3-dii Juun 2008-da Caasimada dalka Talyaaniga ee Room waxaa shir caalami ah oo socdey laba maalmood isugu yimid Xog-hayaha Guud ee Qaramada midoobey Baki-moon, boqolaal Madaxweyne, Boqoro, Madaxda hay’adaha caalamiga iyo kuwa Goboleedka, oo ujeedadiisu ahayd Falanqeynta dhibaatada cuno yarida ee soo waajahdey Dunida iyo sida looga bixikaro, waxaana barbar socday baahida ay qabaan dalallka uu saameeyey sicir bararka iyo deeq bixiyayaasha caalamka oo looga fadhiyey in ay wax ka qabtaan arinkaas, Kadib falanqeyn dheer waxay madaxdu go’aansatey in loogu deeqo dowladaha sicir bararku uu saameeyey Kaalmo lacageed, waxaana goobtaas lagu gudoonsiiyey dowlado badan oo sicir bararku uu saameeyey.

Dowlada ugu yar ee deeqdaas la siiyey ayaa waxay ahayd Dowlada Jabuuti, waxayna ka heshey lacag gaareysa $5000,000, Soomaaliya oo ka mid ah Dowladaha uu saameeyey sicir bararka iyo dagaalada sokeeye oo in mudo ah ay ku jirtey iyo dhibaatada ay u geysteen Ciidamadii Ethobia ee soo galey dalka 2006-kii ma jirin cid uga qaybgashey shirkaas.

Hadaba maxaay tahay waxa Soomaaliya ka reebey in ay hesho deeqdaasi, waa su,aal taagan ka jawaabisteeda??!!.

Deeqdan la siiyey dowladaha ay saameeyeen sicir bararku, waxaa loogu talagaley in lagu hormariyo Bulshada taagta yare ee dowladaha uu sicir bararku saameeyey iyo Beeraleyda yar yar, waxaana si gaar ah loogu dhiirigeliyey si loo daboolo baahida wadamada Beeraleyda yar yar ay ku badan yihiin.

Mas’uuliyiinta DFKMG fagaarayaasha laga doonayo wey ka maqan tahay, cabsida weyn ee ku wajahan 10-ka sano soo socota ee dowladaha saboolka ah, islamarkaana ay saameeyey sicir bararku, iyadoo shirkanina ay ka qeybgaley Madaxweyneyaal fara badan oo dunida qaybaheeda kala duwan ka kala yimd, waxayna isku raaceen, ayey garan waayeen Mas’uuliyiinta DFKMG iney xayiraada ka qaado Beeraleydii yar yareyd ee Soomaaliya, Sidii dalka iyo dibada, wax soo saarkooda u gaarsiin lahaayeen, zqxeynq xqyirqqd ku soo rogtey in la dhoofiyo dalagyadii Beeraha Soomaaliya ka soo go’a, taariikhdu marka ay ahayd 22/04/2008. waxaana is weydiin mudan, maxaa loo joojiyey dalagyadii kala duwanaa ee ka soo baxay dalka, sida ku cad wareegtadan, wasiirka maaliyada DFKMG uu soo saarey Md, Maxamed Cali Xaamud, yaase ka dambeeya in la joojiyo dalagaas Beeraha Soomaaliya??!!.

Xog-hayaha Guud ee Qaramada midoobey Ban Ki-moon oo gunaanadkii shirka shir jaraa’id ku qabtey Caasimada dalka Talyaaniga ayaa waxaa uu shirkiisa jaraa’id ku sheegey sida loo qiimayn lahaa sida ay hay'adaha gaarka loo leeyahay u kobcin lahaayeen waxsoraarka dalalkood gaar ahaan beeraha si dalalkooda aan qiime sare loo saari lahayd saboolka. Waxan auu ku baaqay in boqolkiiba 50% la kordhiyo soo saarka cuntada marka la gaaro sannadka 2030, si adduunkuu maareeyo kororka tirada dadka aduunka. Sarkaal ka tirsan kaydinta miraha la beerto ayaa sheegay in la kordhiyey miraha adkaysig au leh cayayaanka. Sida aan ka soo xiganey webka FAO ay ku leedahay internetka.

