyey ka qayb galayaasha in ay door muhiim ah ka qaataan sidii
looga hortagi lahaa tacadiyada loo geysto Suxufiyiinta sidoo kale waxaa ka
Hadley Ustaad Shariif Cali Shire oo sheegay in saxafiyiinta soomaaliyeed ay ku
nool; yihiin xaalad adag isagoo sheegay in arintaas looga gudbi karo isku
dubnaan iyo wada shaqeyn
Siminaarkan waxaa kaloo ka Hadley isla markaana furey Afhayeenka Dowlada
Cabdi xaaji Goobdoon oo u mahadceliyey Golaha suxufiyiinta Qaran oo uu sheegay
in uu yahay Gole isku keeni kara dhamaan Saxafada soomaaliyeed waxaa kaloo uu
sheegay in Raisul Wasaare Nuur Cadde uu u sheegay in Dowlada ay gacan siin doono
dhamaan saxafiyiinta soomaaliyeed si noloshooda wax looga badelo isagoo u soo
jeediyey qaybaha warbaahinta in ay la yimaadeen isku xirnaan taas uu sheegay in
ay kaga hortagi karaan tacadiyo loo geyssto
Waxaa kaloo halkaas ka Hadley Aabbe Maxamed Cilmi Dheere oo wiilkiis
Cabdifitaax Maxamed Cilmi Dheere uu weli ku jiro gacanta afduubayaasha muddo
afar bilood ah isagoo u soo jeediyey dhamaan saxaafada in ay u howlgalaan sidii
wiilkiisa si shuruud la;aan ah loogu siideyn lahaa
Wxaa kaloo ka Hadley Gudoomiya Ururuka Sowja Qamar Salaad oo sheegtey in
Saxaafadu ay tahay mida Ifisa tacadiyada ka dhaca dalka loona baahan yahay in ay
si taxadar leh u sheegaan maadaama aan wadanka laga dhowrin sharuucda xaquuqda
aadanaha
Ka qaybgalayaasha ayaa ugu dambeyntii ka soo saarey siminaarkaas dhowr qodob
oo ay ka mid ahaayeen in dhamaan maamulada ka jira dalka looga baahan yahay in
ay dhowraan suxufiyiinta soomaaliyeed islamarkaana u sahlaan howshooida
saxafinimo sidoo kale waxaa loogu baaqayaa dhamaan dadka haysta suxufiyiinta in
ay si shuruud laan ah lagu siidaayo waxaa kaloo loogu baaqay saxaafada in ay u
howlgalaan sidii suxufiyiintaas xoriyaddoda u heli lahaayeen
(FAAHFAAHIN dheeraada siminaarka saxafiyiinta hoos ka akhri)
W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail amiin khasaaro@hotmail.com
Hayadda SOCWE oo qabatey siminaar ku saabsan xaquuqda aadanaha iyo Maamul
Wanaaga
Sawirada Siminaarka SOCWE halkan ka daawo....
Hotel Saxafi 2 ee Magaalada Muqdisho ayaa maanta lagu soo gabagabeeyey Siminaar
ku saabsan Xaquuqda Aadanaha iyo Maamul wanaaga waxaana soo qaban qaabiyey
Hayada SOCWE Somali Center for women Impowerment oo gacan ka heleysa Hayada
Caalamiga ee Canada Internatiomal Development Agency waxaana ka qaybgaley
Qaybaha Bushada ka koobana tahay ee Gobolad Banaadir , Shabeelada Hoose iyo
Shabeelada Dhexe wuxuuna socdey Muddo afar maalmood
Siminaarkan ayaa gabagabadiisa waxaa ka Hadley isla markaana warbixin kooban ka
soo jeedisey Gudoomiyaha Hayadda SOCWE Marwo Safiyo Abuukar Karaani oo sheegtey
in siminaarada noocan ah ay ugu talagaleen in dadka soomaaliyeed lagu baro
xaquuqda Aadanaha iyo maamul wanaaga waxay kaloo shjeegtey in hayadda ay qaban
doonto siminaaro noocan oo kale ah si bulshada loo tuso waxa xaqa u leedahay iyo
waxa xaq loogu leeyahay
Waxaa kaloo ka Hadley Shariif Cali shire oo ka mid Saraakiisha hayada SOCWE
