Ethiopia was colonized by Italy for five years: 1936-1941

Qaabiilba Haabiil Markuu Qoonsaduu Dilay:- Qabriga Haabiil Sidee U Eeg Yahay?.

asad caddaani Asad Cadaani Ibraahim
Suuriya Dimishiq.
e-mail: asadlaska@hotmail.com

Dimishiq:-Saacaddu waxay ahayd 4:30 galabnnimo xilliga magaalada Dimishiq markii aanu go’aan ku gaadhay in aanu booqdo Qabriga Haabiil oo ku yaalla goob buuro ah oo loo yaqaano waddada Zabadaani una jirta magaalada Dimishiq 33km, isla markaana ah dariiqa loo maro magaalada Beyruut ee caasimadda Lubnaan.

In badan ayaan maqlayey Qabrigii Haabiil ayaa ku yaalla duleedka magaalada Dimishiq, hasa yeeshee muddo sannad iyo bilo ah oo aan joogay Magaalada Dimishiq, iyada oo aanay niyaddayda ka maqnayn in aan booqdo, haddana ma ay suurta galin maalintaas ka hor.

Muddo 20 daqiiqo ah markaanu sii soconay ayaa waxa aanu gallay goob buuralay ah, aadna u bilicsan, dhir kaymo ahina aad ugu badan tahay, markaanu cabbaar sii socanay buuro dushood waxaanu soo gaadhnay goobtii qabrigu ku yaallay oo iyadu ahayd buuraha dhexdooda meel qar (jar) ahna saaran.

Goobtaas qabrigu ku yaallo waxaanu ugu tagnay dad u badan Iiraaniyiin oo tiro badan oo dhammaantood qabriga ka barakaysanaya, qaarkood Ooyayaan (Booyayaan), qaarna loo sharraxayo taariikhda qabriga, kuwo kalena dhagax dhulka iska xejinayaan oo tukanaya, kuwo taataabanay, waxaana cidhiidh noqotay goobtii qabriga.

Qabriga Haabiil oo ahaa qabri aad u dheeraa, nalooguna sheegay 5 mitir ayaa ahaa mid marmar lagu xardhay, Aayado qur’aan ahna gidaarradiisa lagu taxay, oo si wanaagsan loo habeeyey, dhulkana ka kacsan 1 mitir, waxaana markiiba indhahayagu ku dhaceen qabriga dhererkiisa oo aanu isweydiinay ma dadkii horaa intan dherer le’ekaa, oo sidan u dheeraa?.

Qisada Qaabiil iyo Haabiil oo iyagu ah carruurtii Hooyadeen Xaawa iyo Aabbeheen Aadan ayaa iyadu caan ah quraankeena kariimka ahna lagu xusay in badanna lagaga sheekeeyey.

Waxayna ka bilaabmatay haddaynu yara kor maro markii aabbeheen Aadam iyo Hooyadeen Xaawa Jannadii laga soo saaray ayaa waxa bilaabmay tarankii dadka, mar hadday ahaayeen labadooda oo kaliya, waxaana ay dhali jireen wiil iyo gabadh mataano ah, markii ay koreena waxaa laysugu ladhay labo labo, wiil iyo gabadh, iyada oo labadii mataano ahaaba la kala duwayey, waxaana dhacday in gabadhii la mataanka ahayd Qaabiil ay ahayd qabadh qurux badan lana odhan jiray Kaliima, ayna noqotay in loo guuriyo Haabiil, gabadhii la mataanka ahayd Haabiilna loo guuriyo Qaabiil.

Halkaa marka ay marayso qisadu ayuu Qaabiil diiday in uu guursado gabadhii lamataanka ahayd Haabiil, wuxuuna damaaciyey in guursado Gabadhii isaga mataanta la ahayd, arrintaaasi sidii markaas la jideeyey waa ay khilaaftay, waxaana la amray si loo kala saaro labadooda looguna Garnaqo in mid waliba uu qurbaan, ama had'yad soo qaddimo, had’yaddaas ama qurbaankaas oo xagga Ilaahay loo hibaynayo, waxaa jirtay xilligaas in naar(Dab) soo dagi jirtay oo hadba qurbaankii Ilaahay aqbalo oo ogolaado naartaasi qaadato.

