DAMBIYADA
DAGAAL EE SOOMALIYA LAMA MOOGA SUDAN SE SIR BAA
GASHAY.
Mahdi Muse
E-mail :
hagar131@hotmail.com
Asbuucii hore ayaa maxkamadda cadaalada ee aduunku
uu xeer ilalaiyaheeda guud magaacabay labo mas,uul
oo uu mid yahay Wasiir ka tirsan dawlada Sudan,
ayadoo lagu soo eedeeyay dambiyo Dagaal oo ay ka
galeen gabolka Darfour ee dalka sudan.
Arintan waxeey ka dambeysey kadib eedeymo badan oo
loo soo jeediyay xakuumada Sudan , kuwaa oo ku
saabsanaa Dambiyada Dagaal ee ka dhacaya Gobolka
Darfour , kadib markii loo arkay xakuumadu in eey
gaabis ka tahay wax ka qabashada waxii ka dhacay
Gobolkaa, sidaa darteed ayaa Qaramada Middobay u soo
saartay Qaraar Tirsigiisu yahay (1593) sanadkii
(2005) kaa soo dhigaya in dhamaan waxii Dambiyo
dagaal ee ka dhacay Darfour loo warejiyo maxakamada
Cadaalada Aduunka qeybteeda Dambiyada ayadoo lagu
lifaaqay wareejinta qoralkaa tiromagacyo oo gaaraya
(51) qof oo loo hetso tuhmada dagaalkaa .
DAARFOUR MAXAA KA JIRA.????
Darfour waa Gobol dhaca Galbeedka Sudan waana dhul
baaxad weyn oo Deegaan wadaag u ah Qabiilo kala
duwan oo u qeybsan Carab & Afrikan, waxuu xariir
toos ah la leeyahay wadanka Chad oo in badan oo u
dhashay Dalkan waxeey Deegaan Rasmi ah ku leeyihiin
Darfour waana la oran karaa waa awooda tiro ee ugu
badan Degaankan.
Badanaa Gobolkan waxaa ka dhici jiray Dagaalo
sokeeye oo u dhaxeeya dadka wada dega, gaar ahaan
beeraleyda oo ah milkiilayaasha Degaanka una badan
dad asal ahaan ka soo jeeda Afrika & Xoolo dhaqatada
oo uu muuqda kuwo ku soo siqay Qeybo Degaanka kamid
ah oo badankoodu asal fog carab yihiin, laakiin aan
in badan aan ka ekaansho duwaneyn dadka eey wada
degaan dhulkan.
Maamuladii soomaray Dalka Sudan waa eey maareyn
jireen dhibaatada Dagaal ee Gobolkan, waxeyna uga
talaabi jireen qaabka odey dhaqmeedyada ee beelaha
dagaalamay, gabagabadiina waxaa u suuro gali jirtay
xalinta colaadaa, ma aheyn dhibka kadhaca Darfour
mid wax\xariir ah la leh caalamka, kamana duwaneyn
Dagaalada daaqsimeed ee kol hore & hadaba ka dhaca
Miyiga & Tuulooyinka Soomaliyeed, maxeey u muuqan
laheyd hadii dagaal ka dhacay Tuulo hebel lageeyo
Miiska Qaramada Midoobey Qeybteeda Golaha Amaanka si
wax looga qabto..?? ma la orankaraa waa dadaalka
caalamka ee xal u helida dhibaatooyinka caalamka ka
jira
Xukuumada Dalka Sudan ee u janjeerta dhanka Islaamka
kuma guuleysan in eey xakameyso Dagalada ka dhacaya
Darfor , si aan daah la heyn ayeey waxey isugu
badaleen dagaalo leh dhumuc fog oo Caalami ah ,
waxaana door lixaad leh ka qaatay warbaahinta
caalmiga ee reer galbeedka , in badan oo kamid ah
hogaanka reergalbeedkuna arintaa waxeey u tilmaameen
si xaqiiqda ka fog oo u muuqata Baroorta orgiga
kaweyn.