wuxuuna sheegay in haweenka soomaaliyeed ay u baahan yihiin in kor loogu qaado
aqoontooda si ay u ogaadaan waxa ay leehihiin wuxuu kaloo sheegay Ustaad Shariif
in haweenka yihiin kuwa mar kasta ka samatbixiya Bulshadooda Markey jiraan
dhibaatooyin isagoo u soo jeediyey ka qaybgalayaasha in ay casharada ay halkaan
ka bartaan u gudbiyaan kuwa aan fursadda u helin
Waxaa kaloo ka Hadley Agaasimahaa COGWO Marwo Sahro Maxamed Axmed oo sheegtey in
dhibaatada soomaaliya looga bixi karo in si dhab ah loo qaaro Shareecada
islaamka sidoo kale waxay sheegtey in xaquuqda haweenka ay ku dhameystiran tahay
Diinta islaamka waxayna u soo jeedisey Haweenka soomaaliyeed in ay si wanaagsan
u bartaan diinta islaamka
Siminaarkaas ayaa intii uu socdey waxaa Casharo ka jeedinayey Ing Maxamed Xasan
Aayow wuxuuna faahfaahin ka bixiyey xaquuqda aadanaha iyo maamul wanaaga isagoo
sheegay in bulshada looga baahan yahay in ay dhawraan xaquuqda aadanaha isla
markaana bartaan waxa xaq loogu leeyahay wuxuu kaloo sheegay in maamul wanaaga
uu ka bilowdo Guriga ilaa heer Qaran wuxuuna siminaarkaas uu ku dhamaadey sidii
loogu talagay
W?D Amiin Yuusuf Khasaaro
E_Mail amiinkhasaaro@hotmail.com
Golaha Saxaafadda Qaranka
Muqdisho – Somalia
National Media Council
Mogadishu – Somalia
SEMINAAR LOOGA HADLAY DHIBAATOOYINKA LAGU HAYO SAXAAFADDA
16 December, 2008
Sawiro Kale oo siminaarka saxafiyiinka halkan ka daawo....
Seminaar
looga hadlayay dhibaatooyinka sii kordhaya ee saxaafadda Soomaaliya lagu iyo
sidii looga hortegi lahaa oo uu soo qabanqaabiyay Golaha Saxaafadda Qaranka ayaa
maanta lagu qabtay Hotelka Saxafi ee magaalada Muqdisho.
Mas'uuliyiin iyo xubno ka kala socday qeybaha saxaafadda iyo ururada bulshada
rayidka ayaa kulanka ka soo qeyb galay, waxayna uga doodeen qoddobo ay ka mid
yihiin:
Xaaladda Saxaafadda Soomaaliya ku sugan tahay xilligan.
Iskaashi ay Warbaahinta madaxa bannnaan iyo ururada bulshada ka yeeshaan sidii
looga hortegi lahaa tacadiyada ka dhanka ah saxaafadda, loona abuuro qaab
wadareed loogu howlgalo u doodista saxafiyiinta iyo warbaahinta dhibaatooyinka
la soo gudboonaadaan.
Taageeridda Saxaafadda iyo saxafiyiinta xilligan adag ku shaqeynaya; iyaguna ku
dhaqmaan anshaxa saxaafadda.
Cambaareyn dhinacyada kala duwan ee tacadiga ku haya Saxaafadda iyo saxafiyiinta
dalka ka howlgasha.
Baaq loo diro TFG-da, maamulada iyo dhammaan kooxaha dalka ka jira loogu yeero
inay joojiyaan dhibaatooyinka ay ku hayaan saxaafadda madaxa bannaan.
Cod mideysan oo loogu baaqo kooxaha heysta dhammaan saxafiyiinta xilligan
afduubka lagu heysto inay shuruud la'aan sii daayaan una soo celiyaan
xoriyaddooda, lana furo warbaahinta xiran.
Guddoomiyaha Golaha saxaafadda Qaranka Yusuuf Cali Cusmaan ayaa ka warbixiyay
xaaladda ay ku jrto saxaafadda wuxuuna sheegay in Saxafiyiinta iyo warbaahinta
Soomaaliya waxay ku shaqeeyaan xaalad aad u adag oo ay la wadaagaan bulshada
inteeda kale, waxaana soo gaara ayuu yiri dhibaatooyin fara badan oo joogto
noqday muddooyinkan danbe sida: dil, dhaawac xarig, jirdil, handadaad iyo
aamusin.
