Bashiir M. Xersi
brdiraac@hotmail.com
Tripoli Libya.

Run ahaantii waxay ahayd maalin murugu badan, maalin madow, maalin is-bedel dhab ah uu ka dhacay Soomaaliya, maalin kala barta tagta iyo timaaddo, maalin damqasho badan, maalin damiir wadani uu dhaqaaqay, maalin saamayn weyn ku yeelatay nolasha Soomaalida, waxba yaanan ku dheeraan tilmaamidda maalintaas ka mid noqotay maalmo usoo hoysay Soomaalida dhibka iyo dhibaatada, waa maalinta ciidamada Xabashida ay soo gashay magaalada Muqdisha walibana lagu soo dhaweeyay Caleemo qoyan, Sacab, Mashxarad, Shirib iyo farxad, taas oo dhabtii ku noqotay Soomaali badan oo ku dambayso damiirka wadaniyadda Fajac, Argagax, iyo Mergasho.

Tabcanayaasha Tigreega waxay war wareegaan oo marba meel degmo xaar-xaartaan ee tu’daan kana dhigtaan fariisin iyo xarun, waxay u kala wareegaan Jawhar iyo Baydhaba, waxay Baydhaba fadhiyaan kuna go’doon sanaadaan, halkaasna iska lafaystaan, waxaa dhacay wax awalba laga cabsi qabay in badanna la hadal hayey carabka dadkana in badan ku soo noq-noqotay, balse markii dambe noqday waaqic jira oo ah in C/laahi damacsanaa inuu Muqdisha ku soo galo xoog kuna muquuniyo cudud, Tabcanayaasha markii awood u yeelan waayeen inay waan-waan iyo wada-hadal xal lagu gaaro oo sidaa nabad lagu helo, waxay daba gashadeen dawladda Xabashida iyagoo ku soo gambaday inay la dagaalamayaan argagixiso iyo mintid.

Tabcanayaasha waa loo qabtay(la qabsaday) Dalkii maantana waxaa xarun u ah Villa Soomaaliya iyagoo ku gu’doonsan halkaana ay ku waardiyeyso kuna gadaaman yihiin ciidanka Xabashida, balse Dalkii haddii gacanta la idin galiyey xoogna wax la idin kugu meel mariyey, howshii Xabashida idinkaga baahneed aad ka soo dhalaasheen waliba si aysan Xabashidu filayn u gudateen maadama aysan jirin maanta Tuulo, Degmo, iyo Gobal Soomaaliyeed oo aysan joogin ciidan Xabashi ah, oo ayna isku fidiyeen guud ahaan Dalka gabigiis, su’asha waxay tahay: Dalka Xabashi idiin qabataye Dadka ma idiin Jujuubaysaa?!

Waxaase dhacay waxaan la filayn Ubixii iyo Sacabkii wuxuu isu bedelay Dhagax-tuur iyo iska caabin salka ku haysa ka hor-tagga is balaarinta iyo qabsashada Dalka, waxaana isa soo taraya falalka ka dhanka ah joogista ciidanka Xabashida gudaha Soomaaliya, falalkaa oo markii hore ku bilowday banana-baxyo iyo isu-imaadyo koo kooban, ka dibna isu bedelay falal hubaysan oo ay ka midka yihiin dilal gaadmo ah iyo weerarro ku dhufoo ka dhaqaaqa oo ka dhan ah melooshiyooyinka Dawladda Empagathi ee ku sugan is-gowyada iyo sal-dhigyada Muqdisha qaarkood, falalkaa oo dhici jiray badanaa habeenkii, waxaa xigay Hoobiyayaal iyo hub lagu tuuro goobaha ay degan yihiin ciidanka Xabashida iyo maleeshiyada dawladda Empagathi, haddase waxay arintu maraysaa in Barqadii iyo maalin caddeey la beegsado fariisamaha ay degan yihiin Xabashida iyo Xubnaha Dawladda Empagathi.

Tabcanayaasha aalaaba meel kasta oo ay joogaan waxaa dhaqan u ah inay iyagu difaacaan ama ay qiil u sameeyaan falalka loo tabcanaha, tusaale u soo qaado hadaladii C/laahi Yuusuf, Gama-dheere iyo Salaad Cali Jeelle, masuuliyiintaas iyo kuwo kale oo ka tirsan Dawladda Empagathi waxay dhowr jeer ku cel celiyeen in haddi lala beegsado xeryaha xabashida rasaas ay ku jawaabayaan qoryaha waaweyn, ama ay ku andacoodaan inaysan Xabashidu cidna wax-yeelo u gaysan ee iyagu uun la la wax-yeeleeyo, waxaa la yaab, fajac, amakaak iyo wax cajiba ah; nimankaan yey rabaan inay u taliyaan? ma inta Xabashku madfaca la dhacayso?, mise inta ka qaxday hoobiyaha Xabashida?, hadaladaa xun xun ee ka soo baxaya nimankaa masuuliyiinta sheeganaya miyeysan ahayn inay dariiq u samaynayaan falalka arxan daradaa ee ay samaynayaan Xabashida ee ka dhanka ah noolaha, taas waxaa ka si daran markii ay adeegsadeen hubka nooca loo yaqaan PM-ka ee 36 dhuumodkaa ee ay ku ridaanka Shacabka degan magaalada Muqdisha.