Haabiil waxa uu soo bixiyey Wan weyn, markaas adhigiisii kan ugu wanaagsanaa ahaa, Qaabiilna wuxuu bannaanka soo dhigay hadhaa beereed yacni Caws iyo Bal ,waxa marka beerta la gooyo xoolaha la siiyo, labadooduna midna xoolo dhaqato ayuu ahaa midna beeralay.

Ilaahay waxa uu ka qablay oo xaqa ku taagnaa Haabiil, neefkii Wanka ahaa ee uu soo gudbiyey ayaa naartii (Dabkii) soo degtay oo ay qaadatay, Qaabiilna halkii ayaa gartii lagaga Helay, laga-mana aqbalin wuxuu keenay, Qaabiil waxa uu ku yidhi Haabiil waan ku dilayaa Haabiiloow, Haabiilna wuxuu ku yidhi Qaabiil anigu ku dilimaayo, haddaad gacanta iisoo fidisidna mid gacantiisa kugu soo taagay ma ihi, waxaan doonayaa ayuu yidhi Haabiil in aad danbigayga iyo kaaga xanbaaratid, taasini waa abaal marinta daallimiinta.

Ilaahay waxa uu qu’aankiisa S,W ku yidhi marka Af Soomaali Lagu micneeyo (naftiisu waxay ku addeecday (Qaabiil) inuu dilo walaalkiis (Haabiil), wuxuuna noqday mid khasaaray).

Waxa ay dadka reer Shaam (Suuriya) aaminsan yihiin in goobta lagu dilay Haabiil ay tahay buurta Dimishiq ku dhextaalla ee la yidhahado Qaasiyuun, wuxuu Qaabiil ka xambaaray maydkii walaalkii buurta Qaasiyuun sida uu nagu yidhi nin joogay goobta qabriga Haabiil, waxa uu xambaarsanaa afartan maalmood, markuu marayey goobtan hadda uu ku aasan yahay ayuu arkay Tukke Aasaya (Xabaalaya) Tuke kale, waxaana lagu tusayey sida maydka loo aaso, wuxuu yidhi Qaabiil hoogayga iyo shalaytadaydii ma waxaan garan waayey waxa uu gartay Tukuhu, markaas ayuu xabaal u qoday walaalkiis oo uu aasay.

Akhri Aayadaha Suuradda Al-Maa’idah 26 ilaa 32

Ilaahay S.C waxa uu kitaabkiisa kariimka ah ku sheegay in qofkii qof dilaa uu la mid yahay sidii qof dadkaba laayey, qofkii qof noloshiisa badbaadiyaana uu la mid yahay sidii qof nolosha dadka badbaadiyey, waxaana la xukmay in Qaabiil dil kasta oo ka dhaca dunida uu danbi ku leeyahay ilaa iyo maalinta qiyaamaha, sababtoo ah waxa uu jideeyey sunne (waddo) xun, qof kasta oo waddo wanaagsan jideeyaana waxa uu lee yahay Ajarka waddadaas uu jideeyey ilaa iyo inta lagu camal falayo.

Waxaa hadhay oo kaliya labada arrimood oo ah goobta lagu dilay Haabiil ma Qaasiyuunbaa?., goobta uu ku aasan yahayna ma meesha qabriga lagu tilmaamaa?, labadaas arrimood Ilaahay ayaa Og, Hasa yeeshee waxaa jirta in dadka ku dhaqan (Shaam) Suuriya ay aamminsan yihiin Arrintan, waxaa iyana jirta in Dimishiq ay tahay magaalada ugu horraysay ee dad dego aduunkaba, taas oo taariikhdu aad u xusto.

wixii xog ah ama taariikh ah ee khalday waa la saxi karaa.

Warbixin: Sancada Suuriya iyo Suuqyada Dimishiq. Akhri..

Asad Caddaani Ibraahim

asadlaska@hotmail.com

Dimishiq Suuriya