Mid ka mid ah Ganacsatada Soomaaliyeed oo ka beec mush-tara dalagyada beeraha dalka Soomaaliya oo aan wax ka weydiiyey arinkan ayaa wuxuu ku jawaabey “waxaa ka dambeeya NGO,s-yada wadaniga iyo Hay,adaha Caalamiga oo iskaashadey ayaa ka dabeeya, iyagaana qayb weyn ku leh, sababtoo ah Hay’adahaasi waxay Deeqo kala duwan uga soo aruursadaan dawladaha dunida, kuwa wadaniguna waxay ku leeyihiin sheer aad u badan , waxayna mar walba ka codsadaan mucaawinooyin tiro badan , oo aan la garaneyn qaabka loo maareeyo, marka ay soo garaan dalka” ayuu yiri ganacsadahaan oo codsadey inaan la xuso magaciisa.

Ganacsadahaan oo hadalkiisa sii wata ayaa intaa ku darey “Wax soo saarka dadka Beeraleyda Soomaaliyeed hadii uu bato waxaa yaraanaya, kaalmada Bani’aadaninimo ee soo gaarta Hay,adahaasi, si aysan u dhicin ayaa waxay Mas’uuliyiinta DFKMG ka codsadeen, in la xayiro dhoofinta dalagyada ka soo go’a Beeraha Soomaaliya, waxaana soo gudboonaatay Beeraleydii Soomaaliyeed ee noloshooda ay ku tiirsaneyd tabaca Beeraha, in ay dareemaan hoos u dhac dhaqaale, islamarkaana uu saameysey xayiraadaas, Gobolada saameynta ugu daran ay ka soo gaartey waxaa ka mid ah nawaaxiga dadka ku nool Wabiyada Soomaaliya, sida Gobolka Sh/hoose,sh/ Dhexe , labada Jubo, Baay, Bakool , Gedo iyo Hiiraan, dhamaan Goboladaasi waxay leeyihiin dhul Beereed iyo daaqsin ku filan, waxaana mara Goboladaasi inta badan Wabiyada dalka, halkii looga raadin lahaa Kaalmo oo la siin lahaa qalab ayaa la hor istaagey, ma sidii xoolihii lagu sheegey Rifti Faali oo kale miyaa dalagii Beeruhuna loo xanibayaa” ayuu yiri Ganacsadahaan.

Wuxuu keloo ganacsadahaan keeney su’aalo dhinaca sharciga ah wuxuuna yiri “qodobka ay Xukuumadu u cuskatey xayiraada dalaga beeraha, ma qabataa in sidii dhuxushii lagu soo rogo diidmo aan la aqoon halka ay ku socoto iyo faa ,iidada ay keeneyso, Baarlamaankuse malaga Ansixiyey Qodobkaan, xukuumaduse dib ma u eegtey qodobkaan, caalamkuse maka jiraa qodob noocaan oo kale, in dalaga dalalkooda aan la dhoofiyo, hadii taasi ay mamnuuc noqotey, Bariiska laga keeno Tayland ayaa mamnuuc noqon lahaa, Hadii uusan dhoofinta Bariiskaas mamnuuc ahayn, Beeraleydeena maxaa loogu bedeley qodobkaas, mise mucaawino ku nool baa lala doonayaa Beeraleyda Soomaaliyeed, tani waxay dhilineysaa halaag weyn oo aan laga fiirsan” ayuu hadalkiisa ku soo koobeyGanacsadahaan.

Beeraleyda Soomaaliyeed waxay u baahan yihiin in aduunku u soo gurmado lagana qaado cunaqabateynta lagu soo rogey, iyadoo la cuskanayo shirkii FAO ee lagu qabtey magaalada Rooma ee dalka Talyaaniga 03/06/2008, uuna soo gebageboobey 5/06/2008-da.

Maxamed Macallin Cismaan(All-man) Somalitalk Jabuuti.

fatxumaalik@hotmail.com