Arinta waxaa sii murjiyey qasaaraha lixaadda leh ee uu gaysanyo hoobiyaha ay ku ridayaan Xabashidu xaafadaha Muqdisha ee Naf iyo Noolba leh, hoobiyaha ay u qaybinayaan Xabashidu magaalada Muqdisha wuxuu keenay dhimasho dhaawac, burbur tobanaan Guri, qax iyo bara-kac aan isagoo kale horay loogu arkin magaalada Muqdisha ama aan usoo maarin magaalada, taasina waxay ka dambaysay ka dib markii uu amaanka magaalada faraha ka baxay dabadeedna ay ugu darsoontay macaawinada Xabashida iyo deeqda Tigreega ee ah PM-ka iyo hoobiyayaasha lala beegsanayo xaafadaha magaalada Muqdisha ee ay degan yihiin rayidkaa, waa is weydiine Dadkaa rayidkaa maxay galab sadeen? Mise jujuubka iyo dirqinta ayaa waxay noqotay inay ku imaanayso dhanka hoobiyayaasha iyo PM-ka? Waa waxaan dhici doonin inay wax ku socdaan sida ay wax u rabaan Tabcanayaasha iyo loo Tabcanaha ama wax ku dhamaadaan sida ay jecel yihiin inay ku gaba gabowdo Xabashidu.

Waxaa hubaal ah inaan Umadda Soomaaliyeed cidna jujuubi Karin iskaba daa nin asagiiba kaadida iska fogayn waayey cabsi daraadeed ama ku oodan xero go’an, hadaba markii aan ka soo tirino maalintaa madoobeed ee aan kor ku soo sheegnay ilaa manta maxaa la qabtay ama u qabsoomay Dawladda Empagathi?, dabcan horta howl way socotaa, balse aan sheegno tan ugu muhimsan ee ah Soomaali badan oo loo gacan galiyey Xabashida ayna ku jiraan dhalin-yaro aad u da’-yar iyo haween laga qabtay sida la sheegay soodinta u dhexeysa Soomaaliya iyo Kenya, Dadkaas oo aan galabsan ama aan galin wax dambi ah aan ka ahayn inay ku eedaysan yihiin inay ka mid yihiin Argagixiso, waaba yaabe yaa Argagixiso ah; ma Xabashka ka soo duulay Soomaali-galbeed ka shishay? Mise Soomaali laga qabtay xadka gaar ahaan waliba aan dagaalamayn ama aan laga qaban goobta dagaalka ama jiidda hore ee dagaalka.

Waxaa iska cad dhaqamadii ugu dambeeyey ee ka socday gudaha Soomaaliya gaar ahaan xarunta Muqdisha inaan cidna Shacabka ku jujuubi karin ama aan ku sandulayn karin wax aysan rabin, ama aaysan qaab ahaan la dhacsanayn, waxaan ula jeedaa inaysan Xabashidu Shacabka Soomaaliyeed ku qasbi karin waxaysan rabin, hadaba Dawladda Empagathi waa inay la timaadaa hanaan lagu wada noolaan karo, iyadoo meesha laga saarayo joogista ciidanka Xabashida, waa haddii ay dheceyso in lagu wada joogo nabad, waana inay ogaataa in furaha xalku yahay: soo af-jaridda joogitaanka ciidanka Xabashida ay ku sugan yihiin gudaha dhulka Soomaaliya, marka taas la helo ayaa wax yaabaha kale la isaga iman karaa oo laga wada-hadli karaa lagana doodi karaa ayna ugu horayso shirka loogu yeeray Shir-weynaha nabadaynta iyo dib-u-heshiisiinta, wa su’aale maxaa la nabadaynayaa? iyadoo habeen kasta dad guryaha lagala boxo meel lala aaday ama meel ay ku sugan yihiina aan cidi garanayn, tan kale maxaa la dib-u-heshiisiiyaa iyadoo habeen walba magaalada loo qaybiyo hoobiyayaal iyo qoryaha waaweyn, iyadoon loo aabadayeyn ama aan loo fiirinayn meesha lagu ridayo, cidda lagu ridayo iyo wax-yeelada uu gaysanyo.

Fadlan Nabdayn ha dambaysee Shacabka ka daaya hoobiyayaasha iyo madaafiicda .

Bashiir M. Xersi
brdiraac@hotmail.com
Tripoli Libya.