"Sanadkii tegay ee 2007-da wuxuu ahaa kii ugu xumaa oo ay soo maraan
saxafiyiinta iyo warbaahinta Soomaaliya, laakiin waxaa nasiib darro ah in
sanadkan dhamaanaya ee 2008-da ay sidoo kale sii socdaan dhibaatooyinkii loo
geysanayay saxafiyiinta" ayuu yiri guddoomiyaha Golaha saxaafadda.
Wuxuu sii raaciyay in iskaashi looga baahan yahay saxaafadda isagoo intaas ku
daray: "Golaha Saxaafadda Qaranka wuxuu ururada saxaafadda caalamka ee taageera
una dooda saxafiyiinta ugu baaqayaa inay doorkooda ka qaataan taageerada
saxaafadda iyo saxafiyiinta Soomaaliya ee ku dhex shaqeynaya xaaladda
qalalaasaha iyo colaadaha ee ka taagan Soomaaliya".
Axmed Cali Maxamed "Shariifka" madaxa maamulka Golaha saxaafadda ayaa isaguna
warbixin ku saabsan xaaladda saxaafadda ka jeediyay seminaarka waxayna
warbixintiisu ahayd sida soo socota:
"Saxafiyiinta Soomaalida intooda ka shaqeeya gudaha Soomaaliya waxaa soo wajaha
dhibaatooyin fara badan waxaana nasiib darro noqotay in maamulada iyo kooxaha
dalka ka jira ay si isku mida ugu tuntaan xoriyadda saxaafadda, dhibaatooyinkaas
waxaa ka mida:
Dil
Sanadkan 2008-da waxaa la dilay laba saxafi oo lagu dilay magaalada Kismaayo:
Xasan Kaafi Xareed Iyo Nasteex Daahir
DHAAWAC
Isla Sanadkan waxaa la dhaawacay 7 saxafi oo isugu jira kuwo si toos ah loo
beegsaday shaqadooda saxaafadeed awgeed iyo kuwo xaaladda dalka ka jirta ay
saameysay.
Xarig
Sanadkan sii dhammaanaya ma yareyn saxafiyiinta la xiray iyadoo loo heysto
shaqadooda warbaahineed waxaase nasiib wanaag ah inaysan waqti badan ku qaadan
xabsiyadda sida sanadkii hore.
AFDUUB:
Saxafiyiinta Soomaalida iyo kuwa ajnabiga ah ee Soomaaliya u yimaada waxaa soo
wajaha afduub sii kordhaya oo waqti dheerna qaata, iyadoo sababtu tahay madax
furasho, waxaana maanta afduub loogu heystaa dalka 7 Saxafi oo afar kamida
ajnabi yihiin, saddexda kalena Soomaali.
Cabdifataax Maxamed Cilmi
Amanda Lindhout (Canada)
Nigel Brenan (Australia)
Saddexdan weriye waxaa bishii 23 August lagu afuubtay duleedka Muqdisho
Cawaale Jaamac
Mukhtaar siciid
Colin Freeman (Biritish)
José Cendón (Spanish)
Afartan weriye waxaa Boosaaso laga afduubtay 26-kii Novembar.
Waxaa kaloo xiran Idaacad ku taalla magaalada Kismaayo oo loo xiray amar ka soo
baxay maamulka halkaasi ka jira.
Waxaa kaloo saxafiyiinta lagula kacaa falal isugu jira: Jirdil, handadaad,
weeraro lagu qaado iyo warbaahinta oo laga xiro tiiyo aanu jirin maamul damaanad
qaadaya kara ammaanka saxafiga xor u shaqeynta saxaafadda.
Maxamed Cilmi Dheere oo ka mid ahaa madax ka soo ahaa Idaacaddaha madaxa bannaan
ee Muqdisho oo wiilkiisa Cabdifitaax ka mid yahay saxafiyiinta afduubka lagu
heysto muddo 4 Bilood ku dhow ayaa uga mahad celiyay Golaha saxaafadda kulanka
ay soo qabanqaabiyeen, wuxuuna sheegay in dhibaatooyinka lagu hayo saxaafadda
iyo saxafiyiinta aan loo dulqaadan karin loona baahan yahay in la iska kaashado
sidii looga hortegi lahaa.