Daka dega darfour door weyn kuma laheyn ka
qeybqaadshada hogaanka siyasadeed ee dalkan, kama
eey gaabin in arintan la bisleeyay eey ka
faaideystaan, waxaana durbo muuqday hogaano ka
turjumaya dareenka dadka u abtirsada dhulkan Qabiil
ahaan, Biloowgiina waxaa muuqday hal xisibo oo eey
ku mideysanyihiin, ilaa eey hada gaareen Axsaab
badan oo u eg xagaa aassasnimada kuwa somliya ee
macno la,aanta ah. Laakiin Axsaabtan Darfour waxey
ka heleen Yurubta Tix galin & Taageero aan xad
laheyn..
Waa jirtaa in dhib ka dhacay Gobolka Darfour, hadana
waxaa hubaal ah in xalinta dhibkan uu san u muuqan
mid hufan oo maslaxo doon ah, waxeey u eg tahay
xeelad dagaal oo dawladuhu reer galbeedku ku
doonayaan in eey ku wiiqaan awooda Xukuumada
Khartoum oo ay u caalwaayeen dhowr & tobanka sano
eey jirtay.
DAARFOURTA SOMALIYA YAA U MAQAN..
Waa arin run u dhaw oo aan faan aheyn in qofka
Somaligu sheegto Ogaal waxaa ka dhacaya Somaliya
amaba horey uga dhacay, waxaase hubaal ah in
warbaahintu Caalamku sixirkeeda leedahay, taa oo aan
u wado (waxey sheegto ayaa sheegan) in badan oo
Aqoon yahano ahna waxaa dhimirkooda wax u dhimay
aaladan casriga ee warbaahineed ee uusan heysan meel
uu u soo maro, sidaa ayaan qofka Somaligu u moogeyn
waxa Dambiyada dagaal ee Somaliya ka dhacay,
warabaahintu ama hey,adaha Caalamigu yeysan booski
la rabay dhiganee, waase arin sugid leh toogta
dhibka baahsan ee Somliya ka dhacay uu kan Darfour u
dhigmo.
Xukunkii milateri ee dalka ka jiray ha haado mid loo
darsaday laakiin ma siinayo Gacan nadiif , waxii la
ogaa oo xad gudub ah ayyey mareen in badan oo
Muwaadiniin Somali ah oo aan waxba galabsan , ka
biloow waqooyiga Somaliya ilaa Gobolada Dhexe ee
dalkka, waxaa la oran karaa dhacdadii Muqdisho ee
Xeebta Jaziira waa Calaamad Biloow & dhamaad laheyn
oo daliil u noqon karta Baaxada xasuuq ee loo
geystay Bulshada Somaliyeed ee aan waxba galabsan (Tusalahani
waa Taariikh darsi mudan ooaan waxba dhaafsiis neyn).
Lagama kabsan waxyeeladii ka dhashay mucaaradnimada
xukunkii military, ayadootaa jirto ayaa waxey arini
u gadoontay Dawlad la,aan & Dagaal sokeeye oo aan
dhamaad laheyn, macnihiina waxuu isku badelay in
muwaadinka somaliyeed uu naftiisa u waayo haybta
qabiil ee uu ka dhashay, ma mudna tusal tusaaleyn
arintan, waxaase hubaal ah in eey ku baahday dhulka
Somaliya guri walba oo soomali ahan uu meel uun ka
taabtay, sidaa ayuu dhibane u noqday qof kasta oo
Soomali ah.
Dambiyada Dagaal ee Soomaliya uma muuqdaan kuwa
gaarsiisan Mudnaanta eey heleen kuwa dagaal ee ka
dhacay Darfour, waxaase hubaal ah in Somaliya eeysan
aheyn mid leh dan siyaasadeed oo ku soo hagta
Yurubta, waaba suuro gal in mudnaanta Somaliya eey
tahay dambiyada Dagaal oo sii fida, Tusaale xaalada
Muqdisho hada & sadex bilood ka hor , laakiin
daarfourta Sudan waa Dambiyo dagaal oo mudan
maxkamdeyn cidii kadambeysay, si loo gaaro sir la
garan waa u eg laakin yoolkeedu cad yahay.
Mahdi Muse
E-mail :
hagar131@hotmail.com
Afeef: Aragtida
qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | March 11, 2007