Cilmi Dheere wuxuu sheegay in wiilkiisa C/fitaax muddo afar bilood ku dhow
afduub loo heysto iyadoo aan la ogeyn cidda heysata iyo waxa ay doonayaan ayna
nasiib darro tahay in dadka bulshada warka siiya ee xaqiiqada soo bandhigaya
sidaas loo dhaqmo, "Waxaan ugu baaqayaa kooxaha heysta wiilkeyga iyo
saxafiyiinta kale inay sii daayaan" ayuu yiri Cilmi dheere oo ku booriyay
saxafiyiinta inay dhabar adeygaan howsha adag oo ay bulshada u hayaan.
Afhayeenka dowladda KMG ah Cabdi Xaaji Goobdoon oo isna kulanka ka hadlay ayaa
sheegay in dhinacooda xukuumadda KMG ah ee Nuur Cadde hoggaamiyo ay diyaar u
yihiin taageerada saxaafadda madaxa bannaan, Ra'iisal wasaarahana ay ka go'an
tahay inuu saxaafadda garab siiyo.
Goobdoon wuxuu caddeeyay in xaalado adag ay soo martay saxaafadda welina ku
jirto, wuxuuna warbaahinta ku booriyay inay mar kasta xaqiiqada ka hadasho oo si
anshax ah u baahiso wararkeeda, wuxuuna caddeeyay in saxaafadda madax
bannaanideeda ay aaminsan yihiin weliba ay wax la qabanayaan.
Mas'uuliyintii Warbaahinta, ururada bulshada iyo marti sharaftii shirka oo dood
dheer ka yeeshay qoddobada looga hadlayay seminaarka kadib waxay soo saareen
baaq ka kooban shan qodob oo kala ah:
Waxaan taageereynaa saxaafadda madaxa bannaan ee ku shaqeysa xaaladda adag ee
dalku ku jiro.
saxaafadda madaxa bannaan iyo bulshada rayidka waa inay iska kaashadaan sidii
looga hortegi lahaa tacadiyada lagu hayo saxafiyiinta iyo warbaahinta.
Waxaan cambaareyneynaa dhibaatooyinka lagu hayo saxafiyiinta iyo warbaahinta
dalka howlgasha.
Waxaan ugu baaqeynaa TFG-da, Maamulada dalka ka jira iyo dhammaan kooxaha inay
gacan ka geystaan joojinta tacadiyada iyo dhibaatooyinka lagu hayo saxafiyiinta
iyo warbaahinta.
Waxaan ku baaqeynaa in la sii daayo dhammaan saxafiyiinta afduubka loo heysto
loona soo celiyo xoriyadooda shuruud la'aan, lana furo warbaahinta xiran.
seminaarka waxaa ka soo qeyb galay: Madax iyo xubno kala socday hay'adaha
warbaahineed, ururada saxaafadeed, ururada bulshada radyidka ee kala ah:
1. GOLAHA SAXAAFADDA QARANKA
2. TFG-da
3. Somali Pen
4. hORNAFRIK
5. RADIO BANAADIR
6. RADIO SIMBA
7. SHABELLE
8. RADIO SOMALIWEYN
9. RADIO SAHAN
10. rADIO IQK
11. CODKA NABADDA
12. RAAD TV
13. RADIO VOD
14. RADIO XURMO
15. socfex
16. NUSOJ
17. SOWJA
18. SOCWE
19. PEACE LINE
20. INXA
21. WOJA
22. COGWO
23. DJIHRO
24. SOMALI LAW SOCIETY
25. hiiraan oline
26. SOMALITALK
27. PUNTLAND POST
28. WAAYAHA
29. MOGADISHU TIMES
30. wanlawein human right
Sawiro siminaarka saxafiyiinka halkan ka daawo....
National Media Council
nmc.somalia@gmail.com
waxaa kale oo ka qayb qaatay soo tebinta:
shariif Moalim
shariif55@hotmail.com